Jak objawia się stres cieplny u krowy?
Krowy odczuwają stres cieplny już przy temperaturze 22°C i jednocześnie wysokiej wilgotności powietrza. Bydło jest stosunkowo mało odporne na wysokie temperatury powietrza, ponieważ poci się około 10 razy mniej niż człowiek. Przegrzana krowa traci apetyt, co skutkuje mniejszym pobraniem energii i znacznymi jej niedoborami. W konsekwencji, stan ten prowadzi do pojawienia się wielu chorób metabolicznych oraz problemów z rozrodem. Stres cieplny powoduje bowiem zaburzenie gospodarki hormonalnej organizmu, przez co osłabieniu ulegają zewnętrzne objawy rui, obniża się produkcja sterydów produkowanych przez osłonki pęcherzyków jajnikowych, spada poziom estrogenów przy jednoczesnym wzroście poziomu progesteronu.
Jak wysokie temperatury wpływają na rozród krów?
W zależności od czasu oddziaływania stresu cieplnego, zmianie ulega status metaboliczny zwierzęcia. Wszystkie te zmiany powodują obniżenie aktywności pęcherzykowej jajników i zaburzają mechanizm owulacji. Pogorszenie apetytu wraz ze zmniejszeniem pobierania paszy przedłużają okres przestoju poporodowego oraz wywołują ujemny bilans energii, a w konsekwencji przedłużają okres międzyciążowy. Przegrzanie organizmu wywołuje także zamieralność zarodków, obniżenie odporności, stany zapalne błony śluzowej macicy i wymienia. Badania potwierdziły, że stres cieplny w zaawansowanej ciąży powoduje również zmniejszenie masy ciała cieląt przy urodzeniu.
Jak żywieniem złagodzić skutki stresu cieplnego u krów?
Wiele jest działań, które mogą złagodzić stres cieplny, a jednym z nich jest stosowanie dodatków paszowych: tłuszczu paszowego, elektrolitów czy dodatków zapobiegających subklinicznej kwasicy żwacza. Tłuszcz paszowy, przy zmniejszonym pobraniu paszy, rekompensuje część niedoborów energii, gdyż jego wartość energetyczna jest ponad dwukrotnie większa niż węglowodanów. Ponadto przemiany tłuszczu w energię powodują mniejszą produkcję ciepła niż przemiany węglowodanów. Jest tylko jeden warunek – tłuszcz paszowy dla krów mlecznych powinien być tłuszczem obojętnym dla żwacza, czyli tłuszczem chronionym. Dzięki dodatkowi takiego tłuszczu organizm krowy wytwarza mniej ciepła i lepiej znosi skutki upałów.
Beata Dąbrowska
Zdjęcia: Beata Dąbrowska
Artykuł ukazał się w Tygodniku Poradniku Rolniczym 28/2022 na str. 41. Jeśli chcesz czytać więcej podobnych artykułów, już dziś wykup dostęp do wszystkich treści na TPR: Zamów prenumeratę.
