StoryEditorWiadomości rolnicze

Podstępny wróg wymienia

20.12.2016., 14:12h
Gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus) jest najczęstszym i najtrudniejszym do zwalczania patogenem powodującym mastitis. Gdy pojawi się u pojedynczej sztuki, w bardzo szybkim czasie zarażone zostają pozostałe krowy w stadzie, a zapalenia spowodowane przez gronkowca są z reguły przewlekłe i przebiegają bezobjawowo.

Źródłem zakażenia wnętrza wymienia przez gronkowca złocistego jest mleko innych krów, ściółka, urządzenia udojowe, a także skóra strzyków. Bakterie przedostają się do strzyków i wymion poprzez: dojarki, ręce dojarza oraz przez wielokrotne używanie tych samych ręczników do wymion. Siedliskiem gronkowca są również odchody i ściółka, z którą styka się krowa. Bakterie występujące w miejscach zranień strzyków i wymion, nie mogą przedostać się do wnętrza wymienia przez skórę; aby tam wniknąć muszą trafić najpierw do otworu strzykowego.

Wiemy, że kanał strzyka otwiera się dopiero w momencie rozpoczęcia mycia i masażu wymienia i nie zamyka się wcześniej niż po upływie około 30 minut od zakończeniu doju. W tym czasie krowa może położyć się na legowisku, a wówczas bakterie bez problemu wnikają do wymienia. Zasiedlenie skóry strzyka przez bakterie ułatwiają również jej pęknięcia i owrzodzenia.

Terapia w okresie laktacji zapaleń wymienia wywoływanych przez gronkowce złociste jest zazwyczaj mało skuteczna. Wyjątkowo trudne do leczenia przy użyciu antybiotyków są zapalenia przewlekle z powodu tworzenia tzw. tkanki bliznowatej, która otacza ognisko namnażania się bakterii. Tkanka bliznowata upośledza rozprzestrzenianie się antybiotyków w zajętej ćwiartce i chroni przed nimi gronkowce. W wyniku tego antybiotyki nie wchodzą w kontakt z bakteriami, a zakażenie utrwala się. W takich przypadkach uzasadnione jest wybrakowanie krowy ze stada, aby nie dopuścić do szerzenia się choroby wśród innych zwierząt.

Najpopularniejszą i najskuteczniejszą metodą wyleczenia istniejących zakażeń oraz zapobiegania powstawaniu nowych jest leczenie zapalenia wymienia w okresie zasuszenia. Uważa się, że od 40 do 60% krów, które w chwili zasuszenia były zainfekowane jednym z głównych patogenów wymienia, można wyleczyć stosując w tym czasie terapię antybiotykową tzw. DC. Leczenie podklinicznych postaci mastitis po zakończeniu laktacji polega na jednorazowym, dowymieniowym podaniu preparatu w okresie, kiedy gruczoł nie wytwarza już mleka. Długo uwalniający się antybiotyk, powoduje, że likwidowane są infekcje już istniejące, jak i zapobiega nowym zakażeniom.

Skuteczność terapii DC w odniesieniu do gronkowca złocistego waha się w granicach 20–50%, w zależności od czasu trwania infekcji i rozległości zmian pozapalnych. Najbardziej popularną obecnie jest terapia wszystkich krów wchodzących w zasuszenie. Można jednak stosować tzw. terapię selektywną, czyli podawanie preparatów DC tylko krowom zakażonym lub wprowadzanie preparatów tylko do chorych ćwiartek.

Beata Dąbrowska

Warsaw
wi_00
mon
wi_00
tue
wi_00
wed
wi_00
thu
wi_00
fri
wi_00
01. listopad 2024 02:40