Podobnik szkodzi bezpośrednio i pomaga pryszczarkowi

Te otwory wykorzystują bardziej szkodliwe dla plonowania rzepaku samice pryszczarka kapustnika, o którego biologii rozwoju i szkodliwości napiszemy w przyszłym tygodniu.

Wewnątrz łuszczyny żeruje tylko jedna larwa

Chowacz podobnik jest chrząszczem wielkości 2,5–3 mm, czarnym, ale z powodu owłosienia wydaje się szary. Głowa ryjkowato wydłużona oraz czułki i odnóża są czarne. Na pokrywach skrzydeł są paski równej szerokości z łuskowatymi włoskami (szare) ułożonymi w rzędy. Szkodnik zimuje w wierzchniej warstwie gleby pod ściółką. Wychodzi wiosną i przelatuje na plantacje rzepaku, gdy ten jest w fazie tworzenia się pąków kwiatowych, a temperatura osiągnie ok. 13 st. C. Po odbyciu żeru uzupełniającego samice podobnika wygryzają otwór w ściance młodych jeszcze delikatnych łuszczyn i składają białe jaja, błyszczące i owalne, długości ok. 0,5 mm. Po 8–9 dniach wylęgają się beznogie larwy długości 4–5 mm, białe, łukowato wygięte z jasnobrązową głową i żerują na zalążkach nasion.

Samice po złożeniu jaja znaczą łuszczynę substancją feromonową, co zapobiega wewnętrznej konkurencji tego gatunku i składaniu jaj do tej samej łuszczyny przez inne samice chowacza podobnika.

Wewnątrz łuszczyny żeruje tylko jedna larwa, niszcząc zwykle do 5 zawiązków nasion. Uszkodzone łuszczyny pozostają zamknięte, przedwcześnie żółkną i są lekko zdeformowane. Dorosłe larwy opuszczają łuszczyny i przepoczwarczają się w glebie. W lipcu i sierpniu pojawiają się młode chrząszcze. Chowacz podobnik wykształca jedno pokolenie w roku. Otwory w łuszczynach wydrążone przez chowacza podobnika są drogą do składania jaj przez dużo bardziej szkodliwego pryszczarka kapustnika, ale też drogą porażania przez szarą pleśń.

Łupem są najwcześniej kwitnące odmiany

Późno kwitnące rzepaki w znacznie mniejszym stopniu odczuwają szkody wyrządzane przez chowacza podobnika niż kwitnące wcześnie. Wskazują na tę zależność przeprowadzone w Instytucie Ochrony Roślin badania. Wykazały one duże różnice w stopniu uszkadzania odmian rzepaku ozimego przez wszystkie ważniejsze szkodniki

Szkodniki łuszczynowe, czyli chowacz podobnik i pryszczarek kapustnik w mniejszym stopniu uszkadzają odmiany, które zakwitają później.

W zwalczaniu wielu szkodników bardzo skuteczna jest praktyka wykonywania tylko zabiegów brzegowych. Takie właśnie zabiegi są uzasadnione przy zwalczaniu chowacza podobnika. Najczęściej nalatuje na rzepak od strony lasów i dlatego szczególną uwagę w monitoringu i zwalczaniu trzeba zwrócić na brzegi plantacji przylegające do zadrzewień. Zabieg uzasadnia przekroczenie progu szkodliwości, którym w przypadku chowacza podobnika jest stwierdzenie obecności 4 chrząszczy na 25 roślinach. Jak się zabrać do takiej oceny? Na przełomie kwietnia i maja powinniśmy analizować 100–150 roślin w różnych punktach plantacji, oddalonych od siebie o około 20 m. W jednym punkcie powinniśmy analizować po 10 roślin strząsając chrząszcze z pąków kwiatowych i kwiatów na dużą, białą kartkę papieru, a potem przeliczyć szkodniki.
Otwory w łuszczynach po chowaczu podobniku do składania swoich jaj wykorzystują samice pryszczarka kapustnika

• Otwory w łuszczynach po chowaczu podobniku do składania swoich jaj wykorzystują samice pryszczarka kapustnika

Fot. Marek Kalinowski
Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 14/2022 na str. 29. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.