Jak dobrze zaprojektować legowisko dla HF-a?

Dziś z reguły krowa nie waży 525 kg, a 650–750 kg, dlatego wymagania formalne mówiące o szerokości legowiska 1,15 m i długości 1,65 m już dawno są nieaktualne. Dzisiaj przeciętna krowa rasy hf ma 152 cm w krzyżu, jest długa na 292 cm i szeroka na 63 cm.

Istnieje prosty sposób na wyliczenie długości legowiska, co przyda się każdemu hodowcy planującemu budowę obory. Metoda ta mówi, że jeśli stanowisko jest ograniczone trwałą przeszkodą np. ścianą, a jego długość jest mierzona od krawędzi kanału gnojowego do ściany, to powinna wynosić 2 x wysokość krowy w krzyżu. Zakładając, że przeciętna wysokość w krzyżu krowy wieloródki w stadzie wynosi 152 cm, to stanowisko powinno mieć długość 304 cm. W przypadku, gdy stanowisko jest otwarte i położone jest naprzeciw innego stanowiska może być krótsze. Wtedy dobrze jest, gdy ma długość 1,8 x wysokość krowy w krzyżu, czyli 1,8 x 152 cm = 274 cm. Z kolei szerokość legowiska powinna wynosić 2 x szerokość krowy w guzach biodrowych.

Nowe obory na pierwszy rzut oka robią wrażenie, są naszpikowane nowoczesnymi urządzeniami, jednak często przy ich projektowaniu i urządzaniu przedkładamy organizację naszej pracy nad potrzeby zwierząt, które są bardzo wysokie i często odbiegają od naszego wyobrażenia. Błędy związane z budowaniem czy też modernizacją obór trudno wychwycić, ponieważ nie od razu będzie widać ich konsekwencje, takie jak: kulejące krowy, urazy mechaniczne, wzmożone występowanie mastitis, choroby metaboliczne czy też problemy z rozrodem. Dwa ostatnie następstwa zazwyczaj wiążemy z żywieniem, ale bardzo często ich podłoże bywa wieloczynnikowe. To wszystko prowadzi do zwiększenia brakowania i skrócenia życia krowy.

W oborze wolnostanowiskowej na każdą krowę rasy hf powinno przypadać co najmniej 0,6–0,8 m długości stołu paszowego. Korytarz gnojowy przy stole paszowym powinien być na tyle szeroki, aby umożliwić wyminięcie dwóch krów za krową, która w tym momencie pobiera paszę. Dobrze jest, gdy wysokość poręczy karkowej wynosi 0,83 x wysokość przeciętnej krowy w krzyżu. Zaś głębokość położenia poręczy karkowej od krawędzi stanowiska powinna wynosić 1,2 x wysokość krowy w krzyżu.

Andrzej Rutkowski
Zdjęcia: Andrzej Rutkowski