Serek homogenizowany jednym z symboli Radomia
Produkowany od około 45 lat serek homogenizowany „z krówką” doczekał się własnego pomnika w centrum Radomia. Serek został uznany za jeden z symboli miasta i jako mała rzeźba z brązu został usytuowany przy ulicy Żeromskiego w Radomiu.
Skąd taki pomysł? Jest to realizacja jednego z projektów wyłonionych w ramach Budżetu Obywatelskiego Radomia w 2018 roku – „Piękniejsze Śródmieście – symbole naszego miasta w formie małej architektury”. Autorzy tej idei, Sebastian Pawłowski i Maciej Stępnikowski, chcieli, żeby w ścisłym centrum miasta pokazać produkty życia codziennego wytwarzane obecnie lub kiedyś w Radomiu, które są znane wszystkim Polakom.
„Członkiem spółdzielni może być każdy właściciel krowy, zamieszkały na terenie Wolanowa, Wacłanowa, Karczunku…” – można przeczytać na tablicy przy pomniku serka fragment ze statut Spółdzielni Mleczarskiej z Wolanowa powstałej w 1926 roku.
Na pamiątkowej tabliczce znalazły się także informację, że mleczarnia w Radomiu powstała w 1941 roku, a od 1994 roku Rolnicza Spółdzielnia Mleczarska w Radomiu działa pod nazwą Rolmlecz.
- Tablica pamiątkowa przy pomniku serka z krówką w Radomiu (Fot. Mlekpol)
Łącznie na radomskim Śródmieściu postawiona aż 14 rzeźb z brązu, które mogą pełnić podobną funkcję jako chociażby słynne krasnale we Wrocławiu.
Wśród ikon Radomia, oprócz pudełka serka, znalazły się m.in.:
- telefony RWT CB-740,
- maska przeciwgazowa wz. 24,
- maszyna do szycia Łucznik,
- maszyna do pisania Łucznik,
- pistolet Vis,
- kozaki firmy Sofix,
- czółenka Radoskóru,
- waga domowa Radwagu;
- rowery z Łucznika.
Wszystkie 14 rzeźb wykonał Sławomir Micek, artysta z Kielc. Z budżetu obywatelskiego został przeznaczonych na ten cel ok. 130 tys. złotych.
- Pomnik serka homogenizowanego z radomskiej spółdzielni mleczarskiej znajduje się przy ul. Żeromskiego w Radomiu (Fot. Mlekpol)
Pomnik krowy w Starym Polu na Żuławach Wiślanych
Pomnik serka z krówką nie jest jedną rzeźbą w Polsce związaną z rolnictwem.
W Starym Polu (powiat malborski, woj. pomorskie) w latach 80-tych XX wieku powstał pomnik, który miał upamiętniać krowę-rekordzistkę z Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego. Krowa miała dawać ponad 7 tys. kilogramów mleka o zawartości tłuszczu 4,88% rocznie. Pomysł, aby w ten sposób uhonorować zwierzę był inż. Arkadiusz Rybak, ówczesny szef ODR-u w Starym Polu. Pomnik wykonał Jan Kamiński z Wydziału Rzeźby ASP z Gdańska jako swoją pracę dyplomową.
Od 1989 roku obok pomnika krowy stoi Ursus z lat 50-tych.
- Pomnik krowy stoi przed budynkiem Pomorskiego ODR w Starym Polu i jest jedną z atrakcji dla wycieczek szkolnych jadących do Malborka (Fot. Bartol/wikipedia.pl)
Statua ziemniaka w Biesiekierzu pod Koszalinem
Kolejnym pomnikiem związanym z rolnictwem jest monument z bulwą ziemniaka w Biesiekierzu pod Koszalinem w woj. zachodniopomorskim.Pomnik został odsłonięty w 1983 roku, a jego autorem jest Wiesław Adamski. Pomysłodawcą statuy był natomiast Mariusz Roeder i została ona ustawiona na pamiątkę wyhodowania na pobliskich polach nowej odmiany ziemniaka.
Cały pomnik ma około 9 metrów, a sama bulwa około 4 metry.
- Ziemniak znajduje się nie tylko na pomniku, ale również w herbie gminy Biesiekierz (Fot. Kapitel/Wikipedia)
Pomnik buhaja Ilona zamiast Bismarcka
Z kolei w Osowej Sieni (powiat wschowski, woj. lubuskie) w 1982 roku został odsłonięty pomnik buhaja Ilona. Zwierzę było jednym z najbardziej wydajnych rozpłodowców rasy holsztyńsko-fryzyjskiej w Państwowym Ośrodku Hodowli Zarodowej w Osowej Sieni. Pomysłodawcą takiego upamiętnienia buhaja był Edmund Apolinarski, ówczesny szef POHZ w Osowej Sieni.
Co ciekawe, rzeźba byka została ustawiona na kolumnie, na której wcześniej stał pomnik Ottona von Bismarcka postawiony tu w 1905 roku i rozebrany w latach 60-tych XX wieku.
- Pomnik buhaja Ilona stoi w miejscu, w którym wcześniej znajdował się pomnik pruskiego kanclerza (Fot. MOs810/Wikipedia)
Wrocławski pomnik „Ku czci Zwierząt Rzeźnych”
Natomiast we Wrocławiu przy ulicy Starej Jatki znajduje się zespół rzeźb z brązu przedstawiających kilka zwierząt. W 1997 roku ustawiono tu odlew gęsi, kozy, świni i prosięta. Później pojawiły się jeszcze kaczka, kogut i królik, a w 2017 roku jako ostanie zwierzę ustawiono cielę. Usytuowanie zespołu rzeźb w tym miejscu nie jest przypadkowe, gdyż właśnie w tej okolicy we Wrocławiu od połowy XIII wieku znajdowały się zakłady rzeźnicze (jatki).
- Rzeźby mają upamiętniać rolę jatek w życiu średniowiecznego Wrocławia (Fot. Sławek Ilski/Wikipedia)
Paweł Mikos