Dlaczego problemy ze szczelnością jelit u krów mają bardzo szkodliwe konsekwencje?
Nawet jeśli krowa natychmiast nie zachoruje, nieszczelne jelito ma długoterminowe szkodliwe konsekwencje. Prawidłowo funkcjonująca ściana jelita wchłania składniki odżywcze do krwi i równocześnie blokuje szkodliwe substancje. Okresy stresu, takie jak upały, sprawiają, że ściana jelita staje się wrażliwa.
Rozkład pasz objętościowych, takich jak trawa i kiszonka z kukurydzy, które zawierają dużo włókna surowego, powoduje wydzielanie dużej ilości ciepła. Ponieważ krowa może tracić ciepło poprzez pocenie się jedynie w bardzo ograniczonym stopniu, spożywa mniej paszy objętościowej. Oznacza to również, że musi mniej przeżuwać pokarm, przez co do żwacza dostaje się mniej śliny zawierającej wodorowęglan sodu.
Wraz z upałami rośnie ryzyko kwasicy żwacza u krów. Dlaczego?
Krowa pobiera również pasze treściwe ze stacji żywienia na hali udojowej lub w robocie, a to zwiększa ryzyko kwasicy żwacza. Może to powodować powstawanie toksycznych substancji, tak zwanych lipopolisacharydów (LPS), które trafiają do jelit. Lipopolisacharydy są składnikami ścian komórkowych bakterii Gram-ujemnych, które są uwalniane, gdy bakterie te obumierają w żwaczu w wyniku zakwaszenia żwacza. Są to toksyczne substancje, które mogą przedostać się do krwiobiegu w zakwaszonej i uszkodzonej okrężnicy i mogą powodować wszelkiego rodzaju wewnętrzne stany zapalne i poważne choroby krów.
Ponieważ organizm krowy chce zrobić wszystko, aby odprowadzić nadmiar ciepła, do skóry trafia więcej krwi niż normalnie, a tym samym mniej krwi trafia do ściany jelita, która gorzej się zamyka. W efekcie, do krwiobiegu mogą trafić toksyny (głównie LPS). Gdy tylko LPS dostanie się do krwi, następuje aktywacja układu odpornościowego. Kosztuje to dużo glukozy, której organizm nie może już wykorzystać do produkcji mleka. Niestety, układ odpornościowy nie jest w stanie rozwiązać problemu nieszczelnego jelita i w dalszym ciągu domaga się glukozy. To pogłębia tylko spadek produkcję mleka i negatywnie odbija się na zdrowiu i płodności zwierząt.
Jak nie dopuścić do zakwaszenia żwacza podczas upalnych dni?
W upalne dni powinniśmy więc robić wszystko, by nie dopuścić do zakwaszenia żwacza. Ważne jest wówczas uzupełnienie dawki mieszaniną buforującą, aby utrzymać pH żwacza na prawidłowym poziomie.
Ważne jest, by krowy jadły jak najwięcej paszy objętościowej, co można osiągnąć m.in. poprzez zapewnienie zawsze świeżej i smacznej paszy, niezagrzanej, bez pleśni, zapewnienie dobrej wentylacji lub innej formy chłodzenia, a przede wszystkim dostarczanie wystarczającej ilości czystej i świeżej wody.
Beata Dąbrowska
