Intensywnie prowadzona i nawożona plantacja staje się bardziej podatna na czynniki chorobowe. Przy wysokim nawożeniu niezbędna jest więc pełna ochrona plantacji – standardowo dwa zabiegi fungicydowe, przy dużej presji chorób i deszczach w czerwcu i na początku lipca trzy zabiegi.
W pszenicy jakościowej
Jeżeli w gospodarstwie zmianowanie nie jest poprawne i pszenica siana jest po zbożach, presja chorób jest w sposób naturalny wyższa i do skutecznej ochrony potrzebne są właśnie trzy zabiegi. Kluczowy dla jakości ziarna jakościowego jest zabieg chroniący górne liście z liściem flagowym i kłos. Spośród chorób porażających te organy najgroźniejszymi są dwie – rdza brunatna i septorioza paskowana liści. W sezonach o dużej ilości opadów w czerwcu i na początku lipca najgroźniejszą, drastycznie obniżającą jakość ziarna i będącą przyczyną mikotoksyn jest właśnie fuzarioza kłosów. Przy takim zagrożeniu ostatni zabieg fungicydowy do ochrony kłosa powinien być celowany właśnie w fuzariozę i należy go wykonać w pszenicy w czasie jej kwitnienia.
Do zwalczania fuzariozy kłosów w bazie zaleceń Instytutu Ochrony Roślin znajdują się 53 fungicydy (w pszenicy jarej 31). IOR zaleca, aby pszenicę ozimą przeciwko fuzariozie kłosów opryskiwać w okresie od początku do końca kłoszenia, począwszy od wystąpienia pierwszych objawów porażenia. W warunkach sprzyjających rozwojowi choroby termin zabiegu można przedłużyć do fazy dojrzałości wodnej ziarna. W pszenicy jarej zabieg na fuzariozę kłosów należy wykonać w okresie od początku do końca kłoszenia, począwszy od wystąpienia pierwszych objawów porażenia.
W pozostałych zbożach
Problemy fuzariozy kłosów nie omijają pozostałych gatunków zbóż. Oczywiście w tym ostatnim okresie rozwoju w życie groźna jest rdza brunatna, mączniak prawdziwy, septorioza paskowana liści, ale jeżeli w czerwcu jest nadmiar deszczu, zagrożenie fuzariozą kłosów wymaga podjęcia ochrony. W życie najpóźniej zabieg fungicydowy możemy wykonać pod koniec kłoszenia.
W bazie zaleceń IOR do zwalczania fuzariozy kłosów w życie ozimym jest 12 fiungicydów. Wg IOR fuzariozę kłosów w tym gatunku należy zwalczać do fazy początku kłoszenia, gdy na górnych liściach pojawią się objawy porażenia lub jeżeli na kłosach wystąpiły pierwsze objawy choroby i pogoda jest wilgotna.
W pszenżycie w późniejszych fazach groźna jest septorioza paskowana liści, septorioza plew, no i oczywiście fuzarioza kłosów. Zabieg chroniący przed fuzariozą wykonujemy podobnie jak w pszenicy.
W bazie zaleceń IOR do zwalczania fuzariozy kłosów w pszenżycie ozimym znajduje się 27 fungicydów (jarym 17). IOR zaleca opryskiwać pszenżyto ozime i jare przeciwko fuzariozie kłosów w okresie od początku do końca kłoszenia, począwszy od wystąpienia pierwszych objawów porażenia.
Fuzarioza nie oszczędza też jęczmienia, choć z uwagi na wcześniejsze dojrzewanie niż pozostałych gatunków najczęściej unika on porażenia. Większe zagrożenie w jęczmieniu stanowi rynchosporioza i plamistość siatkowa, dlatego najczęściej drugi i ostatni zabieg fungicydowy w jęczmieniu zaleca się stosować na krótko przed kłoszeniem. Jeżeli jednak w czerwcu wystąpią deszcze i będzie duże zagrożenie fuzariozą kłosów, to trzeba ją zwalczać.
W bazie zaleceń IOR do zwalczania fuzariozy kłosów w jęczmieniu ozimym znajduje się 17 fungicydów (w jarym 20). IOR zaleca, aby zabieg w jęczmieniu ozimym wykonywać z chwilą wystąpienia objawów porażenia, a w jęczmieniu jarym w okresie od początku fazy kłoszenia do początku fazy kwitnienia.
Jeżeli wykonanie zabiegu utrudniają warunki pogodowe (deszcz) i musimy go przesunąć o kilka dni powinniśmy stosować górne, zalecane przez producenta dawki fungicydu. W okresach upałów i silnego nasłonecznienia zabiegi fungicydowe i wszystkie inne powinniśmy aplikować w terminach popołudniowych, w nocy i wcześnie rano, pod warunkiem jednak, że nie ma rosy i liście są suche.
Marek KALINOWSKI
