Jakie wymagania ma krzew aronii?
Wybór miejsca pod rośliny nie powinien przysparzać kłopotów, gdyż aronia nie wykazuje specjalnych wymagań. Z tego powodu można ją uprawiać na terenie całego kraju, łącznie z terenami podgórskimi. Ważne jednak, co musimy brać pod uwagę, że aronia jest rośliną światłolubną i do regularnego plonowania potrzebuje dużo światła. Nie toleruje braku wody w glebie ani jej nadmiaru. W obydwu przypadkach reaguje gorzknieniem owoców. Preferuje gleby żyzne, przepuszczalne, o dużej pojemności wodnej. Wysokiego plonowania możemy się spodziewać na stanowiskach do IV klasy bonitacji. Stanowiska o niższej bonitacji np. V VI, nie wykluczają możliwości uprawy, lecz trzeba się liczyć z wysokimi nakładami na nawozy mineralne i zabiegi agrotechniczne.
Roślina dobrze się rozwija i wydaje obfite plony, gdy dolne warstwy gleby stanowią spiaszczone gliny, które dobrze zatrzymują wodę i właściwie się przewietrzają. Gorzej reaguje na ciężkie gliny w dolnych warstwach, które prowadzą do zastoju wody. To skutkuje zahamowaniem rozwoju korzeni.
Ważne jest to, że roślina wykazuje dużą odporność na przemarzanie. Podczas wczesnowiosennych przymrozków możemy być spokojni ani kwiaty, ani pąki kwiatowe nie ulegają uszkodzeniu, a to dlatego, że okres kwitnienia przypada później niż u innych roślin sadowniczych.
Jak przygotować stanowisko pod aronię?
Odpowiednio przygotowane stanowisko to kolejny klucz do sukcesu. Ponieważ krzewy aronii pozostaną na tym samym stanowisku przez najbliższe 15–20 lat, dlatego tak ważne jest przygotowanie podłoża. Jako pierwszy zabieg powinno być dokładne oczyszczenie z zachwaszczenia, szczególnie z chwastów trwałych, takich jak ostrożeń polny, mniszek, perz. To ułatwi również pielęgnację i utrzymanie w odpowiedniej kondycji plantacji w pierwszym roku uprawy, a należy pamiętać, że aronia jest szczególnie wrażliwa na zachwaszczenie. Od 4 – 5 roku uprawy aronia dostatecznie sama zagłusza chwasty. Zanim założymy plantację, powinniśmy przeprowadzić badanie gleby na zawartość składników pokarmowych oraz poziom pH. W razie konieczności musimy wskaźnik pH podnieść do wymaganych 6–7. W sezonie poprzedzającym sadzenie należy zastosować mieszankę okrywową z roślin motylkowych do przyorania. Ważne jest również wykonanie głębokiej orki po zastosowaniu nawozów fosforowych, która umożliwi przemieszczenie się fosforu do głębszych warstw gleby.
Aronia nie wymaga nawożenia azotowego, chyba że badanie wykaże bardzo niską jego zawartość. Na glebach słabych, dobrze jest przed założeniem plantacji wykonać nawożenie obornikiem, który wniesie oprócz próchnicy także pewną ilość makro- i mkroelementów. Bezpośrednio przed sadzeniem roślin należy wykonać orkę a następnie wyrównać powierzchnię bronami lub glebogryzarką. Na plantacji przez pierwsze dwa lata utrzymujemy czarny ugór, choć można uprawiać rośliny motylkowe czy warzywa. Nie należy natomiast uprawiać zbóż. Od trzeciego roku uprawy w międzyrzędziach utrzymujemy ugór herbicydowy stosując herbicydy polecane przy uprawie roślin jagodowych.
Kiedy i w jaki sposób sadzić aronię?
Krzewy aronii sadzimy jesienią lub wiosną na przełomie marca i kwietnia. Po wytyczeniu rzędów i miejsca pod rośliny, kopiemy dołki, im gleba gorsza i uboższa, tym większe. A dlaczego? Bo na glebach słabych dobrze jest dołki zaprawić odkwaszonym torfem lub kompostem, przefermentowanym obornikiem lub ziemią inspektową. Podczas zaprawiania obornikiem należy uważać, by warstwa obornika była przysypana glebą. Kontakt korzeni z obornikiem bywa szkodliwy dla rośliny. Sadzonkę sadzimy 3 do 5 cm głębiej niż rosła w szkółce, co sprzyja silnemu krzewieniu. Po posadzeniu wokół rośliny tworzymy misę, dla lepszego gromadzenia się wody w okolicy bryły korzeniowej.
Rozstawa roślin uzależniona jest od przewidywanego sposobu zbioru owoców. Przy zbiorze ręcznym, na słabej glebie optymalna rozstawa to 3 m x 1,5 m, na glebie żyznej odstęp w rzędzie zmniejszamy do 1 m. Jeśli przewidujemy zbiór kombajnem, wówczas krzewy sadzimy w rozstawie 3,5 m x 0,8 do 1,0 m lub 4,0 x 0,8 do 1,0 m. Dobrze jest, gdy mamy możliwość ukierunkowania rzędów, gdzie preferowane jest sadzenie z północy na południe. Jeśli warunki nie sprzyjają np. z uwagi na ukształtowanie terenu, wówczas zaleca się zwiększenie rozstawy do 4,0 x 1,5 m. Po posadzeniu polecane jest skrócenie pędów do 1/3 długości.
Małgorzata Wyrzykowska
