Monitorowanie przewozu paliw – nie każdy rolnik, tylko przedsiębiorca

Jak czytamy na stronie internetowej premier rządu, nowe regulacje mają uszczelnić system podatkowy i przede wszystkim pomogą ujawnić przedsiębiorców wyłudzających i unikających płacenia VAT, przy zapewnieniu ochrony rzetelnym podatnikom, a także przyczynią się do ograniczenia nieuczciwej konkurencji.

Tylko przedsiębiorca

Zgodnie z nowymi przepisami przewóz paliwa jednorazowo w ilości powyżej 500 litrów (przy marginesie błędu wynoszącym 10%), podlega monitoringowi za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych. Jak wskazuje informacja zacytowana powyżej oraz zapisy Ustawy z 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów, obowiązek ten dotyczy przedsiębiorców. W definicji odbiorcy i podmiotu odbierającego oraz przewoźnika paliw w wymienionej ustawie zaznaczono bowiem, iż jest nim osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, prowadząca działalność gospodarczą.

W myśl ustawy o swobodzie działalności gospodarczej za działalność gospodarczą uznaje się zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły. Przepisy ustawy wskazują, że nie mają zastosowania do działalności rolniczej.

To, że system monitorowania paliw nie dotyczy rolników prowadzących tylko i wyłącznie działalność rolniczą potwierdza otrzymana informacja od resortu finansów. Brzmi ona tak: „systemem monitorowania drogowego objęty jest przewóz wybranych towarów od podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą do podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Wobec tego, jeżeli rolnik nie prowadzi działalności gospodarczej przewóz towaru do niego nie podlega zgłoszeniu.”

Proste konto i rejestracja

Dotacje na rozpoczęcie działalności pozarolniczej sprawiły, że część rolników oprócz prowadzenia działalności rolniczej założyło firmy, często świadczące usługi rolnicze. Dla tych rolników obowiązek monitorowania przewozu paliw jest bezsporny, co też potwierdza ministerstwo finansów.

W informacji przesłanej „Tygodnikowi” czytamy: „w wyjątkowych przypadkach, gdy rolnik prowadzi działalność gospodarczą, to przewóz do niego np. ponad 500 litrów paliwa należy zgłosić do rejestru. Wówczas rolnik ten jest podmiotem odbierającym i jego jedynym obowiązkiem w świetle ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów, jest potwierdzenie odbioru tego paliwa. W tym celu wystarczy zarejestrować konto proste na PUESC”.

Monitorowanie paliw nie dotyczy prowadzących gospodarstwa rolne

Tak więc, jeśli rolnik jest przedsiębiorcą, czyli prowadzi firmę i zostanie mu dostarczone paliwo, powinien dostać od przewoźnika numer referencyjny. O numer ten występuje podmiot wysyłający towar przed rozpoczęciem przewozu na podstawie zgłoszenia przewozu do rejestru. Wysyłający towar musi bowiem przekazać numer referencyjny przewoźnikowi i podmiotowi odbierającemu, czyli w tej sytuacji rolnikowi przedsiębiorcy. On zaś powinien zgłosić do systemu informacje o odbiorze paliwa najpóźniej w następnym dniu roboczym.

Hipotetycznie, w sytuacji, kiedy to sam rolnik przedsiębiorca jest przewoźnikiem paliwa powinien taki numer mieć przed udaniem się na stację paliw, inaczej może nie być obsłużony. Numer referencyjny jest ważny 10 dni od jego nadania. W przypadku kontroli numer referencyjny posłuży do identyfikacji przewozu w rejestrze. Gdy zakupi paliwo musi również najpóźniej w kolejnym dniu roboczym zarejestrować ten fakt na swoim koncie na platformie PUESC.

• W systemie i poza
  Systemem rejestracji i monitorowania objęte są, m.in. paliwa silnikowe i ich pochodne, w tym biodiesel oraz dodatki do paliw. Monitorować trzeba także oleje smarowe, odmrażacze na bazie alkoholu etylowego, rozcieńczalniki i rozpuszczalniki oraz alkohol etylowy częściowo i całkowicie skażony. Rejestracji podlega także przewóz suszu tytoniowego.
  
  
  Systemowi monitorowania drogowego nie podlega przewóz:
  
  1. olejów smarowych otrzymanych z ropy naftowej w opakowaniach jednostkowych nie większych niż 11 litrów,
  2. alkoholu etylowego nieskażonego o objętościowej mocy alkoholu => 80% obj. nieoznaczonego znakami akcyzy w opakowaniach jednostkowych nie większych niż 5 litrów,
  3. alkoholu etylowego skażonego i pozostałych skażonych wyrobów alkoholowych o dowolnej mocy – w opakowaniach jednostkowych nie większych niż 5 litrów,
  4. preparatów smarowych i środków przeciwstukowych, dodatków do olejów mineralnych i podobnych wyrobów w opakowaniach jednostkowych nie większych niż 16 litrów,
  5. płynów hydraulicznych hamulcowych, środków zapobiegających zamarzaniu i gotowych płynów przeciwoblodzeniowych zawierających alkohol etylowy w opakowaniach jednostkowych nie większych niż 16 litrów.

Kontrole i kary

Dostęp do danych zgromadzonych w rejestrze i ich przetwarzania w celu kontroli przewozu będą mieli: funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej,  Policji  i Straży Granicznej oraz inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego. Dodatkowo, szef Krajowej Administracji Skarbowej – na wniosek Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego,  Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego i Służby Kontrwywiadu Wojskowego – będzie udostępniał dane z rejestru, jeżeli będą one niezbędne do realizacji ich ustawowych zadań.

W przypadku niewykonania formalności związanych z obowiązkiem zgłoszenia odpowiednio na podmiot wysyłający albo podmiot odbierający nakłada się karę pieniężną w wysokości 46% wartości netto towaru przewożonego podlegającego obowiązkowi zgłoszenia, nie niższej niż 20 tys. zł. Z kolei w przypadku stwierdzenia, że towar nie odpowiada co do rodzaju, ilości, masy lub objętości towarowi wskazanemu odpowiednio przez wysyłającego lub odbierającego w zgłoszeniu, nakłada się karę pieniężną w wysokości 46% różnicy wartości netto towaru zgłoszonego i towaru rzeczywiście przewożonego podlegającego obowiązkowi zgłoszenia, nie niższej niż 20 tys. zł.

dr Magdalena Szymańska