Borelioza – groźna choroba wywoływana przez bakterie przenoszone przez kleszcze
Borelioza, zwana także chorobą z Lyme, jest chorobą wywoływaną przez bakterię Borrelia burgdorferi. Choroba była znana ponad 100 lat wcześniej, zanim w 1972 r. amerykański naukowiec Willy Burgdorfer odkrył, że wywołują ją bakterie żyjące w jelicie kleszczy. Same kleszcze nie chorują na boreliozę, są jedynie nosicielami tych bakterii, czyli ich wektorem. Do organizmu człowieka albo zwierzęcia są one przenoszone podczas żerowania kleszcza na ciele gospodarza. Im dłuższy czas żerowania, tym prawdopodobieństwo przekazania bakterii wzrasta. Zatem – najpierw kleszcz musi opić się krwią, aby bakterie, które zasiedlają jelito środkowe pajęczaka, poprzez ślinianki, trafiły do ciała żywiciela
Jakie objawy wywołuje borelioza?
Niestety, ale objawy boreliozy są bardzo zróżnicowane i często podobne do innych chorób. Zatem, zanim zajdzie do rozpoznania, może minąć wiele czasu. Nie ma jednego specjalisty od leczenia boreliozy. Chorobę może rozpoznać zarówno dermatolog, jak i neurolog.
Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów, który niestety nie zawsze występuje, jest tzw. rumień wędrujący, który pojawia się w miejscu ukąszenia. Jest to rozszerzające się obwodowo zaczerwienienie w kształcie owalnej plamy lub pierścienia. Rumień może pojawić się już po kilku dniach albo nawet po kilku tygodniach od ukąszenia. Mogą pojawić się objawy grypopodobne – stan podgorączkowy, bóle mięśniowo-stawowe, nudności, bóle głowy, osłabienie.
Jeśli zaobserwowaliśmy u siebie takie objawy, należy szybko zgłosić się do lekarza w celu wykluczenia choroby, a jeśli się ona potwierdzi – podjąć długotrwałe leczenie antybiotykami.
Nieleczona borelioza może prowadzić do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego i układu sercowo-naczyniowego. Nie ma szczepionki na boreliozę.
Nieleczona borelioza może prowadzić do uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego i układu sercowo-naczyniowego. Nie ma szczepionki na boreliozę.
Dlaczego nie czujemy ukąszenia kleszczy?
Ich ślina zawiera substancje znieczulające. Kleszcze choć zadowolą się każdym skrawkiem ciała, to jednak mają swoje preferencje co do zasiedlanego „ środowiska”, czyli wybierają takie miejsca, gdzie skóra jest cienka, np. głowa, za uszami, pachwiny.
Jak się ustrzec przed kleszczami?
Przed wyjściem do lasu albo na inne tereny, gdzie można spodziewać się obecności kleszczy, należy:
- Założyć jasne ubranie zakrywające większą część ciała, tj: długie spodnie, wysokie buty, długie rękawy, nakrycie głowy.
- Zastosować repelenty, czyli specjalne preparaty odstraszające. Są one dostępne w aptekach pod postacią spray’ów czy kremów.
- Po zakończeniu spaceru należy dokładnie obejrzeć
Jak postępować jeśli doszło do ukąszenia?
- Najlepiej usuwać kleszcze za pomocą takich narzędzi jak: pęseta, pompka próżniowa, karta do usuwania kleszczy. Jeśli pasożyt tkwi głęboko w ciele należy udać się do lekarza.
- Nie wolno próbować wykręcać ani smarować kremami czy masłem kleszczy, ponieważ pajęczak wtedy się dusi i wymiotuje to co pobrał z ciała żywiciela wraz z bakteriami ze swojego jelita.
- Miejsce po ukąszeniu koniecznie należy odkazić.
Czas jest sprzymierzeńcem, o ile dość wcześnie zareagujemy.
Inną poważną chorobą przenoszoną przez kleszcze, choć na szczęście rzadką, jest kleszczowe zapalenie mózgu (KZM). KZM wywołują flawiwirusy także przenoszone przez kleszcze. Jest to choroba rzadsza, nie mniej groźna, która daje objawy podobne do grypy. Na szczęście jest na nią skuteczna szczepionka.
Zachorowania na boreliozę rosną z roku na rok – także wśród rolników
Ilość wypłacanych przez KRUS odszkodowań z powodu boreliozy wzrosła z 132 w 2009 roku do 282 w 2018 roku, czyli o ponad 113% . Jedną z najbardziej narażonych grup na ryzyko zachorowania obok leśników są właśnie rolnicy.
Borelioza – jedna z chorób zawodowych rolników
Jeżeli państwowy inspektorat sanitarny wyda decyzję, ze rolnik ma chorobę zawodową, może ubiegać się on o:
- jednorazowe odszkodowanie z tytułu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
- rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym.
Więcej informacji na stronie KRUS nt. chorób zawodowych: https://www.krus.gov.pl/zadania-krus/prewencja/choroby-zawodowe-rolnikow/definicja-i-rozpoznanie-choroby-zawodowej/
Dla przypomnienia wysokość jednorazowego odszkodowania wynosi 809 zł – za każdy procent uszczerbku na zdrowiu doznanego wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej. Jeżeli zostanie orzeczona niezdolność samodzielnej egzystencji wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej świadczenie wynosi 16.180 zł.
Oprac. Natalia Marciniak-Musiał
Zdjęcie: Pixabay
