Hodowla bydła białogrzbietego ze stuletnią tradycją
– Gdy około 20 lat temu zacząłem prowadzić gospodarstwo, były w nim 4 sztuki bydła rasy białogrzbietej. Postanowiłem więc rozwinąć tę hodowlę i jako jeden z pierwszych hodowców przystąpiłem do programu ochrony zachowania zasobów genetycznych zwierząt – mówi Wojciech Makarewicz.
– Białogrzbiety w tym gospodarstwie mieli jeszcze moi dziadkowie, którzy od dawien dawna utrzymywali to piękne bydło. Można więc stwierdzić, że białogrzbietki są tutaj cały wiek – dodaje Marianna Makarewicz – mama pana Wojciecha.
Stado białogrzbietek powoli się zmniejsza na rzecz wydajnego HF-a
Około 8 lat temu Wojciech Makarewicz w wyniku pożaru obory stracił znaczną część stada.
– Najwięcej miałem 27 krów białogrzbietek. Od pożaru utrzymujemy jednak więcej hf-ów. Chciałem szybko uzupełnić stado, a hf-y były najbardziej dostępne na rynku. Obecnie stopniowo zmniejszam stado białogrzbietek ze względu na ich niższą – w stosunku do hf-ów – wydajność. Ani w ubiegłym, ani w tym roku nie przystąpiłem już do programu ochrony zasobów genetycznych, rezygnując tym samym z dopłat do utrzymania bydła rasy rodzimej, by nie wiązać się z programem na kolejne 5 lat. Prowadzenie koniecznej w programie dokumentacji coraz bardziej mnie przytłaczało, a dopłaty nie rekompensowały czasu poświęconego na pilnowanie wszystkich terminów. Do pożaru miałem największe stado białogrzbietek w Polsce. Przez 10 lat szczyciłem się najwyższą wydajnością mleczną tej rasy wynoszącą ponad 7 tys. kg. W ubiegłym roku moja białogrzbietka Żyleta została rekordzistką w swojej rasie, dając powyżej 10 tys. kg mleka – mówi Wojciech Makarewicz, którego poprosiliśmy o ocenę rasy.
Jakie jest bydło białogrzbiete?
– Białogrzbiety są zdrowsze od hf-ów, są także od nich bardziej płodne. Mają lepszą mięsność, co szczególnie jest ważne przy brakowaniu. W żywieniu białogrzbietów trzeba uważać, bo bardzo łatwo je zatuczyć. Przewagą hf-ów jest oczywiście wyższa wydajność mleczna i to, że w przeciwieństwie do białogrzbietek łatwo i szybko oddają mleko. Tylko cielęta potrafią szybko i do końca opróżnić wymiona białogrzbietek. Ponadto białogrzbiet jest ładniejszy od hf-a – mówi z uśmiechem pan Wojciech.
- Wojciech Makarewicz stopniowo redukuje stado białogrzbietek
- – Czy jest coś ładniejszego od małego białogrzbieta – pyta pan Wojciech
Wóz paszowy się nie sprawdził
Krowy w gospodarstwie państwa Makarewiczów utrzymywane są w oborze uwięziowej z 46 stanowiskami, którą rozbudowano w 2007 roku. Młodzież utrzymywana jest w osobnych budynkach w systemie bezuwięziowym. Wszystkie pasze objętościowe zadawane są krowom ręcznie dwa razy na dobę. Krowy otrzymują kiszonkę z kukurydzy, sianokiszonkę z traw, sianokiszonkę z lucerny, siano i słomę. Ponadto 5 razy na dobę otrzymują mieszankę treściwą.
– Dwa razy próbowałem używać wozu paszowego, jednak u mnie ten system się nie sprawdził. Zadając paszę ręcznie widzę czy dana sztuka wyjada poszczególne komponenty. Jeśli krowa nie pobiera paszy, to trzeba szybko reagować. Przy zadawaniu miksu trudniej jest zauważać, czy krowa traci apetyt i często jest już za późno na leczenie takiej sztuki – mówi hodowca.
Wojciech Makarewicz nie planuje rozbudowy obory. Ostatnią dużą inwestycją w gospodarstwie była budowa garażu na ciągniki i maszyny rolnicze przeprowadzona w 2019 roku. Obiekt ten częściowo służy także jako magazyn na zboże.
- Wojciech Makarewicz, wspólnie z żoną Agnieszką, prowadzi w miejscowości Terebela, w powiecie bialskim, gospodarstwo specjalizujące się w hodowli bydła mlecznego. Hodowca uprawia około 70 ha, z czego tylko 15 stanowią grunty własne. Na 12 ha siana jest kukurydza, 7 ha zajmuje rzepak ozimy, na 7 ha uprawiany jest jęczmień jary. W tym roku po raz pierwszy wysiany został słonecznik na nasiona, 6 ha zajmuje lucerna w siewie czystym, a pozostała część to użytki zielone. Stado składa się z 37 krów mlecznych (z czego 16 to białogrzbiete) i 70 jałówek. Surowiec w ilości około 300 tys. litrów rocznie dostarczany jest do SM Mlekovita oddział Biała Podlaska. Stado objęte jest oceną użytkowości mlecznej.
- Żyleta w 2020 roku wyprodukowała ponad 10 tys. kg mleka
W okresach suszy lucerna sprawdza się lepiej niż trawy
Wojciech Makarewicz gospodaruje głównie na glebach V i VI klasy bonitacyjnej.
– Ze względu na jakość gleb najlepiej sprawdzają się u mnie oziminy. Pszenżyto, jęczmień i rzepak wykorzystują wodę nagromadzoną w okresie zimowym. Konieczne jest tylko utrzymanie odpowiedniego pH. Stosuję małe dawki wapna, ale mniej więcej co drugi rok. Trudniej u mnie wygląda uprawa kukurydzy, która najwięcej wilgoci potrzebuje latem, kiedy zazwyczaj występują susze. Ze względu na problemy z utrzymaniem wody na słabych glebach uprawiam lucernę. W okresach suchych radzi sobie ona znacznie lepiej niż trawy – dodaje hodowca.
Józef Nuckowski
Zdjecia: Józef Nuckowski
Zdjecia: Józef Nuckowski
