Najczęstsze konsekwencje trudnych wycieleń u krów
Ponadto, prowadzą do przedłużającego się niedotlenienia, znacznej kwasicy, a u matek powodują komplikacje zdrowotne w postaci urazów, niedowładu, zapalenia macicy i jej błony śluzowej macicy.
Straty ekonomiczne wynikają ze śmiertelności cieląt lub matek, zmniejszonej wydajności mlecznej, zmniejszonej płodności oraz zwiększonych kosztów weterynaryjnych.
Szacuje się, że częstość występowania trudności z wycieleniem waha się od 2% do 23%. Trudności z wycieleniem mają szereg przyczyn i obejmują m.in.:
- dysproporcję między płodem a miednicą matki,
- nieprawidłowe położenie płodu,
- bezwładność macicy,
- zwężenie sromu lub szyjki macicy
- skręt macicy.
Na przebieg porodu wpływ ma również długość ciąży, zbyt duży płód, zbyt mały kanał rodny, niski poziom wapnia i magnezu we krwi czy stres rodzącej.
Trudne wycielenia sprzyjają kulawiznom u krów. Jak do tego dochodzi?
Okazuje się, że trudny poród – obok wymienionych wyżej – ma również inne konsekwencje. Otóż, badania potwierdziły, że częstotliwość występowania kulawizn jest wyższa u krów z trudnościami w wycieleniu.
Podczas porodu zmiany w więzadłach miednicy pozwalają na łatwiejsze urodzenie cielęcia; jednak zmiany te wpływają na nogi i racice krowy i zwiększają ryzyko rozwoju klinicznej kulawizny. Ponadto, błędy przy wycieleniu prowadzą do urazów związanych z powikłaniami, powodując kulawizny zarówno u cieląt, jak i krów.
Co więcej, wycielenie jest uważane za czynnik wyzwalający występowanie kulawizn we wczesnych stadiach laktacji. Stres spowodowany zmianami fizjologicznymi, zmianami społecznymi i zmianami w pomieszczeniach zwiększa ryzyko wystąpienia kulawizny w fazie przejściowej okresu okołoporodowego.
W okresie przed wycieleniem, u bydła niezapalne zmiany w tkance łącznej racicy osłabiają odporność na zewnętrzne czynniki stresowe i zwiększają ryzyko wystąpienia kulawizny. Badania pokazują, że kulawizny występują u 3,88–5,92% krów z trudnościami w wycieleniu i u 0,27–2,37% krów bez trudności w wycieleniu. Ponadto, ciężka kulawizna występuje częściej u krów z trudnościami w wycieleniu.
Ból i silny dyskomfort spowodowany kulawizną wpływa na zachowanie krów podczas leżenia i wstawania. W ten sposób spędzają one więcej czasu w pozycji leżącej, co zwiększa ryzyko wystąpienia mastitis u krów, szczególnie wywołanego przez Staphylococcus aureus i Staphylococcus agalactiae.
Trudne wycielenie wpływa na jakość mleka u krowy
Ponadto trudności z wycieleniem zmniejszają zawartość białka, tłuszczu i laktozy w mleku oraz zwiększają liczbę komórek somatycznych. Zmiany w zawartości białka mleka, tłuszczu i laktozy są spowodowane stresem, bólem, zwiększoną ilością czynników utleniających oraz słabym wchłanianiem i przyswajaniem różnych składników odżywczych z paszy.
Z drugiej strony, wzrost oceny trudności z wycieleniem (system 4-stopniowej skali) wiąże się ze spadkiem średniej wydajności krów. Badania wskazują, że jakość mleka jest lepsza u świeżo wycielonych krów mlecznych 30 dni po porodzie, bez trudności z wycieleniem ze względu na niższy poziom stresu.
Beata Dąbrowska
