Więcej za paliwo, mniej na materiał siewny

W 2016 roku rolnicy kupujący paliwo rolnicze otrzymają wyższy zwrot akcyzy. Stawka zwrotu za 1 litr oleju wynosić będzie 1 zł, co oznacza wzrost o 5 gr w porównaniu do tej, jaka obowiązywała w poprzednich dwóch latach.

Limit zwrotu podatku akcyzowego na 1 ha użytków rolnych wzrośnie z 81,7 zł do 86 zł. 

O zwrot akcyzy można się ubiegać dwa razy w roku – w lutym i sierpniu. W obu przypadkach dotyczy on faktur z sześciu miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku. To oznacza, że w lutym 2016 r. będzie można się ubiegać o zwrot z faktur zebranych między 1 sierpnia 2015 r. a 31 stycznia 2016 r. Natomiast w sierpniu 2016 r. z faktur wystawionych od 1 lutego do 31 lipca 2016 r. Przewidywana powierzchnia użytków rolnych, do której rolnicy będą mogli otrzymać zwrot podatku akcyzowego, to 9,8 mln ha. Szacuje się, że wartość zwrotów przekroczy w 2016 r. sumę 850 mln zł. Krzysztof Jurgiel, minister rolnictwa, zapowiada, iż w kolejnych latach zwrot akcyzy wzrośnie do 1,08 zł za litr ON. 

Od 2016 roku będą również zmienione stawki dopłat do materiału siewnego oraz formularz wniosku o ich przyznanie. Jest to spowodowane wejściem w życie przepisów nowelizacji ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych oraz niektórych innych ustaw. Od tego roku stawki dopłat do materiału siewnego będą corocznie określane w drodze rozporządzenia Rady Ministrów do dnia 30 wrześ-
nia. Ich wysokość ma być wyliczana na podstawie wnioskowanej powierzchni upraw zadeklarowanych przez rolników z uwzględnieniem gatunków roślin uprawnych objętych dopłatą oraz środków finansowych przeznaczonych na dopłaty w danym roku. Przypomnijmy, iż rolnicy wnioskują o te dopłaty między 15 stycznia a 25 czerwca. Jak zapewnia ARR, szczegółowe informacje dotyczące uzyskania dopłaty oraz aktualny wzór wniosku zostaną udostępnione na jej stronie internetowej przed 15 stycznia 2016 r.

Tysiąc złotych macierzyńskiego

Od 1 stycznia 2016 r. zmieniają się także zasady przyznawania i wypłaty zasiłków macierzyńskich dla ubezpieczonych w KRUS rolników i domowników. Według nowych zasad zasiłek macierzyński będzie wypłacany w kwocie 1000 zł miesięcznie. Należy się osobie podlegającej ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy lub na wniosek, która jest matką albo ojcem dziecka. Ojciec dziecka będzie mógł się ubiegać o zasiłek macierzyński tylko, gdy nie wykorzysta go w pełni matka. Pod warunkiem jednak, że pobierała świadczenie przez minimum 14 tygodni od urodzenia dziecka i złożyła wniosek o skrócenie okresu pobierania przez nią zasiłku. Wyjątkiem od tej reguły jest śmierć matki oraz porzucenie przez nią dziecka. 

Zasiłek macierzyński przysługuje przez 52 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie (przysposobienia lub przyjęcia na wychowanie jednego dziecka). W przypadku urodzenia przy jednym porodzie większej liczby dzieci okres zostanie wydłużony. Wniosek o zasiłek należy złożyć w terminie 3 miesięcy od dnia urodzenia, przysposobienia lub przyjęcia dziecka. Złożenie po tym terminie będzie się wiązało ze skróceniem czasu pobierania zasiłku. Należy pamiętać, że opisane świadczenie przysługuje tylko z jednego ubezpieczenia, jeżeli więc matka dziecka pracuje zawodowo i nie skróci okresu jego pobierania, KRUS nie wypłaci tego świadczenia ojcu dziecka.

Bez rejestracji firmy

Od nowego roku rolnicy i członkowie ich rodzin, czyli również domownicy, będą mogli sprzedawać produkty żywnościowe wytworzone z własnych surowców bez konieczności rejestracji działalności gospodarczej. Nowe przepisy pozwolą na zaliczenie przychodów z tej sprzedaży do przychodów z innych źródeł w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeśli przychody z tej działalności nie przekroczą 150 000 euro rocznie, rolnik będzie mógł opodatkować je ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, przy zastosowaniu stawki w wysokości 2% przychodów. Zastosowanie tego rozwiązania jest możliwe tylko w przypadku osiągania przychodów ze sprzedaży przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych w sposób inny niż przemysłowy. Produkty muszą pochodzić z własnej uprawy, hodowli lub chowu. W taki sposób nie będzie można jednak sprzedawać przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym. Poza tym sprzedaż nie może być wykonywana na rzecz osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub na rzecz osób fizycznych na potrzeby prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej. Z tej uproszczonej formy sprzedaży nie będzie więc mógł skorzystać rolnik, który chce sprzedać swój towar, np. do pobliskiej restauracji. Ustawodawca postawił warunek, że sprzedaż bezpośrednia musi być prowadzona wyłącznie:

• w miejscach, w których produkty zostały wytworzone,
• na targowiskach, przez które rozumie się wszelkie miejsca przeznaczone do prowadzenia handlu, z wyjątkiem sprzedaży dokonywanej w budynkach lub w ich częściach. 

Poza tym rolnik musi prowadzić ewidencję takiej sprzedaży.

Porządek w przeliczaniu

Nowy Rok przynosi także kilka zmian dotyczących podatku rolnego. Jego stawka dla gospodarstw rolnych wynosi 134,37 zł od 1 ha, natomiast dla gruntów rolnych niestanowiących gospodarstw rolnych – 268,75 zł/ha.

Przypomnijmy, iż podstawą do ustalenia podatku rolnego jest średnia cena skupu żyta za okres 11 kwartałów poprzedzających kwartał przed rokiem podatkowym. Zgodnie z komunikatem GUS z 19 października 2015 r., średnia cena skupu żyta wyniosła 53,75 za 1 kwintal. 

Od 2016 r. zmieniają się także przeliczniki na hektary przeliczeniowe. Zmiany dotyczą jednak tylko tych gruntów, które nie mają klasyfikacji gleboznawczej. Grunty pod stawami, zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, rowy oraz grunty rolne zabudowane (bez względu na zaliczenie do okręgu podatkowego) przeliczane będą na hektary przeliczeniowe. Odbędzie się to według schematu: 1 ha gruntów pod stawami zarybionymi łososiem, trocią, głowacicą, palią i pstrągiem oraz gruntów rolnych zabudowanych to 1 ha przeliczeniowy. 

Natomiast 1 ha gruntów pod stawami zarybionymi innymi gatunkami ryb, jak i niezarybionymi, gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych oraz rowów – 0,20 ha przeliczeniowego. Tym samym, jeżeli nie można będzie ustalić przelicznika na zasadach określonych w ustawie, przyjmuje się, że 1 ha fizyczny odpowiada 1 ha przeliczeniowemu.

Ważne dla kupujących i sprzedających ziemię

Zmienią się także zasady udzielania zwolnień i ulg w podatku dla rolników, którzy kupili użytki rolne. Pomoc będzie udzielana w formule de minimis w rolnictwie. Oznacza to, że będzie wliczana do tej samej puli, co np. dopłaty do materiału siewnego.

Poza tym zmieni się również samo podejście do zwolnień od podatku od czynności cywilnoprawnych dotyczącego sprzedaży gruntów rolnych. Modyfikacja jest następstwem zmiany ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw. Od 1 stycznia 2016 r. zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych podlegać będzie sprzedaż własności gruntów stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, wraz z będącymi ich częścią składową drzewami i innymi roślinami. Aby móc zastosować zwolnienie, w wyniku transakcji sprzedaży powinno zostać utworzone lub powiększone gospodarstwo rolne. Przy czym powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia nie może być mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha. Gospodarstwo musi być prowadzone przez nabywcę przez co najmniej 5 lat od dnia zakupu.

Natomiast w przypadku zmiany przeznaczenia nabytych gruntów objętych warunkowym zwolnieniem podatkowym na podstawie omawianego przepisu przed upływem 5 lat podatnik będzie zobowiązany do zapłaty podatku wraz z odsetkami. Obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje bowiem z chwilą dokonania czynności (tj. zawarcia umowy sprzedaży). 

Wyższe kary za brak OC

W związku ze wzrostem stawki minimalnego wynagrodzenia za pracę (z 1750 na 1850 zł), wyższe będą również kary za brak OC, w tym obowiązkowego ubezpieczenia OC rolników oraz ubezpieczenia budynków rolniczych.

Wysokość opłaty z tytułu niespełnienia obowiązku ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w sytuacji braku polisy przez więcej niż 14 dni wynosi dla:

• samochodów osobowych – równowartość dwukrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli 3700 zł,
• samochodów ciężarowych, ciągników samochodowych i autobusów – równowartość trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli 5550 zł,
• pozostałych pojazdów – równowartość jednej trzeciej minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli 620 zł.

Zaleganie z zapłatą OC do 3 dni spowoduje zapłatę kary o 20% niższej, a powyżej 3 dni, ale nie dłużej niż 14 dni – 50% niższej. 

W przypadku obowiązkowego ubezpieczenia OC rolników oraz ubezpieczenia budynków rolniczych kara z tytułu niespełnienia obowiązku ubezpieczenia wynosi w przypadku:

• ubezpieczenia OC rolników – 190 zł (równowartość jednej dziesiątej minimalnego wynagrodzenia za pracę),
• ubezpieczenia budynków rolniczych – 460 zł (równowartość jednej czwartej minimalnego wynagrodzenia za pracę). 

Magdalena Szymańska