StoryEditorWiadomości rolnicze

Ceny żywności rekordowo wysokie. To może doprowadzić do zamieszek społecznych

11.04.2022., 14:04h
Indeks cen żywności podawany przez FAO wzrósł do 159,3 punktów i był o  ponad 33 proc. wyższy niż przed rokiem. To rekord wszech czasów! Jakie produkty rolne drożały najbardziej na świecie? Eksperci ostrzegają, że wzrost cen żywności może doprowadzić do narastania konfliktów społecznych. Przerwane łańcuchy dostaw odbiją się negatywnie także na branży maszyn rolniczych.

Światowe ceny żywności na historycznie wysokim poziomie

Indeks cen żywności Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa FAO (FFPI) po raz kolejny wszedł na rekordowy poziom, osiągając 159,3 punktów w marcu 2022 r. To oznacza, że indeks wzrósł o 17,9 punktów (12,6%) od lutego.

Od czasu stworzenia indeksu w 1990 r. to
 nowy rekord. Na historyczny, marcowy FFPI wpływają wyniki jego składowych: podindeksów olejów roślinnych, zbóż i mięsa, a także znaczne wzrosty podindeksów dla cukru i produktów mlecznych.

Rekordowy indeks cen zbóż 

Ceny zbóż kontynuują trend wzrostowy: marcowy indeks dla zbóż osiągnął średnio 170,1 punktów, czyli wzrost o 24,9 punkty (17,1%) od lutego 2022 r., to najwyższy wynik od 1990 roku.

Indeks opiera się na światowych cenach zbóż, zależnych głównie od wojny w Ukrainie i problemom eksportowym, oraz, w mniejszej skali, obłożenia sankcjami Rosji. Spadek eksportu z regionu Morza Czarnego sprawił, że ograniczone, globalne zapasy pszenicy zmniejszyły się jeszcze bardziej. Pojawiają się też obawy dotyczące stanu upraw w USA. FAO zaprezentowała też raport Cereal Supply and Demand Brief , który jest prognozą globalnej produkcji pszenicy w 2022 r. i kształtuje ją na poziomie 784 mln ton.

Poza pszenicą ceny takich zbóż, jak kukurydza, jęczmień i sorgo wzrosły o średnio 20,4% i również pobiły rekord. Szczególnie kukurydza, której spodziewamy się mniej ze względu na ograniczoną podaż z Ukrainy, głównego eksportera, w połączeniu z wysokimi kosztami energii i nakładów, przyczyniły się do 19,1% wzrostu światowych cen kukurydzy w marcu. Sytuacja na rynku kukurydzy wpłynęła na inne zboża gruboziarniste: ceny sorgo wzrosły o 17,3%, a niepewna podaż dodatkowo zwiększyła nacisk na zapasy jęczmienia, którego ceny podniosły się o 27,1% w ciągu miesiąca.

Inna sytuacja panuje jedynie na rynku ryżu – jego marcowe ceny nieznacznie zmieniły się w porównaniu z lutym i nadal były o 10% niższe niż przed rokiem.

FAO wskazuje, że światowa produkcja zbóż w sezonie 2021r. osiągnęła 2 799 mln ton, czyli nieznacznie więcej niż w 2020 r.

Czy świat czeka kryzys społeczny?

– Oba kraje [Ukraina i Rosja - przyp. red] eksportowały swoje produkty rolnicze do takich krajów, które siłą rzeczy są punktami zapalnymi – na Bliski Wschód i do Afryki Północnej. Tam wzrost cen może przełożyć się na większy potencjał do niepokojów społecznych, a pamiętamy, co się działo 11 lat temu. Głównym powodem Arabskiej Wiosny były rosnące ceny żywności czy mniejsza podaż produktów żywnościowych. To jest chyba największe w skali geopolitycznej ryzyko, które jawi się w tym momencie – twierdzi Michał Dybuła, główny ekonomista BNP Paribas Bank Polska dla portalu Newseria Biznes.

Brakuje olejów roślinnych, szczególnie słonecznikowego

Wskaźnik cen olejów roślinnych FAO wyniósł średnio 248,6 punktów w marcu, o 46,9 punktów (23,2%) więcej niż w lutym i pobił nowy rekord. Gwałtowny wzrost indeksu był spowodowany wyższymi cenami oleju słonecznikowego, palmowego, sojowego i rzepakowego. Międzynarodowe notowania oleju słonecznikowego znacznie wzrosły w marcu, napędzane mniejszymi dostawami w związku z trwającym konfliktem zbrojnym w regionie Morza Czarnego.

Braki oleju słonecznikowego sprawiają, że ceny oleju palmowego, sojowego i rzepakowego również wyraźnie wzrosły, napędzane rosnącym światowym popytem. Co więcej, istnieją obawy dotyczące upraw i dostępności oleju palmowego i sojowego. Widać także wyraźnie, że zmieniające się i rosnące notowania ropy naftowej również mają wpływ na międzynarodowe ceny oleju roślinnego.

­– Zarówno Rosja, jak i Ukraina są dość istotnymi producentami, a przede wszystkim eksporterami żywności. Mówimy tutaj o takich produktach jak pszenica, kukurydza czy olej słonecznikowy. Wygląda na to, że podaż tych produktów, ze względu na wojnę i mniejsze zasiewy, może się zmniejszyć, a to oznacza wyższe ceny czy też kłopot z podażą tych produktów na dość istotnych z punktu widzenia globalnej stabilności rynkach – twierdzi Michał Dybuła, główny ekonomista BNP Paribas Bank Polska dla portalu Newseria Biznes.

Brak spektakularnych wzrostów w mleczarstwie

Marcowy indeks cen produktów mlecznych FAO osiągnął średnio 145,2 punktów, co oznacza delikatny wzrost, o 3,7 punktu (2,6%) w porównaniu z lutym. To siódmy z rzędu miesięczny skok cen oraz w skali roku wzrost indeksu o 27,7 punktu (23,6%).

Cen rosną głównie dzięki obniżonej podaży w związku z niewystarczającą produkcją mleka w Europie Zachodniej i Oceanii. Notowania masła i mleka w proszku gwałtownie wzrosły, czemu sprzyjał wzrost popytu na dostawy krótko- i długoterminowe, zwłaszcza z rynków azjatyckich, oraz popyt wewnętrzny w Europie Zachodniej. Rynek sera również stanął w obliczu zmniejszonej podaży w Europie Zachodniej, ale wartość jego indeksu nieznacznie spadła ze względu na ruchy walutowe. 

Podaż mięsa spada, cena rośnie

Indeks cen mięsa FAO jest wyjątkowo obliczany nie tylko z aktualnych, średnich notowań, ale także z wartości oczekiwanych i prognozowanych. W marcu indeks dla mięsa wynosił średnio 120,0 punktów, a więc wzrósł o 5,5 punktu (4,8%) od lutego, również osiągając najwyższy poziom w historii.

W marcu ceny mięsa wieprzowego odnotowały największy miesięczny wzrost od 1995 r., czemu sprzyjał niedobór świń rzeźnych w Europie Zachodniej oraz wzrost popytu wewnętrznego w związku ze zbliżającymi się świętami wielkanocnymi.

Światowe ceny mięsa drobiowego umocniły się, napędzane zmniejszeniem dostaw od wiodących producentów w następstwie grypy ptaków, na co dodatkowo wpłynęła trudna sytuacja Ukrainy i brak możliwości eksportu.

Ceny wołowiny również wzrosły – podobnie jak w przypadku mięsa drobiowego, spadła podaż żywca w niektórych kluczowych regionach produkcyjnych, podczas gdy globalny popyt pozostał na wysokim poziomie.

Drożeje żywność i rosną koszty produkcji

Na coraz wyższe ceny żywności mają wpływ drożejące surowce i środki produkcji: za cenami energii w górę od wielu miesięcy idą cenniki nawozów, na które rolników w wielu regionach nie stać.

Polski rząd w ramach funduszu pomocy rolnikom przeznaczy na wsparcie do zakupu nawozów 3,9 mld zł. Pomoc finansowa jest ograniczona do 50 ha dla gospodarstw i ma pokryć różnicę między aktualnymi cenami nawozów, a cenami sprzed roku na podstawie faktur zakupu. Limit dopłaty wynosi 500 zł dla 1 ha upraw rolnych i 250 zł do 1 ha trwałych użytków zielonych.

al na podst. FAO.org i Newseria Biznes
fot. EnvatoElements

Warsaw
wi_00
mon
wi_00
tue
wi_00
wed
wi_00
thu
wi_00
fri
wi_00
13. listopad 2024 05:14