Stare odmiany są także stosunkowo odporne na mrozy, szkodniki oraz choroby. Wg pomologów, można doliczyć się około kilkuset odmian. Jako ciekawostkę dodam, że 28 września przypada Międzynarodowe Święto Jabłka. Poniżej cechy starych odmian jabłoni. Dla corocznego owocowania odmian owocujących przemiennie zalecane jest przerzedzanie zawiązków. Pamiętajmy, że dobrze jest sadzić kilka odmian z uwagi na obcopylność.
Warte uwagi stare odmiany jabłoni
- Malinowa Oberlandzka – odmiana prawdopodobnie holenderska, do dziś uchodzi za jedną z najsmaczniejszych. Drzewo tworzy koronę średnich rozmiarów, kulistą z lekko zwieszającymi się pędami. Owocuje obficie, ale przemiennie. Rodzi owoce duże o nieregularnym kształcie, jajowate, kulisto stożkowe z wyraźnym żebrowaniem. Owoce pokryte są cienką jasnozieloną skórką, która w miarę dojrzewania staje się zielonożółta a gdy całkowicie dojrzeją pokrywają się w całości brunatno karminowym lub buraczkowym rumieńcem. Miąższ jest perłowobiały z lekko zielonym odcieniem, bywa też zaróżowiony, kruchy, soczysty, delikatny, o lekko malinowym posmaku. Owoce dojrzewają w końcu września a dojrzałość konsumpcyjną osiągają po miesiącu od zbioru. Duże owoce można przechowywać do listopada, mniejsze do stycznia. Malinówka jest odporna na mróz, parcha, mączniaka, a także szkodniki.
- Reneta Złota – zwana Królową Renet, to prawdopodobnie angielska lub francuska odmiana. Jest jedną z najwartościowszych odmian, nadaje się zarówno do bezpośredniego spożycia, jak i na przetwory. Drzewo tworzy szeroką koronę, owocuje obficie, lecz przemiennie. Owoce są duże lub średnio duże o cienkiej złotej skórce z delikatnym pomarańczowoczerwonym, rumieńcem. Miąższ jest koloru biało żółtego, średnio soczysty, lekko kwaskowaty, uznawany za bardzo smaczny, z lekko korzennym posmakiem. Dojrzewają na przełomie września i października, mają tendencję do opadania po dojrzeniu. Po zbiorze można przechować je do stycznia. Jest to odmiana dość wrażliwa na mróz, ale mało wrażliwa na parcha i mączniaka.
- Singe Tillisch – te pyszne jabłka prawdopodobnie są pochodzenia duńskiego. Drzewo tworzy szeroką, luźną i przejrzystą koronę. Owocuje bardzo obficie i przemiennie. Rodzi owoce duże, często bardzo duże, kuliste lub stożkowate, lekko żebrowane. Jabłka mają cienką zielonożółtą skórkę, czasem od strony nasłonecznionej z widocznym rozmytym rumieńcem. Miąższ jest biały lub żółtawobiały, kruchy, soczysty, delikatny, aromatyczny. Zbiór przypada na połowę września a owoce można przechowywać do stycznia. Niestety wykazuje dużą podatność na mączniaka i parcha, na mróz średnio odporna.
- Oliwka żółta – znana również jako Papierówka, Inflancka czy Biała Nalew, pochodzi prawdopodobnie z krajów nadbałtyckich. Tworzy szeroką koronę z tendencją do zagęszczania. Owoce są średniej wielkości z charakterystycznym jednym żebrowaniem przez cały owoc. Skórka jabłka jest jasnozielona, gładka, sucha, gdy dojrzewa nabiera żółtawego koloru. Miąższ jest zielonobiały, bardzo delikatny, soczysty, aromatyczny, kwaskowaty. Termin dojrzałości przypada w lipcu i od razu nadają się do spożycia. Odmiana jest bardzo odporna na mróz, parcha i mączniaka.
- Antonówka Półtorafuntowa – zwana Śmietankową, pochodzi z Rosji. Odmiana tworzy dużą kulistą koronę. Rodzi bardzo duże delikatnie żebrowane owoce, pokryte cienką żółtobiałą skórką. Miąższ biały, drobnoziarnisty, lekko aromatyczny. Po mocnym dojrzeniu smaczny, soczysty, chrupki. Doskonała na przetwory. Zbiór Antonówki przypada na koniec sierpnia, przed Antonówką zwykłą. Odporna na mróz i mało podatna na choroby.
- Antonówka zwykła – pochodzi z Rosji. Korona odmiany jest spłaszczona, składająca się z niewielu konarów z licznymi krótkopędami. Owocuje przemiennie, tak jak Śmietankowa. Owoce są średniej wielkości, cylindryczne, o kształcie baryłki, pokryte zieloną skórką, która w miarę dojrzewania robi się zielonożółta. Miąższ białawy, czasem zielonkawy, gruboziarnisty, kwaskowaty, luźny i bardzo aromatyczny. Po dojrzeniu owoce wydzielają landrynkowy zapach. Owoce można zbierać już we wrześniu, łatwo opadają. Przechowujemy je do października a czasem do listopada. Drzewa wykazują dużą odporność na mróz, rzadko też ulegają chorobom grzybowym.
- Boiken – jabłko rodem z Niemiec. Odmiana tworzy kulistą i luźną koronę, a konary wyrastają pod kątem prostym. Owocuje bardzo obficie, ale przemiennie. Owoce są średniej wielkości, żebrowane przy kielichu, kulisto-spłaszczone o gładkiej, grubej, tłustej i początkowo zielonej później jasnożółtej skórce. Miąższ jędrny, ścisły kwaskowaty, raczej średni w smaku, prawie bez zapachu. Jabłka doskonałe na przetwory. Dojrzałość osiągają w październiku, nie opadają przed zbiorem. Odporne na mróz, ale wrażliwe na parcha i mączniaka.
- Cesarz Wilhelm – stara niemiecka odmiana zwana czasami Czerwoną Renetą. Odmiana tworzy kulistospłaszczoną koronę z wyraźnymi grubymi konarami, z których wyrasta wiele krótkopędów. Owocuje corocznie, lecz niezbyt obficie. Jej owoce są średniej wielkości, czasem duże o szeroko-stożkowym kształcie, pokryte są żółtozieloną, szorstką skórką z prążkowanym czerwonym rumieńcem od nasłonecznionej strony. Miąższ jabłek jest twardy, żółtawobiały, słodko-kwaśny, soczysty, o lekko korzennym aromacie. Doskonałe na przetwory oraz do bezpośredniego spożycia. Dojrzewają w drugiej połowie września, do konsumpcji idealne w grudniu. Odmiana słabo odporna na mróz, ale bardzo odporna na parcha i mączniaka.
- Antonówka Półtorafuntowa, zwana również Śmietankową
Małgorzata Wyrzykowska
Zdjęcie: Małgorzata Wyrzykowska
