Przed zakupem kwalifikatu warto przypomnieć standardy etykietowania materiału siewnego o różnym stopniu kwalifikacji. Na etykietach z niepowtarzalnym jej numerem, napisem „jakość WE”, znakiem PIORiN, znajdują się informacje, które identyfikują materiał siewny, określają m.in.: gatunek, odmianę, stopień kwalifikacji, numer partii, informują również o dacie zamknięcia opakowania, nazwie przedsiębiorcy, jego numerze z rejestru przedsiębiorców, masie materiału siewnego w opakowaniu.
Gwarancja jakości
Urzędowa etykieta lub etykieta przedsiębiorcy gwarantuje, że materiał siewny był oceniony urzędowo lub pod urzędowym nadzorem, tzn. w trakcie jego wytwarzania były przeprowadzone urzędowe lustracje sprawdzające, jak również, że materiał siewny spełnia wymagania jakościowe takie jak zdolność kiełkowania, czystość i in. Innymi słowy, materiał siewny zaopatrzony w etykiety przeszedł pozytywnie ocenę polową, laboratoryjną i w niektórych przypadkach (np. sadzeniaki ziemniaka) również ocenę cech zewnętrznych.
Materiał siewny znajdujący się w obrocie powinien być w zamkniętych opakowaniach, zaopatrzony w etykiety urzędowe (zboża, rośliny oleiste, pastewne) lub etykiety przedsiębiorcy (rośliny pastewne i tzw. małe opakowania). Kolory etykiet określają kategorię i stopień materiału siewnego i mogą być białe z ukośnym fioletowym paskiem – dla kategorii elitarny w stopniu PB/III lub PB/II (przedbazowy); białe – dla kategorii elitarny w stopniu B (bazowy); niebieskie – dla kategorii kwalifikowany C/1 (kwalifikowany pierwszego rozmnożenia); czerwone – dla kategorii kwalifikowany C/2 i C/3 (kwalifikowany drugiego i trzeciego rozmnożenia). To nie koniec, bo dla handlowego materiału siewnego stosuje się brązowe etykiety, dla standardowego – ciemnożółte, dla mieszanek nasiennych – zielone.
Oszustwa się zdarzają
Sprzedażą materiału siewnego kwalifikowanego mogą zajmować się tylko przedsiębiorcy lub rolnicy wpisani do rejestrów prowadzonych przez Wojewódzkich Inspektorów Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Nabywca materiału siewnego powinien żądać od sprzedającego odpowiednich dokumentów potwierdzających zakup. Na fakturze zakupu powinny się znaleźć informacje o materiale siewnym: nazwa gatunku i odmiany, kategoria lub stopień kwalifikacji oraz numer partii materiału siewnego. Faktura jest niezbędna przy składaniu wniosku o dotację, a etykieta stanowi dowód w przypadku reklamacji. Etykietę należy zachować, bo w razie reklamacji to ona stanowi dowód potwierdzający wysiew materiału z określonej partii.
Przypominamy tych kilka ważnych informacji, bo na rynku materiału siewnego zdarzają się oszustwa. Pojawiały się w ostatnich latach na rynku np. nasiona rzepaku, które nie były materiałem siewnym w rozumieniu ustawy o nasiennictwie. WPIORiN stwierdzały w ostatnich latach przypadki etykiet podrobionych. Zakupy tzw. okazjonalne są niebezpieczne zarówno w przypadku materiału siewnego roślin, jak i środków ochrony. Tylko kupując i stosując materiał siewny zaopatrzony w etykietę urzędową lub etykietę przedsiębiorcy możemy mieć pewność i gwarancję jakości użytych nasion.
Marek Kalinowski
