Czym jest efekt heterozji u bydła i jak go uzyskać?
Jak podaje portal veeteelt.nl, takie wyniki uzyskano po najnowszych obliczeniach Cooperative CRV – holenderskiej organizacji hodowców bydła mlecznego, która obliczyła skutki heterozji dla dużej liczby cech w oparciu o wyniki dużej liczby mieszańców.
Efekt heterozji uzyskiwany jest podczas krzyżowania zwierząt różnych ras, którego potomstwo osiąga lepsze wyniki pod wieloma cechami niż można by się spodziewać na podstawie średnich predyspozycji genetycznych rodziców.
Maksymalny efekt heterozji osiąga się przy pierwszym skrzyżowaniu dwóch ras. Jeśli tę krzyżówkę połączy się z trzecią rasą, ponownie osiąga się 100-procentową heterozję. Ale jeśli krzyżówka zostanie ponownie „sparowana” z jedną z dwóch ras rodzicielskich, efekt heterozji u potomstwa wynosi tylko 50%. W ten sposób można obliczyć procent heterozji osiągnięty po pięciu pokoleniach.
Czytaj więcej: Kiedy najlepiej sprawdzają się mieszańce międzyrasowe w gospodarstwie mlecznym?
Ile można uzyskać mleka dzięki krzyżowaniu międzyrasowemu bydła mlecznego?
Dla krzyżowania dwukierunkowego jest to 69%, a dla krzyżowania trójkierunkowego 88%. Pełny efekt heterozji w produkcji został obliczony na 235 kg mleka, ponad 20 kg tłuszczu i białka oraz 64 euro netto na laktację. Oznacza to, że przy krzyżowaniu dwukierunkowym można spodziewać się średnio o 162 kg mleka więcej, 14 kg więcej tłuszczu i białka oraz ponad 44 euro dodatkowego dochodu na krowę w laktacji.
W przypadku krzyżówki trójstronnej jest to 207 kg mleka, prawie 18 kg więcej tłuszczu i białka oraz 56 euro dochodu, a w przypadku krzyżówki czterostronnej 221 kg mleka, 19 kg tłuszczu i białka oraz 60 euro. W przypadku długowieczności, efekt heterozji dla trzech strategii krzyżowania wynosi odpowiednio 41, 53 i 56 dni.
Heterozję widać także w zakresie płodności i cech zdrowotnych. Na przykład, w przypadku krzyżówki trójstronnej ze względu na heterozję można spodziewać się o 2,5 dnia krótszego odstępu między wycieleniami.
Krzyżówki międzyrasowe nie ustępują wydajnością mleczną hf-om
Doskonałym potwierdzeniem powyższych wyliczeń mogą być wyniki testu krzyżowania przeprowadzonego (na dużą skalę) przez badaczy z Wageningen Livestock Research na 11 mlecznych farmach. Otóż, wykazały one, że jałówki pochodzące od buhajów rasy norweskiej czerwono-białej i matek rasy holsztyńskiej osiągają w pierwszej laktacji wydajność porównywalną z jałówkami czystej rasy holsztyńskiej.
W gospodarstwach badawczych krowy inseminowano losowo, naprzemiennie przez rok, nasieniem buhajów rasy hf oraz buhajów norweskich czerwono-białych. Wszystkie jałówki rasy holsztyńskiej w pierwszej laktacji wyprodukowało średnio 7903 kg mleka o zawartości tłuszczu 4,29% i białka 3,52% (617 kg tłuszczu i białka). Jałówki mieszańcowe wyprodukowały 7813 kg mleka o zawartości tłuszczu 4,40% i białka 3,55% (622 kg tłuszczu i białka).Ponadto jałówki mieszańcowe w pierwszej laktacji miały niższą liczbę komórek somatycznych (97 w porównaniu do 106) i wydawały się mniej wrażliwe na chorobę mortellaro.
Beata Dąbrowska
