Od czego zależy liczba komórek somatycznych w mleku?
Liczba komórek somatycznych zmienia się w zależności od wieku krowy, pory roku, okresu laktacji, występowania rui, jednak należy pamiętać, że najczęściej jest ona miernikiem źle przeprowadzonego udoju oraz zapalenia wymienia.
Istnieją fizjologiczne różnice w zawartości komórek somatycznych. Wzrost liczby komórek występuje w siarze (średnio 2,5 mln/ml) oraz w mleku krów będących blisko zasuszenia pomiędzy 170.–270. dniem laktacji. Najmniejszą liczbą komórek somatycznych charakteryzuje się mleko krów pomiędzy 70.–130. dniem laktacji.
Istnieją fizjologiczne różnice w zawartości komórek somatycznych. Wzrost liczby komórek występuje w siarze (średnio 2,5 mln/ml) oraz w mleku krów będących blisko zasuszenia pomiędzy 170.–270. dniem laktacji. Najmniejszą liczbą komórek somatycznych charakteryzuje się mleko krów pomiędzy 70.–130. dniem laktacji.
W każdej ćwiartce inna liczba komórek somatycznych
Mleko z poszczególnych ćwiartek może mieć zróżnicowaną liczbę komórek somatycznych, co wynika z aktywnej obrony strzyków przed bakteriami wnikającymi do kanałów strzykowych. Ich zawartość zmienia się podczas doju. Pierwsze strugi mleka spływające z zatok strzyków zawierają najwięcej komórek, a najmniej w połowie doju.
Kiedy wzrasta ich liczba?
Wzrost liczby komórek somatycznych w mleku obserwuje się również u krów:
- krótko przed zasuszeniem,
- po wycieleniu w czasie wytwarzania siary,
- w czasie rui,
- chorych na stany zapalne narządów rodnych (np. zapalenie jajników i jajowodów, ropomacicze, ronienia itp.),
- cierpiących na schorzenia kończyn (zanokcica, wrzody, ropnie, szczególnie na kończynach tylnych),
- zarobaczonych,
- przy braku dostatecznej ilości wody,
- przy braku mikroelementów w dawce pokarmowej,
- w czasie upałów – wpływ na to ma stres spowodowany wysoką temperaturą, a także mechaniczne drażnienie wymion przy wychodzeniu krów na pastwisko.
Jeżeli w 1 ml mleka krowy znajduje się około 500 000 komórek somatycznych, to sztuka ta traci około 6% swojej produkcji mleka. Ile zatem pieniędzy tracimy w przypadku stada liczącego na przykład 30 krów, z których każda daje 25 litrów mleka dziennie? Bardzo łatwo możemy to policzyć. Otóż, zakładając, że cena skupu mleka wynosi 1,20 zł za/litr, 6% strat =1,5 litra/krowę/dziennie = 45 litrów (od 30 krów dziennie) = 54 zł/ na dzień.
W skali miesiąca tracimy zatem ok. 1620 złotych.
Beata Dąbrowska
Zdjęcie: Beata Dąbrowska
