Jakie rośliny na poplony?

Różnorodność gatunkowa roślin pozwala wybrać najbardziej odpowiedni poplon praktycznie na każdą glebę i na każdy termin siewu. Za najcenniejsze rośliny poplonowe uważa się bobowate i mieszanki poplonowe z bobowatymi, ale są one również najbardziej zawodne w uprawie.

Bobowate mimo zróżnicowanych wymagań glebowych potrzebują sporych ilości wody. Największe wymagania glebowe ma bobik. Groch siewny pastewny powinno się uprawiać na glebach średnio żyznych, niezbyt zwięzłych, o odczynie obojętnym. Wykę ozimą można siać na glebach lekkich i średnio ciężkich, o przepuszczalnym podłożu, pod warunkiem, że nie są to gleby kwaśne. Wyka jara potrzebuje natomiast gleb mocnych, zwięzłych. Bolączką cennych łubinów (żółtego i wąskolistnego) jest podatność na antraknozę. W rejonach, w których glebom wody nie brakuje, warto wybierać na poplon strączkowe, a najlepiej ich mieszanki. Przy komponowaniu mieszanek należy pamiętać o dość silnej reakcji bobiku i grochu na skrócony okres wegetacji i znaczne zmniejszenia ich plonu zielonki przy pojawieniu się wczesnych przymrozków.

Wielogatunkowa mieszanka poplonowa ze słonecznikiem, owsem, gorczycą białą, rzodkwią oleistą i koniczyną aleksandryjską

Skład mieszanek bobowatych, musi uwzględniać możliwy termin siewu, zasoby wody i kategorię agronomiczną gleby. Na rynku oferowane są gotowe mieszanki, a na rynku mogą być kłopoty z dostępnością materiału siewnego poszczególnych gatunków. Jeżeli możemy skomponować mieszankę samodzielnie, to na gleby lekkie dobra będzie o składzie: wyka ozima 40 kg/ha + facelia 5 kg/ha. Na gleby średnio żyzne może to być: groch siewny pastewny 80 kg/ha + bobik 60 kg/ha + wyka ozima 60 kg/ha lub groch siewny pastewny 130 kg/ha + słonecznik 12 kg/ha, lub groch siewny pastewny 100 kg/ha + wyka ozima 60 kg/ha + słonecznik 5 kg/ha lub groch siewny pastewny 100 kg/ha + wyka jara 40/ha + słonecznik 5 kg/ha. Na gleby żyzne możemy wysiać: groch siewny pastewny 65 kg/ha + wyka jara 50 kg/ha + bobik 90 kg/ha lub bobik 100 kg/ha + groch siewny pastewny 60 kg/ha + wyka jara 40 kg/ha + słonecznik 10 kg/ha.

Przed siewem bobowatych i ich mieszanek wskazane jest wykonanie orki na głębokość do 15 cm, a następnie zastosowanie wału pierścieniowego, brony lub agregatu uprawowego. Siew najlepiej jest wykonać w rozstawie rzędów 15 cm na głębokość do 3 cm dla mieszanek z wyką ozimą i do 6 cm dla mieszanek z udziałem bobiku, grochu i wyki jarej.

Słonecznik na posuchy

Słonecznik można uprawiać na glebach lekkich i średnio żyznych, w rejonach o przeciętnej ilości opadów. Rośliny ulistnione są wytrzymałe na okresy posuszne, ale mało tolerancyjne na niskie temperatury, zwłaszcza pierwsze przymrozki jesienią. Przed siewem, jeśli słonecznik jest uprawiany w siewie czystym, należy wykonać orkę płytką lub podorywkę. Jeśli jest składnikiem mieszanek ze strączkowymi przyjmuje się wymagania strączkowych. Potem można zastosować wał kolczasty lub pierścieniowy i broną, lub zagregatować zabiegi. Ważne, by uprawki wykonać w ciągu jednego dnia.

Słonecznik w poplonie wymaga nawożenia na ha w ilości 60–90 kg N, 30–35 kg P0O5, 40–50 kg K2O. Nawożenie fosforem i potasem wykonujemy przedsiewnie, azotem – najlepiej w saletrzaku, na glebach lekkich stosować w dwóch dawkach (1/2 przed siewem, 1/2 pogłównie w fazie 3–4 par liści).W czystym siewie słonecznik wysiewamy w ilości 30–40 kg nasion/ha, w rozstawie rzędów co 20–25 cm. Gęstszy siew powoduje wytwarzanie delikatniejszych łodyg, o większej smakowitości. Jak przy każdym poplonie w przypadku zaskorupienia gleby wskazane jest bronowanie.

Seradela to bardzo cenna roślina poplonowa na słabsze stanowiska po zbiorze żyta

Seradela jest doskonałą rośliną do uprawy na glebach lekkich (np. po życie). O plonie zielonej masy decydują warunki wilgotnościowe na przełomie sierpnia i września, ale seradelę można zbierać bardzo późno – wytrzymuje przymrozki nawet do minus 7 st. C.

Przed wysiewem seradeli należy zastosować nawożenie (30– 40 kg P2O5 i 50–60 kg K2O/ha), wykonać podorywkę, wałowanie (wał pierścieniowy) i bronowanie. W czystym siewie zużywamy 60 kg nasion/ha (w rozstawie rzędów 12– 15 cm, na głębokość 1–2  cm) w mieszankach z facelią lub z gorczycą białą w ilościach wysiewamy 40 kg seradeli + 5 kg facelii lub 35 kg seradeli +12 kg gorczycy białej. Zasiew najlepiej jest przywałować i przebronować lekką broną. Już w 45–50 dni po wschodach zielonkę można kosić lub wypasać. W sprzyjających warunkach seradela w czystym siewie daje nawet 7 t zielonki z ha.

Doskonałe na poplony, z których uzyskamy bardzo dobrą pasze dla bydła są życice (wielokwiatowa, mieszańcowa i westerwoldzka) Wymagają gleb średnio żyznych, ale trzeba zdać sobie sprawę z tego, że to woda determinuje ich plonowanie. Życice dadzą dobry plon w rejonach o dość dużej ilości opadów po wysiewie (w końcu lipca) oraz po zbiorze ich pierwszego odrostu. Na poplon można wysiać jedną z życic, ale najlepiej jest komponować ich mieszanki. Na rynku dostępne są też gotowe mieszanki traw specjalnie do uprawy w poplonach, w których cennym dodatkiem jest koniczyna perska.

W rejonach, w których normą są posuchy sprawdzi się słonecznik w czystym siewie i jako komponent mieszanek wielogatunkowych

W przypadku życic poplonowych nie można przesadzić z przedsiewną uprawą gleby. Orka lub podorywka powinna być wykonana płytko (ok. 10 cm), a po niej wskazane jest zastosowanie wału pierścieniowego i brony średniej. Przy siewie życic stosujemy nawożenie na 1 ha w ilości 70 kg N przedsiewnie i 30 kg N po zbiorze pierwszego odrostu oraz 40 kg P2O5 i 70 kg K2O/ha przedsiewnie na ścierń przed orką lub podorywką. Trawy wysiewamy w rzędy co 10–5 cm, na głębokość ok. 1 cm.

Po siewie zaleca się zwałowanie pola wałem gładkim w celu przyspieszenia wschodów roślin. Zbiór pierwszego pokosu możemy często wykonać już po 60 dniach od siewu. Przy długiej, ciepłej i przekropnej jesieni można odrost po pierwszym pokosie wykorzystać jako pastwisko. Przy dobrym układzie pogody można liczyć na plon zielonki życic w pierwszym pokosie na poziomie 10–12 t z ha i w zależności od przebiegu pogody jesienią na 2–5 t z ha z wypasu drugiego odrostu.