Obrzęk obserwuje się częściej u pierwiastek, co nie oznacza, że nie występuje również u wieloródek. Dlaczego powstaje? Kiedy zbliża się termin porodu zaopatrzenie gruczołu mlekowego w krew zaczyna gwałtownie wzrastać, a jego obrzęk powstaje na skutek nagromadzenia się różnorodnych płynów w przestrzeniach śródmiąższowych tkanek wymienia. Wówczas to zostaje zaburzony przepływ krwi tętniczej i żylnej, ze względu na różnicę ciśnienia i nagromadzenie się chłonki, poprzez słaby jej odpływ naczyniami żylnymi. Wymię chociaż nie zawsze, ale czasami jest bolesne, a napięta skóra gruczołu łatwo ulega urazom mechanicznym. Sam obrzęk oraz towarzysząca mu bolesność utrudniają, a czasami nawet uniemożliwiają dój krowy. Innymi negatywnymi konsekwencjami obrzęku jest skłonność do mastitis oraz zapalenia skóry wymienia.
Podstawą leczenia obrzęku są leki moczopędne. W terapii zastosowanie znajdują także preparaty wapniowe oraz sterydy. Młodym pierwiastkom zaleca się 3–4-krotne dojenie przez pierwszych kilka dni. Dobrze robi masaż po każdym udoju i wcieranie balsamów, żeli o zapachu mięty, które oziębiają wymię i ściągają opuchliznę. Oferta takich preparatów na rynku jest ogromna. Nie należy jednak stosować maści jodowo-kamforowej, która rozgrzewa wymię i zaostrza proces chorobowy. Jeśli wymię jest duże, a strzyki małe, to trzeba doić krowę ręcznie, bo aparat udojowy będzie spadał. Niekiedy trzeba wezwać lekarza weterynarii, by podał leki przeciwbólowe oraz oksytocynę, celem opróżnienia wymienia. Młodej jałówce widok aparatu udojowego nie może kojarzyć się z ciągłym bólem i stresem.
Beata Dąbrowska