Przed samym zdeponowaniem nasienia w drogach rodnych samicy trzeba prawidłowo wykryć ruję i ustalić najkorzystniejszy termin unasiennienia, czyli tzw. okienko inseminacyjne. Cykl rujowy dzielący się na fazę rujową i fazę pozarujową trwa średnio 21 dni z wahaniami od 18 do 24 dni i u większości ras występuje w regularnych odstępach czasu przez cały rok. Długość rui, czyli okresu charakterystycznych zmian w zachowaniu, podczas których krowa akceptuje buhaja wynosi ok. 12–18 godzin. Najlepiej jest kryć samice w końcowej fazie rui, pomiędzy 10 a 18 godziną od pierwszych objawów.
Najłatwiejszą i najtańszą metodą wykrywania rui jest dokładna obserwacja – co najmniej dwa razy dziennie, rano i wieczorem. Podczas rui występuje szereg objawów towarzyszących, na początku są to: obskakiwanie i lizanie innych krów w stadzie, porykiwanie, spadek apetytu i produkcji mleka, obrzęk i wilgotność sromu, a także skąpy wypływ przeźroczystego śluzu ze szpary sromowej. W późniejszym etapie rui pojawia się tolerancja na obskakiwanie przez inne krowy, jest coraz więcej szklistego śluzu, a dotyk w okolicy zadu powoduje podnoszenie ogona i wyginanie grzbietu.
Każda samica przed wprowadzeniem nasienia do jej dróg rodnych musi być zbadana. Badanie dotyczy ogólnego stanu zdrowotnego oraz przede wszystkim układu rozrodczego. Konieczne jest zwrócenie uwagi na objawy chorób zakaźnych, zwłaszcza przy pojawieniu się takich sygnałów w okolicy.
Poza jakością nasienia zawartego w dawce inseminacyjnej nie bez znaczenia jest miejsce jego zdeponowania w drogach rodnych. Należy wprowadzić pistolet inseminacyjny w odpowiednie miejsce i w jak najkrótszym czasie. Najwłaściwszym miejscem do zdeponowania nasienia w przypadku bydła jest trzon macicy i każdy inseminujący krowę musi umieć wprowadzić pistolet Cassou w to miejsce. Umieszczenie nasienia w trzonie macicy, zabezpiecza przed jego stratami, co ma miejsce w przypadku zdeponowania do szyjki macicznej, daje gwarancje równomiernej dystrybucji do obydwu rogów oraz dodatkowo chroni przed spermaglutyninami znajdującymi się w śluzie szyjkowym. Można też spotkać opinie nakłaniające do głębokiego deponowania nasienia do rogów macicy. Ta technika charakteryzuje się ograniczeniem strat plemników co jest szczególnie ważne przy inseminacji nasieniem seksowanym.
Andrzej Rutkowski
