Do końca września możliwy skup masła i mleka w proszku
Zgodnie z unijnymi przepisami w okresie od 1 lutego do 30 września mogą być realizowane zakupy interwencyjne masła i odtłuszczonego mleka w proszku, po cenach ustalonych w unijnym rozporządzeniu. Oznacza to, że publiczna interwencja jest obecnie uruchomiona.
Jakie są stawki interwencyjnego skupu masła i OMP?
Jednakże aktualne ceny rynkowe masła i odtłuszczonego mleka w proszku (OMP) przewyższają obowiązujące ceny interwencyjnego zakupu wyznaczone odpowiednio na poziomie 221,75 EUR/100kg dla masła i 169,80 EUR/100kg dla OMP i stąd brak zainteresowania unijnych operatorów tą formą interwencji.
Bruksela sprzeciwia się podniesieniu cen interwencyjnych
Na posiedzeniu Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa 20 marca 2023 r. Polska postulowała podniesienie poziomu cen interwencyjnych, który nie przystaje do obecnych cen rynkowych i kosztów produkcji. Podniesienie tych cen pozwoliłoby operatorom na korzystanie z otwartej obecnie interwencji publicznej na masło i odtłuszczone mleko w proszku.
- Komisja stoi jednak na stanowisku, które prezentowała również podczas ostatniej reformy WPR w 2020 r., że podniesienie tych cen miałoby negatywne skutki budżetowe (szybkie wyczerpanie budżetu przeznaczonego na sytuacje kryzysowe) i rynkowe (niewłaściwy sygnał dla rynku). Poza tym, tylko Polska, Litwa i Łotwa popierają obecnie podniesienie cen interwencyjnych – napisał w odpowiedzi na interpelację wiceminister rolnictwa Janusz Kowalski.
Ceny za mleko w skupie są nadal akceptowalne
W podsumowaniu dyskusji na temat rynku mleka Komisja Europejska stwierdziła, że widoczna jest korekta sytuacji na rynku mleka. Zwróciła uwagę, że średnie ceny skupu mleka w UE w styczniu 2023 r. obniżyły się po raz pierwszy po dwudziestu czterech miesiącach nieprzerwanego wzrostu do historycznie wysokiego poziomu. To powoduje, że pomimo odnotowanego spadku, ceny mleka w skupie są nadal na akceptowalnym poziomie. Trwa także korekta cen produktów mleczarskich, choć w ostatnich tygodniach można już mówić o stabilizacji sytuacji. Obserwowany jest spadek popytu na produkty mleczne, ale obecna sytuacja na tym rynku nie wskazuje na kryzys. Komisja zapowiedziała kontynuację monitorowania sytuacji rynkowej i reakcję, jeśli będzie ona konieczna.
Spadek cen mleka w Polsce jest wypadkową wielu czynników
Zdaniem MRiRW w Polsce poziom cen produktów mlecznych jest w znacznym stopniu uzależniony od kondycji ekonomicznej rynku światowego, a w szczególności rynku wspólnotowego, co jest efektem jednolitego rynku UE a także rosnącej wymiany handlowej. Spadek cen skupu mleka jest pochodną spadku cen produktów mleczarskich.
W Polsce, w 2022 r. ceny skupu mleka surowego utrzymywały się na poziomie znacząco wyższym niż rok wcześniej, osiągając jednocześnie najwyższe wartości w historii. Na początku 2023 r. tendencja wzrostowa cen skupu mleka została zahamowana. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w styczniu 2023 r. średnia cena mleka w skupie w Polsce wyniosła 242,3 zł/100kg, czyli o 12,8% poniżej ceny z grudnia 2022 r., ale o 32,7% powyżej ceny ze stycznia 2022 r.
Dane: GUS
W Polsce działa łącznie 4359 zakładów związanych z pozyskiwaniem i przetwórstwem mleka
Według danych Głównego Inspektoratu Weterynarii na 31 grudnia 2022 r. w Rejestrze Podmiotów Paszowych, Utylizacyjnych i Żywnościowych były wpisane:
1) zakłady zatwierdzone zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 853/2004 do przetwórstwa:
- mleka i produktów z mleka krowiego - 293 zakłady,
- mleka i produktów z mleka koziego - 11 zakładów,
- mleka i produktów z mleka owczego - 10 zakładów.
2) zakłady zarejestrowane zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 852/2004 do przetwórstwa mleka i produktów mlecznych w ramach działalności marginalnej lokalnej i ograniczonej
- 241 zakładów.
3) zakłady zarejestrowane zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 852/2004 do przetwórstwa mleka i produktów mlecznych w ramach rolniczego handlu detalicznego (GIW nie posiada danych w rozbiciu na gatunki zwierząt, od których pozyskuje się mleko)
- 804 zakłady.
Jaki jest poziom produkcji mleka w Polsce w porównaniu do innych krajów UE?
Na tle spadkowych tendencji w produkcji mleka w UE, obecnych zwłaszcza w I połowie 2022 r., Polska cały czas wyróżniała się pozytywnie. Skup mleka w Polsce w grudniu 2022 r. wyniósł 1 049 052 ton, wykazując wzrost o 5,8% w stosunku do poprzedniego miesiąca oraz o 1,7% r/r. Jednocześnie skumulowany skup w mleka w Polsce za cały 2022 r. wyniósł 12 813 585 ton i był o 2,4% powyżej skupu odnotowanego w 2021 r. W styczniu 2023 r. ten trend został w Polsce utrzymany. W pierwszym miesiącu br. podaż surowca mlecznego w Polsce była wyższa 1,6% r/r oraz o 4,5% wyższa w porównaniu z ilością mleka skupionego w grudniu 2022 r. Od momentu akcesji do UE wzrost produkcji mleka w Polsce należy do najwyższych w UE.
Polski rynek jest w dużej mierze samowystarczalny
W Polsce produkuje się więcej surowca mlecznego i jego przetworów niż wynosi zapotrzebowanie na rynku wewnętrznym. Samowystarczalność na krajowym rynku mleka i jego przetworów od wielu lat utrzymuje się na poziomie 120-124%, a około 4,7 mln ton wyrażonych w ekwiwalencie mleka trafia na eksport.
W 2022 r. wpływy krajowej branży mleczarskiej z eksportu produktów mlecznych utrzymywały się na poziomie znacznie wyższym niż rok wcześniej. Według wstępnych danych Ministerstwa Finansów w całym 2022 r. wartość wywozu produktów mlecznych z Polski wyniosła 3,6 mld EUR (16,8 mld zł) i była o 37% wyższa niż w 2021 r. Jednocześnie na import tego asortymentu do Polski wydatkowano 1,75 mld EUR (8,2 mld zł), o 33% więcej r/r. Dodatnie saldo obrotów handlowych produktami mlecznymi w 2022 r. ukształtowało się na poziomie 1,85 mld EUR (8,6 mld zł), o 41% wyższym niż w 2021 r.
fot. envato.elements
