Źle się dzieje na rynku wieprzowiny nie tylko w Polsce, ale i w innych krajach UE. Przez ostatnie dwa tygodnie zakłady w naszym kraju obniżyły ceny skupu tuczników nawet o 80 gr/kg. Niektóre płacą tylko 3,50 zł/kg. W Niemczech też obserwujemy spadki. Tam na dużej giełdzie notowania spadły do poziomu 1,20 euro/kg w klasie E. Obniżki dotykają także Duńczyków, Holendrów czy Włochów, gdzie ostatnio pojawił się wirus ASF.
Dlatego przewodniczący Komisji Rolnictwa Parlamentu Europejskiego Robert Lins w liście wysłanym 28 stycznia do unijnego komisarza ds. rolnictwa Janusza Wojciechowskiego napisał, że niezbędne jest podjęcie przez Komisje Europejską natychmiastowej inicjatywy mającej na celu złagodzenie negatywnej sytuacji i zapobieżeniu poważnych zaburzeń w sektorze wieprzowiny.
Unijna produkcja świń się dusi. Bezczynność KE może doprowadzić do katastrofy
Lins zwraca uwagę, że w sektorze wieprzowiny drastycznie rosną koszty produkcji, zwłaszcza pasz, ale także energii elektrycznej i usług weterynaryjnych. Do tego dochodzą problemy z nadwyżką podaży spowodowaną spadkiem popytu ze strony Chin. Presja na rynek wewnętrzny jest więc bardzo duża i grozi wystawieniem odporności sektora wieprzowiny na ekstremalną próbę.
- Ponadto wybuch ASF we Włoszech na początku tego miesiąca jest bardzo negatywną wiadomością. Sytuacja mogłaby się jeszcze pogorszyć, gdyby załamał się eksport włoskich produktów wieprzowych, zwłaszcza szynki peklowanej na rynki krajów trzecich – dodaje przewodniczący Komisji Rolnictwa PE.
Zdaniem Norberta Linsa dalsza bezczynność KE może doprowadzić do koncentracji produkcji wieprzowiny w UE i powstania ośrodków dużej produkcji przemysłowej ze wszystkimi negatywnymi skutkami dla środowiska i klimatu. A to stoi w sprzeczności z unijnymi celami i ambicjami Zielonego Ładu i strategii „Od pola do stołu”.
- Jednocześnie wsparcie sektora trzody chlewnej w ramach programów rozwoju obszarów wiejskich oraz pomocy krajowej nie są najodpowiedniejszym rozwiązaniem tego problemu – podkreślił przewodniczący N. Lins.
Zdaniem szefa komisji rolnictwa nadszedł czas, aby Komisja Europejska wkroczyła z silnym wsparciem dla sektora poprzez doraźne działania promocyjne, mające na celu otwarcie nowych rynków zbytu. Ale także interwencję rynkową na poziomie UE oraz podjęcie działań, aby powstrzymać i wyeliminować epidemię ASF.
Kraje UE apelują do KE o pilne wsparcie dla producentów świń
Na ostatnim posiedzeniu unijnych ministrów rolnictwa w Luksemburgu także Czechy wezwały Komisję Europejską do wprowadzenia nadzwyczajnych środków wsparcia na podstawie art. 219 rozporządzenia o wspólnej organizacji rynków rolnych. Czesi podkreślili negatywny wpływ na sektor wieprzowiny takich czynników, jak ASF, COVID i rosnące koszty produkcji.
Prezentując stanowisko Polski, wiceminister rolnictwa Ryszard Bartosik stwierdził, że sytuacja na rynku trzody chlewnej jest nadal trudna. W ostatnich kilku tygodniach nastąpiło wprawdzie zahamowanie spadku cen na rynku, jednak bieżąca cena skupu świń w Polsce jest niemal najniższa na rynku Unii Europejskiej. Rolnicy ponoszą coraz wyższe koszty produkcji, w tym pasz i energii. Na obszarach występowania ASF producenci zmagają się z trudnościami w sprzedaży świń i niższymi ich cenami.
W dyskusji ministrowie zwrócili uwagę na ryzyka i zagrożenia dla rynków rolnych. Wśród najczęściej wymienianych problemów były wysokie koszty produkcji (w tym ceny energii, nawozów i pasz), na które wskazały prawie wszystkie państwa członkowskie. Niektóre państwa wzywały do podjęcia przez KE konkretnych działań w celu zredukowania ich wpływu na sektor rolny. Wielu ministrów odniosło się do trudnej sytuacji na rynku wieprzowiny, wzywając KE do podjęcia działań, w tym Polska, Słowenia, Cypr, Malta, Łotwa, Grecja, Rumunia, Litwa, Bułgaria, Austria, Belgia, Słowacja, Węgry.
Komisja Europejska nie spieszy się z pomocą
Tymczasem Komisja Europejska w punkcie dotyczącym sytuacji na rynkach rolnych wskazała, że z jednej strony większość sektorów rolnych jest w dobrej sytuacji, jeśli chodzi zwłaszcza o ceny producenta, a z drugiej strony są od tej zasady wyjątki oraz czynniki ryzyka, które wymagają monitorowania. KE ocenia, że sektor rolny w 2021 r., pomimo problemów wynikających z niekorzystnych warunków pogodowych, chorób zwierząt, wysokich kosztów produkcji, co do zasady odbudował się po pandemii.
Jaką pomoc może uruchomić Komisja Europejska?
Komisja Europejska nie ma zbyt dużych możliwości pomocy, bo unijne przepisy nie przewidują interwencji w formie skupu wieprzowiny. KE może natomiast uruchomić mechanizm dopłat do prywatnego przechowywania tego mięsa, który przez zagospodarowanie sezonowych nadwyżek produkcyjnych pomoże ustabilizować rynek wieprzowiny.
wk, fot. arch.
