Zmiany w WPR mają sprawić, że europejskie rolnictwo stanie się znacznie bardziej elastyczne, sprawiedliwe i ekologiczne. Nowe przepisy wzmocnią ochronę bioróżnorodności oraz zapewnią zgodność przepisów unijnych i podjętych zobowiązań środowiskowo-klimatycznych.
Nowa WPR będzie obowiązywać w latach 2023 –2027. Jej głównym celem jest zapewnienie sprawiedliwego, zrównoważonego i konkurencyjnego rolnictwa i leśnictwa w UE.
– To bardzo dobry dzień dla polskich rolników – powiedział unijny komisarz ds. rolnictwa Janusz Wojciechowski po debacie poprzedzającej głosowanie
Nowa wspólna polityka rolna – z czym się wiąże?
Peter Jahr z Europejskiej Partii Ludowej podkreśla, że reforma WPR to gwarancja bezpieczeństwa planowania dla wszystkich rolników w Europie, także tych spoza UE. Nowe prawo będzie bardziej przejrzyste, przewidywalne i dobre dla środowiska.
Każdy kraj członkowski w swoich Krajowych Planach Strategicznych do końca bieżącego roku musi uwzględnić środowiskowe zobowiązania UE oraz określić sposoby przyznawania środków z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz płatności bezpośrednich. Podmiotem oceniającym zgodność planów KPS z unijnymi ambicjami środowiskowymi będzie Komisja Europejska.
- Rolnicy będą musieli wdrażać praktyki przyjazne dla klimatu.
- Każde państwo UE będzie musiało przekazać na działania środowiskowo-klimatyczne minimum:
- 25 proc. płatności bezpośrednich;
- 35 proc. budżetu na rozwój obszarów wiejskich;
- z tego min. 10 proc. płatności bezpośrednich trafi jako wsparcie małych i średnich gospodarstw rolnych, a co najmniej 3 proc. budżetu WPR trafi w ręce młodych rolników;
- stała rezerwa kryzysowa w przypadku niestabilnych cen lub rynków;
- kary za naruszenie przepisów prawa pracy, dzięki współpracy krajowych inspektorów pracy i agencji płatniczych WPR.
Przejrzystość informacji o beneficjentach końcowych ma zapewnić eksploracja danych. Specjalne narzędzie ma zostanie udostępnione państwom członkowskim i będzie służyć określeniu ryzyka nadużyć finansowych, które mogą wystąpić w przypadku porównywania informacji w publicznych bazach danych.
Każda reforma to kompromisy, ale warto by realizować ją w formie zachęt
– Osiągnęliśmy kompromis najlepszy z możliwych. W Unii Europejskiej każda reforma rodzi się w kompromisach. Ten był szczególnie trudny. Zobaczymy, ile z tej reformy wprowadzą sami rolnicy. Reforma ma być realizowana nie drogą przymusu, ale przede wszystkim zachęt. W tym jest jej wielki sukces – powiedział Janusz Wojciechowski po debacie poprzedzającej głosowanie.
Z kolei Eric Andrieu, sprawozdawca dla rozporządzenia o wspólnej organizacji rynków powiedział, że po raz pierwszy od ponad 30 lat, dzięki wspólnej organizacji rynku będącej częścią reformy WPR, zatwierdzone reformy będą oznaczać więcej regulacji rynku niż deregulacji. Jego zdaniem jest to wielki postęp i krok we właściwym kierunku.
System wypłacania dopłat dla rolników bez zmian
Zachowany został dotychczasowy model wypłacania dopłat dla rolników. Zatem nie udało się doprowadzić do wyrównania dopłat bezpośrednich dla rolników z państw członkowskich przyjętych po 2004 r. względem krajów „starej UE”, mimo, że różnice te są nieduże – tylko ok. 10 euro na hektar (tzw. stara unia – ok. 260 euro/ha, Polska – ok. 250 euro/hektar).
Frakcja Zielonych była przeciwna proponowanym zmianom, które ich zdaniem nie uwzględniają szeregu postulatów środowiskowych. Zdaniem Zielonych, WPR została zreformowana tylko z nazwy, nie ma za dużo wspólnego z ideą Zielonego Ładu. Jedynym wygranym jest tu przemysł rolny. Bogaci rolnicy i przedsiębiorstwa rolne jeszcze bardziej się wzbogacą, nie musząc rekompensować środowisku, klimatowi i zwierzętom nic ponadto co teraz.
Oprac. Natalia Marciniak-Musiał
Zdjęcia: Pixabay
