Kiedy dochodzi do prawidłowego wydalenia łożyska przez krowę?
Ostatnim etapem porodu jest wypieranie błon płodowych, które rozpoczyna się zaraz po wyparciu płodu i zwykle trwa 3–8 godzin. Macica kurczy się, rozluźniając i przerywając połączenie kosmków w poszczególnych brodawkach. Błona śluzowa układa się w podłużne fałdy, a brodawki maciczne zbliżają się do siebie, co powoduje zmniejszenie dopływu krwi do brodawek, których naczynia krwionośne silnie się rozrosły w okresie ciąży. W efekcie dochodzi do wysunięcia się kosmków z krypt i uwolnienia łożyska. Ciążenie błon płodowych zwisających ze szpary sromowej pomaga w procesie odłączenia łożyska, które waży średnio 5,5–6 kg oraz zawiera około 86 liścieni o łącznej powierzchni 530 cm2 i powinno być oddzielone i wyparte do 6 godzin po porodzie. Zatrzymanie łożyska występuje również przy niedoborze białka, selenu, miedzi oraz witamin A i E. Niedobory białka powodują puchnięcie połączeń łożyska z macicą, co utrudnia jego odklejanie.
Dokładnie obejrzyj łożysko po odejściu
Już po upływie 6–9 godzin od momentu porodu zalegające błony płodowe ulegają bowiem rozkładowi gnilnemu w trakcie gwałtownego, postępującego wzrostu liczby różnych drobnoustrojów, co powoduje rozwój infekcji w jamie macicy. Pamiętajmy, aby po odejściu łożyska dokładnie je obejrzeć dla sprawdzenia, czy całe odeszło. Jeżeli w macicy pozostanie jego część, to możemy być pewni, że rozwinie się ropomacicze.
Czym grozi zatrzymanie łożyska u krowy po porodzie?
Najczęściej spotykanymi następstwami są: ostre poporodowe zapalenie macicy, osłabiona inwolucja macicy i – co się z tym wiąże – późniejsze wprowadzenie krowy do rozrodu. W celu zapobiegania temu schorzeniu, dbajmy o niezatuczanie krów w okresie zasuszenia oraz dodatek witaminy E i selenu w diecie w okresie 2–3 tygodni przed porodem. W przypadku zatrzymania łożyska stosuje się obecnie leczenie farmakologiczne.
Po wydaleniu łożyska, w narządzie rozrodczym krowy zachodzi szereg ściśle ze sobą powiązanych procesów prowadzących do inwolucji macicy, eliminacji zakażeń bakteryjnych i regeneracji błony śluzowej. Okres poporodowy trwa 6–7 tygodni.
Podaj pójło po wycieleniu
Pierwsze godziny po porodzie stanowią dla krowy poważny stres oraz znaczny wydatek energetyczny. Sprawdzoną metodą jest podanie bezpośrednio po porodzie (jeszcze przed wylizaniem cielęcia) rozpuszczonego w ciepłej wodzie pójła poporodowego, zawierającego w swoim składzie substancje energetyczne mineralno-witaminowe oraz probiotyczne. Z jednej strony pójło sprawia, że przedżołądki po porodzie wracają na swoje miejsce, a z drugiej, przywraca ono równowagę elektrolitową i energetyczną ograniczając ryzyko wystąpienia chorób metabolicznych oraz zaburzeń pokarmowych.
Przyczyny zatrzymania łożyska
- Choroby przewodu pokarmowego i zaburzenia metaboliczne.
- Niedobory mineralno-witaminowe.
- Długotrwały poród spowodowany komplikacjami w położeniu i ułożeniu płodu.
- Rozciągnięcia macicy przy dużych płodach, ciążach bliźniaczych lub dużej ilości wód płodowych.
- Występowanie chorób zakaźnych w stadzie (np. brucelozy).
- Poronienia wywołane urazami mechanicznymi.
- Przedwczesna lub długo przenoszona ciąża.
- Nieodpowiednie żywienie w okresie przejściowym (3 tygodnie przed i 3 tygodnie po porodzie).
- Wzrost zawartości białka strawnego w dawce pokarmowej przy ograniczeniu ilości energii.
- Brak higieny i komfortu legowisk.
- Czynniki stresogenne, takie jak ból, hałas, odłączenie cielęcia od krowy.
Beata Dąbrowska
Zdjęcie: Beata Dąbrowska
Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 29/2022 na str. 53. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.
