Uzupełniło ono skrót nazwy "ziemniaki wczesne" przez wprowadzenie skrótu dla powszechnie stosowanej w Polsce nazwy "ziemniaki młode" i wprowadziło zmiany oznakowania opakowań ziemniaków, w tym obowiązek podania kraju pochodzenia wraz z wizerunkiem flagi państwa pochodzenia.
Młode ziemniaki dają plon po 40 dniach od wschodów
Według tego rozporządzenia ziemniaki wczesne (młode) powinny być "zebrane na początku sezonu zbioru ziemniaków w kraju pochodzenia przed osiągnięciem pełnej dojrzałości, o skórce łuszczącej się, przeznaczonych do sprzedaży bezpośrednio po zebraniu".
Do produkcji młodych ziemniaków z uprawy na najwcześniejszy zbiór nadają się odmiany bardzo wczesne, ale nie wszystkie. Na mapie pokazujemy Listy Odmian Zalecanych odmian bardzo wczesnych ziemniaka i przy niektórych informację, czy nadają się one w danym rejonie na zbiór po 40 dniach od wschodów.
W zakresie odmian o skróconym okresie wegetacji (na najwcześniejszy zbiór) i hodowli odpornościowej krajowa hodowla wiedzie prym. Atutem krajowych odmian jest wysoka ich odporność na choroby wirusowe, szczególnie na wirusy Y i wirusy liściozwoju. Wiele odmian jest też odpornych na parcha zwykłego – ważna cecha w przypadku odmian jadalnych.
- Krajowe Dni Ziemniaka to idealne miejsce porównania różnych hodowli ziemniaka i odmian w tych samych grupach
Jakie odmiany młodych ziemnaków są rekomendowane do uprawy?
Przy uprawie ziemniaków na wczesny zbiór najważniejsza jest genetycznie ukształtowana cecha szybkiego wchodzenia w okres tuberyzacji (wiązania bulw). Przy odmianach bardzo wczesnych w uprawie na najwcześniejszy zbiór pozwala to uzyskać wysoki plon handlowy już w 40 dni od wschodów ziemniaka (ok. 50-55 dni od wysadzenia).
Odmiany predysponowane do uprawy na bardzo wczesny zbiór różnią się pod względem smaku, kształtu i barwy i typu kulinarnego. Ziemniaki młode występują na ogół w typie B (wszechstronnie użytkowy) lub AB (sałatkowy do wszechstronnie użytkowego). Trzeba mieć to na uwadze przy wyborze odmiany. Dziś zgodnie z naszym cyklem pokazujemy Listy Odmian Zalecanych ziemniaków bardzo wczesnych na 2022 r. Poniżej przedstawiamy krótką charakterystykę trzech najczęściej rekomendowanych odmian jadalnych bardzo wczesnych:
Impresja - wyróżnia się dobrym smakiem
Odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 2015 r., w typie sałatkowym do sałatkowo-ogólnoużytkowego, o dość dobrym smaku po zakończeniu wegetacji. Bulwy duże, o regularnym kształcie, okrągło owalne, o bardzo płytkich oczkach. Skórka żółta, miąższ jasnożółty. Plenność po 40 dniach od pełni wschodów oraz po zakończeniu wegetacji dobra. Duży udział frakcji handlowej w plonie ogólnym. Odporność na wirusa Y i zarazę ziemniaka mała. Odmiana odporna na patotyp Ro1 mątwika ziemniaczanego.
Denar zalecany do uprawy w całym kraju
Odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 1999 r., w typie sałatkowym do wszechstronnie użytkowego, o dobrym smaku. Charakteryzuje się bulwami bardzo dużymi, okrągłoowalnymi, kształtnymi, o płytkich oczkach i jasnożółtym miąższu. Bardzo plenna, o dużym udziale w plonie frakcji handlowej. Przydatna do uprawy na wczesny zbiór. Odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego, odporna na wirusy Y i liściozwoju, podatna na porażenie zarazą ziemniaka. Odmiana zalecana do uprawy w całym kraju.
Impala jest bardzo plenna
Odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 2003 r., w typie sałatkowym, o dobrym smaku. Bulwy bardzo duże, o regularnym kształcie, okrągłe o bardzo płytkich oczkach. Skórka żółta, miąższ jasno żółty. Bardzo plenna, o duży udział frakcji handlowej w plonie ogólnym. Odporność na wirusa Y słaba (4 w skali 90), na zarazę ziemniaka mała (2 w skali 9 st.). Zalecana do uprawy w całym kraju w rejonach dużego zagrożenia wirusami wymaga częstej wymiany sadzeniaków.
Riviera – duży udział frakcji
Odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 2015 r., w typie sałatkowym do ogólnoużytkowego, o przeciętnym smaku. Bulwy duże, o regularnym kształcie, okrągłe o bardzo płytkich oczkach. Skórka żółta, miąższ jasno żółty. Plenność po 40 dniach od pełni wschodów duża do bardzo dużej, po zakończeniu wegetacji średnia. Duży udział frakcji handlowej w plonie ogólnym. Odporność na wirusa Y duża (8 w skali 90), na zarazę ziemniaka mała (2 w skali 90). Odmiana odporna na patotyp Ro1 mątwika ziemniaczanego.
Werbena ma bardzo regularny kształt
Odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 2020 r., w typie ogólnoużytkowym, o dobrym smaku. Bulwy średnie do dużych, okrągłoowalne, o bardzo regularnym kształcie, oczka płytkie, skórka żółta, miąższ jasnożółty. Plenność po 40 dniach od wschodów znacznie powyżej wzorca, po zakończeniu wegetacji średnia. Przydatna głównie do uprawy na wczesny zbiór. Odporność na wirusa Y duża, na zarazę ziemniaka mała. Odmiana odporna na patotyp 1(D1) raka ziemniaka oraz na mątwika ziemniaczanego Ro1.
Nasturcja idelana na wczesny zbiór
Odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 2021 r., w typie sałatkowym do ogólnoużytkowego, o dobrym smaku. Bulwy średnie do dużych, okrągłoowalne, o regularnym kształcie, oczka płytkie, skórka żółta, miąższ jasnożółty. Plon ogólny bulw po 40 dniach od wschodów znacznie powyżej wzorca, po zakończeniu wegetacji średni. Przydatna głównie do uprawy na wczesny zbiór. Odporność na wirusa Y duża, na zarazę ziemniaka mała. Odmiana odporna na patotyp 1(D1) raka ziemniaka.
Surmia ma bardzo duże bulwy
Odmiana wpisana do Krajowego Rejestru w 2020 r., w typie sałatkowym do ogólnoużytkowego, o dobrym smaku. Bulwy duże do bardzo dużych, okrągłoowalne, o regularnym kształcie, oczka dość płytkie, skórka żółta, miąższ jasnożółty. Plenność po 40 dniach od wschodów poniżej wzorca, po zakończeniu wegetacji dobra, stabilna w latach badań, duży udział frakcji handlowej w plonie ogólnym. Odporność na wirusa Y oraz zarazę ziemniaka mała. Odmiana odporna na patotyp 1(D1) raka ziemniaka oraz na mątwika ziemniaczanego Ro1.
- Minęły 23 lata od wpisania do Krajowego rejestru odmiany Denar i dopiero w tym sezonie z pozycji wieloletniego lidera List Odmian Zalecanych zdetronizowała go Impresja. Na tegorocznych listach widać rosnącą konkurencję najnowszych odmian. Werbena i Surmia były zarejestrowane w 2020 r., a Nastrurcja w 2021 r.
-
Planując np. zbiór bardzo wczesny i godząc się na mniejszy plon handlowy niż 15 t/ha warto do uprawy wybierać odmiany o kształcie kulistym. Nawet przy mniejszej wadze bulwy kuliste wyglądają atrakcyjnie i na większe od bulw odmian o kształcie wydłużonym, jak na zdjęciu
Lista Odmian Zalecanych ziemniaków jadalnych bardzo wczesnych na 2022 r.
Dolnośląskie
- Impresja
- Denar
- Impala
Kujawsko-Pomorskie
- Impresja**
- Denar
- Impala
Lubelskie
- Impresja
- Denar
Łódzkie
- Impresja
- Denar**
- Riviera*
- Werbena*
- Surmia**
Małopolskie
- Impresja
- Denar
Mazowieckie
- Impresja**
- Denar**
- Riviera*
Opolskie
- Impresja
- Denar
- Impala
Pomorskie
- Impresja
- Impala
Śląskie
- Impresja
- Impala
- Riviera
- Werbena
Świętokrzyskie
- Impresja
- Denar
Warmińsko-Mazurskie
- Impresja*
- Impala
Wielkopolskie
- Impresja
- Impala
Zachodnio-Pomorskie
- Impresja
- Denar
- Impala
- Nasturcja
* – odmiana zalecana na zbiór po 40 dniach od wschodów
** – odmiana zalecana na zbiór po zakończeniu wegetacji
Fot. Marek Kalinowski
Oprac. Natalia Marciniak-Musiał na podstawie artykułu Marka Kalinowskiego, który ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 12/2022 na str. 52. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.
