Wczesne warzywa zeszły już z zagonków, które wypadałoby jakoś zagospodarować. Wykorzystajmy rośliny warzywne nadające się do uprawy poplonowej. Głąbik krakowski, burak liściowy, kapusta pekińska czy kapusta pak choi to jedne z wielu propozycji.
Sałata łodygowa ma mniejsze wymagania glebowe niż jej głowiaste kuzynki
Głąbik krakowski, czyli sałata łodygowa albo sałata szparagowa, uprawiany był w XIX wieku w okolicach Krakowa, dziś odszedł w zapomnienie. Różni się od innych sałat tym, że nie tworzy główek czy rozet liściowych – częścią jadalną jest wysoka, mięsista i chrupka łodyga. Roślina jest łatwa w uprawie, ma mniejsze wymagania glebowo-klimatyczne niż jej głowiaste kuzynki. Dobre plony uzyskamy, uprawiając sałatę łodygową na glebach średnich, zasobnych w próchnicę, przepuszczalnych i szybko się nagrzewających. Preferuje gleby o odczynie pH 6,5 do 7,0. Może być uprawiana jako przed- lub poplon. W przypadku poplonu nasiona wysiewamy do połowy lipca. Można ją uprawiać z rozsady lub z siewu. Produkcja rozsady trwa miesiąc i wówczas nasiona wysiewamy do skrzyneczek, a gdy ukaże się liść właściwy, przesadzamy rośliny na miejsce stałe. Czy to z siewu, czy rozsady – należy zachować odpowiednie odstępy. Głąbika sadzimy w rzędy odległe co 40 cm, natomiast w rzędzie co 25–30 cm. Jeśli uprawiamy z siewu bezpośredniego, odstęp między rzędami pozostawiamy taki sam, natomiast po wschodach musimy rośliny przerwać, pozostawiając je w odległościach do 30 cm. Ciekawą, dostępną u nas odmianą jest np. Karola, która charakteryzuje się czerwoną barwą łodygi. Jej okres wegetacji od siewu do dojrzałości zbiorczej to około 80 dni. Łodygi mają wysokość do 60 cm. Łodygi głąbika ścinamy, gdy osiągną właściwą odmianie wysokość, ale przed zdrewnieniem – najpóźniej, gdy na wierzchołku zaczynają pojawiać się zawiązki kwiatostanu.
Boćwina lub inaczej burak liściowy, zwany również mangoldem, jest rośliną o jadalnych liściach i ogonkach liściowych. Duże, mięsiste liście nie tylko wybornie smakują, lecz także stanowią ozdobę. Tym bardziej że znajdujemy tu odmiany o złotych liściach i ogonkach oraz intensywnie czerwonej barwie. Kłębki nasienne wysiewamy punktowo po 2–3 sztuki w rozstawie 40 × 30 cm. Po 2 tygodniach od wysiewu już się pojawiają siewki. Boćwinę uprawiamy w drugim roku po oborniku lub kompoście. Lubi wszystkie gleby, ale ciężkie i zlewne nie bardzo jej służą. Zbioru liści dokonujemy, gdy w rozecie jest ich 6–8. Do dyspozycji mamy odmianę Lukullus, która charakteryzuje się kremowozielonym lub zielonobiałym wybarwieniem ogonków liściowych i zielonożółtymi liśćmi. Równie dekoracyjną odmianą jest Rhubarb Charb o czerwonych ogonkach liściowych z delikatnymi przebarwieniami na blaszkach liściowych.
- Niektórzy mylą boćwinę z botwiną. Boćwina ma jadalne ogonki liściowe i liście, nie tworzy korzenia spichrzowego
Kapusta pekińska każdemu znana, ale rzadko przez nas uprawiana
Druga połowa lipca to odpowiednia pora na wysiew kapusty pekińskiej, którą wszyscy znamy, lecz rzadko kto ją uprawia. Roślina nie ma wygórowanych wymagań co do gleby. Będzie wdzięczna za próchnicę i wapń. Najodpowiedniejsza jest gleba piaszczysto-gliniasta o pH na poziomie 6,5–7,0. Ważne jest również stanowisko osłonięte od wiatrów, które czasami powodują wywracanie roślin. Kapusta pekińska może być uprawiana prawie po wszystkich roślinach, ale nie należy uprawiać jej po roślinach kapustnych. Nasiona wysiewamy w rzędy odległe od siebie o 40 cm, natomiast w rzędach umieszczamy po 2 do 3 nasion w odległości około 35 cm na głębokości 1 cm. Kapusta pekińska często jest atakowana przez szkodniki, np. pchełki ziemne, gąsienice kapustnika oraz ślimaki. Pchełki możemy zwalczać bądź ograniczać ich występowanie, nakrywając rośliny włókniną lub gęstą firanką. Uprawą współrzędną również ograniczymy ich występowanie, siejąc sałatę, szpinak lub kocimiętkę. Do pryskania warto stosować preparaty z wrotyczu. Przed ślimakami możemy stosować pułapki, np. pojemniki z piwem.
Kapustę pak choi uprawiamy dla liści, a także chrupiących ogonków liściowych. Do połowy sierpnia jest odpowiedni czas na wysiew nasion tej ciekawej rośliny, która ma podobne wymagania glebowo-klimatyczne do innych kapustnych. Najlepiej rośnie na stanowiskach osłoniętych, nasłonecznionych, na glebie o odczynie 6,5–7,0, żyznej, zasobnej w próchnicę i o dużej pojemności wodnej. Nasiona wysiewamy w rzędy w odległości około 30 cm na głębokość około 1 cm, a po wzejściu siewek przerywamy je, pozostawiając rośliny co około 20 cm w rzędzie. Wyrwane siewki raczej nie mają szans przyjąć się w innym miejscu, gdyż rośliny te źle znoszą pikowanie. Polecane do uprawy są: Pak Choy White, Canton Pak Choi, Joi Choi, Ming Choi – mają białe, szerokie i soczyste ogonki liściowe i ciemnozielone, lekko podwinięte na brzegach blaszki liściowe, a także Pak Choy Green, Green Fortune, Green Boy – te odmiany cechują się zieloną barwą ogonków liściowych, natomiast ich blaszki liściowe są zaokrąglone
i jaśniejsze.
Małgorzata Wyrzykowska
Zdjęcia: Małgorzata Wyrzykowska
