Groch jest też rośliną fitosanitarną a duże różnice w wymaganiach między odmianami ogólnoużytkowymi a pastewnymi (peluszka) pozwala go uprawiać niemalże na każdym stanowisku. Aby uzyskać zadowalające plonowanie grochu konieczna jest znajomość agrotechniki, ale i wiedza na temat odmian, zwłaszcza na temat odporności na osypywanie nasion przed zbiorem o czym pisaliśmy ostatnio.
Ogólnoużytkowe i pastewne
Groch można uprawiać i uprawia się w całym kraju, ale Listy Zalecanych Odmian tworzą obecnie woj.: kujawsko-pomorskie, lubelskie, lubuskie, podlaskie, pomorskie, śląskie, wielkopolskie i zachodniopomorskie. W tych wszystkich województwach na LZO znajduje się dwanaście odmian ogólnoużytkowych i cztery pastewne.
Zaletą grochu jest, że spośród odmian ogólnoużytkowych i pastewnych można dobrać odmiany praktycznie do każdego stanowiska – na gleby ciężkie i lekkie. Ważną wadą grochu jest niestety osypywanie nasion przed zbiorem. W zakresie odporności na osypywanie istnieją jednak duże różnice odmianowe.
Obecnie w Krajowym Rejestrze (po zarejestrowaniu w ub.r. odmiany Medyk) wpisane są 23 odmiany grochu siewnego. Kompletną Listę Zalecanych Odmian grochu na 2018 r. (nie ma jeszcze rekomendacji na 2019 r. i przedstawimy korektę LZO jak tylko się pojawi) przedstawiamy poniżej (z podziałem na województwa), a zakończymy krótką charakterystyką (wg informacji COBORU) trzech rekomendowanych najczęściej odmian ogólnoużytkowych (Batuta, Mecenas, Tarchalska) i pastewnej odmiany Hubal (jedyna na LZO liściasta z liśćmi parzystopierzastymi).
Najczęściej polecane do uprawy
- Kujawsko-pomorskie - ogólnoużytkowe na żyzne gleby: Batuta, Mecenas, Tarchalska, Arwena, Audit, Olimp; pastewne na lekkie gleby: Hubal, Turnia
- Lubelskie - ogólnoużytkowe na żyzne gleby: Batuta, Mecenas, Tarchalska, Arwena, Mentor
- Lubuskie - ogólnoużytkowe na żyzne gleby: Batuta, Arwena, Audit; pastewne na lekkie gleby: Turnia
- Podlaskie - ogólnoużytkowe na żyzne gleby: Batuta, Mecenas, Tarchalska, Audit, Starski, Ezop, Mentor; pastewne na lekkie gleby: Hubal, Model, Milwa
- Pomorskie - ogólnoużytkowe na żyzne gleby: Batuta, Mecenas, Tarchalska, Ezop, Lasso; pastewne na lekkie gleby: Model
- Śląskie: ogólnoużytkowe na żyzne gleby: Batuta, Mecenas, Tarchalska, Arwena, Audit, Astronaute, Tytus; pastewne na lekkie gleby: Hubal, Turnia
- Wielkopolskie - ogólnoużytkowe na żyzne gleby: Batuta, Mecenas, Tarchalska, Arwena, Audit, Straski; pastewne na lekkie gleby: Hubal, Turnia
- Zachodniopomorskie - ogólnoużytkowe na żyzne gleby: Batuta, Starski, Lasso; pastewne na lekkie gleby: Model
Mecenas – odmiana ogólnoużytkowa, wąsolistna, o białych kwiatach, przeznaczona do uprawy na suche nasiona do wykorzystania na paszę i konsumpcję. Plon nasion i białka ogólnego duży. Termin kwitnienia i dojrzewania średni, okres kwitnienia średniej długości. Rośliny średniej do małej wysokości, o średniej do dużej odporności na wyleganie w czasie kwitnienia i średniej do dużej przed zbiorem. Odporność na choroby duża, zwłaszcza na mączniaka rzekomego i rdzę grochu. Dojrzewa równomiernie. Skłonność do pękania strąków i osypywania nasion bardzo mała. Zawartość włókna mała do bardzo małej. Odpowiednia do uprawy na glebach kompleksów pszennych. Optymalna obsada roślin 110 szt./m2.
Tarchalska – odmiana ogólnoużytkowa, wąsolistna, żółtonasienna, przydatna do uprawy na zbiór suchych nasion z przeznaczeniem na paszę oraz na cele kulinarne. Termin kwitnienia średni i dojrzewania średni. Okres kwitnienia średni. Rośliny średnio wysokie. Wyleganie na początku kwitnienia nie występuje, w fazie końca kwitnienia bardzo małe, przed zbiorem małe. Równomierność dojrzewania dość dobra. Skłonność do pękania strąków i osypywania nasion bardzo mała. Plonowanie w odniesieniu do nasion i białka ogólnego bardzo duże do dużego. Zawartość białka ogólnego w nasionach mała. Masa 1000 nasion dość duża. Udział nasion bardzo dużych – duży, bardzo małych – bardzo mały. Odpowiednia do uprawy na glebach kompleksów pszennych. Optymalna obsada roślin 110 szt./m2.
Hubal – odmiana pastewna o liściach parzystopierzastych, której przeznaczeniem jest uprawa na suche nasiona paszowe. Termin kwitnienia i dojrzewania średni. Długość okresu kwitnienia średnia do nieco krótszego. Rośliny średnio wysokie, w fazie kwitnienia zachowują bardzo dobrą sztywność. Wyleganie przed zbiorem średnie. Łan dojrzewa równomiernie. Skłonność do pękania strąków i osypywania nasion bardzo mała. Bardzo plenna zarówno w plonie nasion, jak i białka. Zawartość białka ogólnego duża do bardzo dużej. Masa 1000 nasion – średnia. Odpowiednia do uprawy na glebach kompleksu żytniego bardzo dobrego. Optymalna obsada roślin 100 szt./m2.
Marek Kalinowski
fot. Marek Kalinowski (x2)
