Jak dochodzi do zakażenia kokcydiozą?
W miesiącach jesienno-zimowych inwazja kokcydiów u cieląt ulega zazwyczaj samorzutnemu obniżeniu. Kokcydioza rozwija się w następstwie zarażenia chorobotwórczym gatunkiem kokcydiów z rodzaju Eimeria. Cielęta zarażają się poprzez połknięcie oocyst kokcydiów bytujących w zanieczyszczonym środowisku. Po połknięciu, w jelitach z oocyst wydobywają się sporozoity, które wnikają do komórek nabłonka jelit i tam przekształcają się w kolejne formy pasożyta, by wreszcie w postaci tzw. merozoitów wniknąć do komórek organizmu i rozpocząć swój cykl rozmnażania płciowego. W ostatnim etapie oocysty wydalane są wraz z kałem do środowiska zewnętrznego. Wszystkie z etapów cyklu rozwojowego pasożyta poważnie niszczą błonę śluzową jelit cieląt, prowadząc do biegunek, które to są pierwszym objawem klinicznym choroby. Biegunka może być wodnista, aż do krwistej włącznie. Zwierzęta odczuwają brak łaknienia oraz bolesne parcie na stolec.
Łagodna i ostra postać kokcydiozy
Gdy kokcydioza ma postać łagodną, wówczas biegunka rozwija się z domieszką lub bez domieszki krwi. Zwierzęta tracą łaknienie, co prowadzi do osłabienia organizmu i znacznego spowolnienia przyrostów. W postaci ostrej mogą wystąpić krwawienia z odbytu, a nawet jego wypadnięcie. Charakterystyczne jest również to, że cielęta nie mają gorączki, a tętno jest przyspieszone. Zwierzęta są bardzo osłabione i mają zwiększone pragnienie. Przy wystąpieniu biegunki krwawej szybko pogarsza się stan ogólny cieląt i wie- le z nich pada już po 1–2 dniach trwania choroby.
Jak stwierdzić kokcydiozę w stadzie?
O tym, czy kokcydioza występuje w naszym stadzie możemy przekonać się wykonując laboratoryjne badanie koproskopowe próbki kału. Próbki, w ilości około 10 g kału pobiera się indywidualnie bezpośrednio z odbytnicy, od 3 do 5 zwierząt z jednej grupy wiekowej – kał należy połączyć w próbki zbiorcze i dostarczyć do laboratorium, które stwierdzi lub wykluczy obecność inwazyjnych oocyst pasożyta w kale. Warto jednak pamiętać, aby wyniki uzyskane z laboratorium interpretować z ostrożnością, ponieważ liczba wydalanych oocyst zmienia się wraz z upływem czasu.
-
Jedynym sposobem, który ogranicza występowanie kokcydiozy jest leczenie cieląt jeszcze przed pojawieniem się objawów klinicznych. Jeśli u zwierzęcia wystąpiły objawy kliniczne, oznacza to, że kokcydia uszkodziły już błonę śluzową jelit, a więc leczenie będzie trudne
Profilaktyka kokcydiozy
Jak w przypadku każdej choroby ogromne znacznie ma profilaktyka, w tym przypadku polegająca na utrzymaniu właściwej higieny w cielętnikach, ze szczególnym uwzględnieniem częstej dezynfekcji preparatami zwalczającymi kokcydia. Na rynku dostępnych jest obecnie wiele takich preparatów. Ponieważ źródłem zarażenia kokcydiami jest zanieczyszczona inwazyjnymi oocystami woda i pasza, dlatego czynnikiem sprzyjającym zarażeniu i ewentualnej chorobie jest duża liczba zwierząt przebywających na danym terenie. Pamiętajmy, aby nie wypędzać chorych zwierząt na pastwisko, by nie zarażały innych. Niezwykle ważne jest zapewnienie zwierzętom czystej i dobrej wody do picia, unikając kałuż, stojących zbiorników wodnych i mokrych pastwisk.
Masa ciała zwierząt, które przeszły ciężką postać kokcydiozy z objawami w postaci krwawej biegunki i bolesnymi parciami na stolec, może po upływie roku być niższa nawet o 22–27 kg w porównaniu ze zwierzętami niezarażonymi.
