Jak zatem najlepiej przygotować jałówkę do laktacji? Swoją opinią na ten temat podzielił się prof. Michael W. Overton z USA, podczas marcowej konferencji naukowej na UR w Krakowie.
10 najważniejszych zasad skutecznych programów remontu stada
Przygotowanie do laktacji powinno rozpocząć się w momencie urodzenia cieliczki, bowiem większość problemów z ich zdrowiem związana jest z zarządzaniem. To oznacza, że wielu z nich można zapobiec. Na przykład, biegunka cieląt to efekt problemów z higieną, żywieniem i utrzymaniem w pierwszych 30 dniach laktacji. Z kolei zapalenie płuc – to efekt złego żywienia, jakości powietrza oraz utrzymania. W opinii prof. M. Overtona, istnieje 10 najważniejszych zasad skutecznych programów remontu stada. Należą do nich: zarządzanie kojcem porodowym, pobranie i podanie siary, żywienie przed odsadzeniem, zarządzanie odsadzeniem, utrzymanie przed odsadzeniem, żywienie po odsadzeniu, utrzymanie po odsadzeniu, przeniesienie do kojca do krycia, zarządzanie kryciem i przeniesienie do kojca przedporodowego. W tym i kolejnych artykułach postaramy się przedstawić amerykańskie zalecenia. Warto je poznać i porównać z europejskimi standardami i… wprowadzić w życie.
- Pasza starterowa powinna być wysokiej jakości i mieć podobną zawartość białka , aby utrzymać pożądany wzrost cieliczek
Jak odpowiednio zarządzać porodem?
W zarządzaniu porodem kluczowe znaczenie mają warunki utrzymania zapewniające czyste, suche i komfortowe miejsce, w którym krowy nie są narażone na stres. Bardzo często hodowcy przenoszą krowy do kojca porodowego w ostatnich kilku dniach. To duży błąd, gdyż taka sytuacja prowadzi do jeszcze większego ograniczenia pobrania paszy przed wycieleniem. W podawaniu i postępowaniu z siarą najważniejsze jest jej pobranie tak szybo jak to możliwe po porodzie, przy zachowaniu odpowiedniej czystości. Do początkowego karmienia należy używać dobrej jakości siary ( > 50g/L IgG)
Słabszą siarę możemy stosować w dalszych dniach.
Żywienie nowo narodzonych cieląt
Prof. Overton jest zwolennikiem podawania cielętom dużej ilości siary: 4 litrów zaraz po urodzeniu i kolejnych 2 litrów do 12 godz. po urodzeniu. Jak twierdzi, nawet gdyby nie było w siarze immunoglobulin, to nadal jest ona źródłem składników odżywczych dla cielęcia. W USA, w żywieniu cieląt przed odsadzeniem stosuje się 3 opcje diety mlecznej. Pierwszą z nich jest skarmianie mleka pełnego, które w opinii profesora jest najlepsze, z uwagi na bogactwo składników pokarmowych, przede wszystkim białka, tłuszczów o właściwym profilu kwasów tłuszczowych. Drugim jest stosowanie preparatów mlekozastępczych, które mają różną zawartość składników pokarmowych, ale powinny opierać się na białkach mleka. Idealnie, gdy posiadają większą zawartość białka niż tłuszczu. Podawane obecnie w USA preparaty mlekozastępcze zawierają 28% białka i 18% tłuszczu. Litr pójła zawiera więc 39 g białek i 25 g tłuszczu.
W USA najważniejszymi obecnie sugestiami dotyczącymi fazy żywienia cieląt mlekiem są:
- zwiększenie ilości składników stałych w mleku do 14–15%
- zapewnienie stałego dostępu do czystej wody,
- podawanie ilości mleka stanowiącego 12–15% masy ciała w pierwszym tygodniu życia, czyli 2,5–3 litrów dwa razy dziennie (5–6 litrów/dzień dla 40 kg cieląt),
- wzrost do 20% masy ciała w
- 8 dniu życia, czyli 2,5–3 litry trzy razy dziennie (8–9 l/dzień) lub 4 litry dwa razy dziennie,
- utrzymanie 8–9 l dziennie do
- 50 dnia życia, po czym zmniejszenie mleka do 2 litrów dwa razy dziennie przez 1 tydzień,
- od 57. dnia podawanie 1 litra dwa razy dziennie lub 2 litry jeden raz dziennie,
- 64–70 dzień życia odsadzenie w oparciu o spożycie paszy typu starter.
- Na kilka tygodni przed wycieleniem nigdy nie uda się osiągnąć oczekiwanych wyników w przygotowaniu jałówki do laktacji. Proces ten powinien rozpocząć się już w momencie urodzenia się cieliczki – przekonywał prof. Michael Overton
Docelowe wartości hodowlane dla jałówek rasy hf
- Ryzyko upadków:
- martwe płody (do 48 godz. po wycieleniu) – <6%
- 48 godz. do odsadzenia <4%
- 2–6 msc. – <2%
- 6 msc. – do wycielenia – <1% - Ryzyko biegunek <20% do 60 dnia
- Ryzyko zapalenia płuc < 10% do 60 dnia
- Hodowlane (11–13 miesięcy)
-55% dojrzałej masy ciała (400 kg)
-85-90% dojrzałej wysokości (1,3 m) - Wycielenie:
- 95% dojrzałej masy ciała (690kg) przed wycieleniem 85% (617kg) po wycieleniu
- 95% dojrzałej wysokości przy wycieleniu (1,4 m)
- 3.0–3.25 BCS przy wycieleniu
Beata Dąbrowska
