Dlaczego cielęta są tak podatne na choroby układu oddechowego?
Przyczyn pojawienia się w cielętniku zapalenia płuc jest wiele. Jedną z nich jest anatomiczna budowa układu oddechowego cieląt, które rodzą się z niezupełnie wykształconymi płucami. Są one relatywnie małe w stosunku do masy ciała. Ich wzrost i rozwój trwa do 4. tygodnia po urodzeniu, a całkowite ukształtowanie płuca następuje dopiero po roku życia. Płuca cieląt budową różnią się od ludzkich, bo podzielone są na wiele segmentów-płatków, które nie łączą się ze sobą. Gdy nastąpi zapalenie płatka, czynniki zakaźne blokują wymianę gazową i unieczynniają go. Ponadto, układ oddechowy nowo urodzonych cieląt nie posiada w pełni wykształconej odporności, gdyż pozbawiony jest komórek produkujących immunoglobuliny, co sprawia, że jest szczególnie podatny na schorzenia. Do czasu wykształcenia pełnej odporności własnej, która następuje w około 3. tygodniu życia, cielęta wykorzystują przeciwciała matki pobrane wraz z siarą.
Kolejną przyczyną występowania choroby są złe warunki utrzymania i żywienia cieląt. Za rozwój zapalenia płuc bezpośrednio odpowiadają także wirusy, bakterie i mykoplazmy, a efektem ich działania jest tzw. syndrom oddechowy BRD. Objawami zachorowania cielęcia na zapalenie płuc są: przyspieszony i płytki oddech (rzężenie), śluzowy lub ropny wyciek z nosa, brak apetytu, wysoka gorączka, ospałość, zaleganie oraz szorstka sierść.
Jak leczyć zapalenie płuc u cieląt?
W przypadku podejrzenia wystąpienia zapalenia płuc należy natychmiast rozpocząć leczenie, a chore sztuki odizolować. Jeżeli w stadzie choruje ok. 10% cieląt, to leczeniu powinny być poddane wszystkie sztuki. Oczywiście o przebiegu leczenia decyduje lekarz weterynarii, a jego podstawą są antybiotyki o przedłużonym działaniu, które uzupełniane się preparatami wzmacniającymi. Leczenie zapalenia płuc jest jednak trudne, stąd też – podobnie jak w przypadku wszystkich chorób – nieoceniona jest profilaktyka, której niezwykle istotnym elementem jest jak najszybsze napojenie siarą dobrej jakości. Pobrane wraz z nią ciała odpornościowe zabezpieczają młody organizm przed zakaźnymi patogenami. Gdy po porodzie osesek otrzyma siarę złej jakości lub pobierze ją zbyt późno, możemy spodziewać się zaburzeń w powstawaniu odporności biernej, a tym samym zwiększa się ryzyko zachorowalności. Siara powinna być podana cielęciu maksymalnie do dwóch godzin po porodzie, a w pierwszych 6 godzinach zwierzę powinno pobrać od 4 do 6 litrów siary.
- Świeże powietrze w cielętniku to jeden z elementów skutecznej walki z chorobami układu oddechowego
Profilaktyka chorób układu oddechowego cieląt
Zapewnienie cielętom jak najwyższej odporności to nie tylko jak najszybsze podanie siary. Ogromną rolę odgrywa także zapewnienie optymalnych warunków utrzymania, unikanie przeciągów, stresu, wilgoci oraz błędów żywieniowych. Bardzo ważne jest utrzymywanie cieląt w suchych i dezynfekowanych, przynajmniej raz w tygodniu, kojcach.
Elementem profilaktyki jest również ograniczenie czynników stresowych takich jak nadmierne zagęszczanie zwierząt. Jeżeli ryzyko wystąpienia zapalenia płuc jest wysokie, zaleca się wprowadzenie planu szczepień. Lekarze weterynarii szczególnie zalecają szczepienia krów i jałówek cielnych przed porodem, przez co zabezpieczamy cielęta przez wypicie przeciwciał wraz z siarą. Szczepiąc matki ogranicza się także siewstwo wirusów przez sztuki zakażone w okresie okołoporodowym.
Beata Dąbrowska
Zdjęcia: Beata Dąbrowska
Zdjęcia: Beata Dąbrowska
