Poniżej publikujemy list organizacji mleczarskich i rolniczych do Henryka Kowalczyka, Wiceprezesa Rady Ministrów i Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Sześć organizacji mleczarskich i rolniczych wnioskuje o odwołanie władze Funduszu Promocji Mleka
"W imieniu ogólnokrajowych organizacji zrzeszających producentów mleka, zakłady przetwórcze oraz pierwsze podmioty skupujące mleko krowie:
Krajowe Stowarzyszenie Mleczarzy, Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich Związek Rewizyjny, Polski Związek Zawodowy Rolników, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych „Solidarność”, Związek Zawodowy Rolnictwa „Samoobrona”, Związek Zawodowy Rolników „Ojczyzna”, zwracamy się do Pana Premiera o: zweryfikowanie prawidłowości wykorzystania środków Funduszu Promocji Mleka (FPM), w tym racjonalności, gospodarności oraz efektywności działań pod kątem osiągnięcia celów określonych w ustawie (…), odwołanie obecnego składu Komisji Zarządzającej FPM i powołanie nowej Komisji.
Wyniki prac Komisji Zarządzającej FPM wykazują, że nie są, w znacznym zakresie, faktycznie realizowane ustawowe cele i zadania Funduszu Promocji Mleka.
Fundusz Promocji Mleka przyznaje dużą część środków na projekty Polskiej Izby Mleka
Zdecydowana większość środków finansowych z FPM, w okresie ostatnich 3 lat, jest przeznaczana na projekty wnioskowane przez kilka organizacji, które jednocześnie nie reprezentują większości producentów mleka oraz zakładów przetwórczych i pierwszych podmiotów skupujących mleko krowie. Przykładowo, na projekty wnioskowane przez Polską Izbę Mleka, Komisja Zarządzająca FPM przyznała odpowiednio w latach: 2021 – 5,849 mln zł (39,1% całości planu FPM na rok), 2022 – 4,6 mln zł (31,8%), 2023 (plan) – 3,8 mln zł (27,9%).
Ponadto część z projektów wnioskowanych przez PIM zatwierdzonych przez KZ FPM w planach finansowych na ostatnie 3 lata budzi duże wątpliwości co do ich racjonalności, gospodarności i efektywności – brak faktycznej zgodności z celami ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o funduszach promocji produktów rolno-spożywczych.
Przykładowo, w każdych z kolejnych do planu FPM były uwzględniane projekty PIM dotyczące badania rynku mleka (w zł): analiza miesięczna: rynek mleka i produktów mlecznych w 2021 – 135 tys. zł, w 2022 – 144,9 tys. zł, w 2023 – 146,1 tys. zł; analiza skupowa: skup i ceny mleka w 2021 – 51 tys. zł, 2022 – 113,4 tys. zł, 2023 – 146,1 tys. zł. W sumie daje to kwotę 736,6 tys. zł.
Czy należy wydawać co roku po 200-300 tys. złotych na analizy skoro są dostępne publiczne
Powstaje pytanie o racjonalność i efektywność ww. wydatków w sytuacji, gdy na rynku są dostępne, systematycznie i ciągle, publiczne informacje i analizy sporządzane dla rynku mleka przez MRiRW, KOWR i IERiGŻ. Bezspornie MRiRW ma najbardziej pełną i wiarygodną informację cenową dot. skupu i sprzedaży mleka oraz produktów mlecznych. KOWR posiada ustawowy system pozyskiwania informacji o wielkości skupu mleka.
MRiRW prowadzi powszechnie znany i ogólnie dostępny Zintegrowany System Rolniczej Informacji Rynkowej – udostępnia publicznie: biuletyn branżowy dla rynku mleka co tydzień – w każdy czwartek (…), dane dot. handlu zagranicznego – eksport i import; (…) informacje syntetyczne – za okresy tygodniowe, comiesięczne informacje dot. handlu zagranicznego, w tym w zakresie produktów mlecznych.
KOWR – udostępnia informacje oraz analizy dotyczące rynków produktów rolnych i żywnościowych, w tym rynku mleka. Raporty rynkowe KOWR przedstawiają m.in. sytuację podażowo-popytową oraz sytuację cenową na rynkach rolno-spożywczych, w tym rynku mleka (…) (skup, zbyt, giełdy, targowiska). (…)
Kompleksowe analizy dot. rynków rolnych, w tym rynku mleka, opracowywane są przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – opracowania są wydawane w okresach półrocznych. (…) Cena jednego biuletynu IERiGŻ to 150 zł w porównaniu z analizami prowadzonymi przez Polską Izbę Mleka – finansowanymi przez FPM (koszt roczny na 2023 r. to 292 230 zł).
Wobec powyższego, wydatkowanie co roku po 200–300 tys. zł na analizy prowadzone przez Polską Izbę Mleka nie jest zasadne w sytuacji publicznej dostępności na bieżąco bezpłatnych analiz MRiRW, KOWR, IERiGŻ(…).
Czy wydatki na ranking spółdzielnie mleczarskich są zasadne?
Inne zastrzeżenia budzi zasadność i kwalifikowalność wydatków na projekt Polskiej Izby Mleka – Tygodniowy Insider, z FPM: 2021 r. – 119 989 zł; 2022 r. – 144 900 zł; 2023 (plan) – 146 160 zł, w sumie – 411 049 zł; w sytuacji, gdy Tygodniowy Insider nie jest publicznie dostępny dla potencjalnych odbiorców (…).
Występuje także wątpliwość co do racjonalności i gospodarności wydatków z FPM na projekt Polskiej Izby Mleka – Ranking Spółdzielni Mleczarskich: 2021 r. – 147 530 zł; 2022 r. – 147 000 zł; 2023 (plan) – 147 000 zł; w sumie – 441 530 zł w sytuacji, gdy inna organizacja – Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich, zrzeszająca ok. 4 razy większą liczbę spółdzielni mleczarskich niż PIM, prowadzi corocznie podobny Ranking Spółdzielni Mleczarskich – bezpłatnie. O braku adekwatności przyznawania środków finansowych przez KZFPM świadczy fakt, że w ostatnich 3 latach KZSM otrzymywała w każdym roku środki ponad dwukrotnie mniejsze niż PIM (…). Przykładowo, KZSM do planu finansowego Funduszu Promocji Mleka na 2023 rok złożył 22 projekty na łączną kwotę 3,89 mln zł. Do planu zostało przyjętych jedynie 6 projektów na 1,826 mln zł. Jednocześnie KZFPM przyznała PIM na 2023 r. 3,8 mln zł. KZFPM nie uznała na 2023 r. projektów zgłoszonych przez KZSM, takich jak np.: Targi Mleczarskie „MLEKO-EXPO 2023” – wnioskowane 650 tys. zł, Olimpiada Wiedzy o Mleku i Mleczarstwie – 60 tys. zł, polskie produkty mleczarskie na rynku Czech i Słowacji – 513 tys. zł, ser pleśniowy – źródło kulinarnych przyjemności – 119,7 tys. zł, Święta Mleka w Siedlcach, Garwolinie, Żuławskie Święto Mleka – łącznie 310 tys. zł.
Dlaczego z FPM nie są dofinansowane targi mleczarskie?
W ww. zakresie należy szerzej wskazać na przykład brak akceptacji przez KZFPM projektu KZSM Targi Mleczarskie „MLEKO-EXPO 2023” – wnioskowana kwota 650 tys. zł. KZSM od prawie 30 lat organizuje w Warszawie 3-dniowe targi mleczarskie organizowane w centrum Warszawy w Pałacu Kultury i Nauki. Są to obecnie największe targi branży mleczarskiej w Polsce. Na 2023 r. planowane jest zorganizowanie jubileuszowych XXX targów „MLEKO-EXPO”. Targi corocznie są odwiedzane przez szerokie grono publiczności, w tym dużą ilość dzieci i młodzieży.
(…) KZFPM nie przyznała dofinansowania dla ww. targów na 2021 r. Wówczas i obecnie brak akceptacji wniosku KZSM o dofinansowanie ze środków FPM był i jest m.in. osobistym stanowiskiem pani Agnieszki Maliszewskiej, która argumentuje swoje stanowisko w zakresie braku akceptacji wniosku koniecznością zmiany formuły targów „MLEKO-EXPO”. (…) Formuła targów wynika m.in. z oczekiwań i wniosków podmiotów wystawiających się i uczestniczących w targach, w tym ze strony kilkudziesięciu spółdzielni mleczarskich. (…)
Przykłady zagadnień braku dofinansowania ze środków FPM dla innych organizacji (…) zrzeszających m.in. rolników – producentów mleka, podmioty skupowe i przetwórców mleka.
Krajowe Stowarzyszenie Mleczarzy:
Na 2023 r. Krajowe Stowarzyszenie Mleczarzy zgłosiło projekty na łączną kwotę 1,023 mln zł. KZFPM zaakceptowała do dofinansowania z FPM tylko opłatę składek i udział w konferencjach organizacji międzynarodowych na kwotę 303 tys. zł.
Należy podkreślić, że Krajowe Stowarzyszenie Mleczarzy posiada doświadczenie prawidłowej realizacji projektów dofinansowanych z FPM, przykładowo: w 2021 r. zrealizowało 8 projektów dofinansowanych z FPM na 661 tys. zł, w 2022 r. zrealizowało 8 projektów dofinansowanych z FPM na 660,8 tys. zł,
Związek Zawodowy Rolników „Ojczyzna”:
Do planu finansowego Funduszu Promocji Mleka na 2023 r. Związek Zawodowy Rolników „Ojczyzna” zgłosił projekty na łączną kwotę 2 mln zł. KZFPM nie zaakceptowała do dofinansowania żadnego z projektów. Należy podkreślić, że Związek Zawodowy Rolników „Ojczyzna” posiada doświadczenie w realizacji projektów dofinansowanych z FPM, przykładowo: w 2021 r. zrealizował 4 projekty dofinansowane na 1,6 mln zł, w 2022 r. zrealizował 2 projekty dofinansowane na 552 tys. zł.
Powyższe wskazuje na stronniczość w zakresie stanowiska części członków KZFPM, w tym pani Agnieszki Maliszewskiej – preferowanie przyznawania środków z FPM dla np. wniosków składanych przez Polską Izbę Mleka, przy jednoczesnym dyskryminowaniu wniosków składanych przez nasze organizacje, w tym np. wniosku dotyczącego targów „MLEKO-EXPO 2023”.
Przedstawiając powyższe, zwracamy się do Pana Premiera o osobisty nadzór nad rozpatrzeniem ww. zagadnień oraz o pozytywne rozpatrzenie zgłaszanych przez nasze organizacje wniosków."
Pod wnioskiem podpisali się:
- Tadeusz Proczek,Prezes Krajowego Stowarzyszenia Mleczarzy
- Tomasz Obszański, Przewodniczący NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”
- Adam Paczóski, Przewodniczący Zarządu Polskiego Związku Zawodowego Rolników
- Marek Duszyński, Przewodniczący Związku Zawodowego Rolników „Samoobrona”
- Mariusz Gołębiowski, Przewodniczący Związku Zawodowego Rolników „Ojczyzna”
- Waldemar Broś, Prezes Zarządu Krajowego Związku Spółdzielni Mleczarskich
