Wysokowydajne krowy bardziej narażone na stres cieplny
W temperaturze powyżej 25°C możemy już mówić o stresie cieplnym, który szczególnie nasila się, gdy temperatury przekroczą 30°C. Wówczas mamy już ewidentny spadek pobrania suchej masy nawet o 1,5 kg mniej, a także spadek produkcji mleka nawet o 3–5 kg dziennie. Jednak tak naprawdę, o stresie cieplnym możemy mówić, gdy do wysokiej temperatury powietrza, dojdzie jeszcze wysoka – powyżej 80% – wilgotność oraz słaba wymiana powietrza. Optymalna wilgotność dla krów wynosi od 60–70%.
Im bardziej wydajne są zwierzęta, tym bardziej narażone są na stres cieplny, który objawia się ospałością krów, dyszeniem (ponad 60 oddechów na minutę), ślinieniem się, poszukiwaniem cienia i świeżego powietrza.
Wzrost temperatury w żwaczu zmienia jego mikroflorę
Jeśli temperatura ciała krowy wzrośnie o 1–2°C, to natychmiast podnosi się temperatura w żwaczu. Gdy temperatura treści żwacza wzrośnie tylko o 0,5°C, to dochodzi do zamian w jego mikroflorze, które z kolei wpływają na zmiany w wątrobie, stany zapalne wymienia oraz kończyn.
- Za wymianę ciepła u bydła w 60% odpowiedzialne jest parowanie. Z 1 gramem wyparowanej wody zwierzę traci 0,6 kcal
Bydło posiada bardzo dobrą termoregulację w zakresie temperatur: -10°C do +25°C. Miejscem organizmu, w którym zapada decyzja, jaka będzie temperatura ciała i jak ją w razie potrzeby zmienić, znajduje się w podwzgórzu i jest to tzw. ośrodek termoregulacji. Jest on ściśle powiązany z ośrodkiem głodu oraz ośrodkiem sytości i pragnienia. Gdy temperatura zewnętrzna jest niższa, wówczas mamy pobudzenie ośrodka głodu. Jeżeli temperatura powietrza wzrasta, następuje natychmiastowe hamowanie ośrodka głodu, co latem obserwują wszyscy hodowcy.
Jak jeszcze upał wpływa na metabolizm krów?
Gdy jest gorąco, następuje zwiększone wydzielania acetylocholiny powodującej zwiększone pocenie się, a także zmniejszenie aktywności ruchowej zwierząt. Ze strony układu nerwowego organizm dostaje sygnał do zwiększonego pobrania wody i zwiększonego odpoczynku.
Ze strony układu hormonalnego, za wzrost temperatury ciała odpowiadają hormony, które wpływają na procesy trawienne w przewodzie pokarmowym. Trzeba pamiętać, że u bydła, pokarm cały czas stymuluje w żwaczu wytwarzanie ciepła, dlatego muszą być one pod szczególną opieką hodowcy.
Beata Dąbrowska
(Zdjęcia: Archiwum)
