Spadek produkcji mleka w UE
Zespół Analiz Ekonomicznych PKO Banku Polskiego przeprowadził badanie rynku rolniczego, które wykazało, że ujemna roczna dynamika cen skupu mleka utrzymuje się, a jej powodem są obniżki cen większości produktów mleczarskich. Eksperci zaobserwowali również znaczący wzrost cen masła w stosunku do lat poprzednich i stwierdzili, że są one najwyższe od października 2022 r. Ich zdaniem rolnicy mogą liczyć na podwyżki cen skupu mleka jeszcze w tym roku.
W artykule przeczytasz o tym:
- dlaczego roczna dynamika produkcji mleka w UE utrzymuje się na ujemnym poziomie?
- dlaczego popyt na produkty mleczne jest niski?
- dlaczego eksport nabiału z Polski spadł?
- dlaczego problemy w polskim mleczarstwie się utrzymują?
- dlaczego ceny mleka spadają?
- jakie są prognozy dla rynku mleka na 2024?
Ujemna dynamika produkcji mleka
Ze zgromadzonych danych wynika, że roczna dynamika produkcji mleka w Unii Europejskiej od czerwca 2023 r. utrzymuje się na ujemnym poziomie. Jak poinformowała Komisja Europejska, w 2 połowie 2023 roku unijne dostawy mleka spadły o 0,8% w stosunku do analogicznego okresu roku 2022, a początek 2024 r. okazał się czasem kolejnych obniżek, które wyniosły 0,9% w porównaniu do 2023 r. Taki wynik był efektem zmniejszenia dostaw z Niemiec, Irlandii i Holandii. Produkcja mleka wzrastała tylko w Polsce.
Niski popyt na produkty mleczne
Jak wynika z analiz przeprowadzonych przez ekspertów, jednoczesny spadek cen skupu mleka i jego produkcji miał związek z obniżeniem popytu na produkty mleczne. W 4 kwartale 2023 r. i 1 kwartale 2024 r. notowano spadki zarówno w krajowej sprzedaży detalicznej, jak i słabszy popyt na rynkach zagranicznych, do czego przyczyniła się m.in. zmiana na rynkach walutowych, czyli aprecjacja PLN do USD.
Spadek eksportu nabiału z Polski
Z danych zgromadzonych przez Główny Urząd Statystyczny wynika, że w 2 połowie 2023 r. wartość polskiego eksportu produktów mleczarskich zmalała o 17,8% w stosunku do roku 2022, natomiast w całym roku 2023 była niższa o 11,5% r./r.
W okresie od stycznia do lutego dynamika sprzedaży nie wzrosła. Ponadto na początku roku 2024 zmniejszyła się sprzedaż do Chin i to do poziomu -24,5% w stosunku do analogicznego okresu roku 2023. Powodem tego zjawiska okazało się zwiększenie przez Chińczyków produkcji wewnętrznej. W okresie od stycznia do lutego 2024 r. spadek produkcji pogłębił się do poziomu -41%. Do powodów spadku konkurencyjności cenowej produktów z UE eksperci rynkowi zaliczyli również bariery eksportowe związane z żeglugą przez Morze Czerwone.
Problemy w sektorze mleczarstwa
Jak wynika z danych PONT tak złego wyniku finansowego dla branży mleczarskiej, jak w roku 2023, nie było od roku 2015. Łączny spadek zysków dla przetwórstwa mleka wyniósł 70,6% w porównaniu do roku 2022, natomiast przychody spadły o 9,3%. Największy wpływ na spadki miała 1 połowa minionego roku. Zmniejszony popyt przekładał się na niskie ceny przetworów, jednak jak zaznaczają eksperci, tak drastycznego spadku cen nie obserwowano w przypadku skupu. Płynność przedsiębiorstw utrzymywała się dzięki bardzo dobrym wynikom z roku 2022, a poprawa nastąpiła na koniec roku 2023, kiedy w czwartym kwartale wypracowano 2/3 zysków.
Ceny mleka spadają
W trzecim miesiącu roku 2024 średnia cena skupu mleka była równa 2,05 zł/l i zmniejszyła się w porównaniu do analogicznego okresu roku 2023 o 7,9%. Powodem spadku cen była obniżka cen artykułów mleczarskich. W takiej sytuacji dziwią wysokie ceny masła, które zdaniem FAO wynikają z niskich zapasów tego produktu na rynku UE. Marzec 2024 r. był również miesiącem, w którym indeks światowych cen masła osiągnął najwyższy poziom od października 2022 r. i wyniósł o 24% więcej przy jednoczesnym spadku wartości indeksu produktów mleczarskich ogółem o 8,2% r./r.
Prognozy dla rynku mleka na 2024
Niestety, ale ceny skupu mleka w 2024 spadną do poziomu od 2-11% wobec wysokiego poziomu w 2023 r. Niewielkie podwyżki prawdopodobnie nastąpią w 4 kwartale 2024 r. Jeśli niska dynamika produkcji głównych światowych eksporterów się utrzyma i nastąpi oczekiwane odbicie konsumpcji krajowej, to ceny produktów mleczarskich oraz skupu mleka mogą wzrosnąć.
Przeczytaj również:
Oprac. Justyna Czupryniak
Źródło: PKO Bank Polski
