– Gdy w stadzie zostanie zdiagnozowany 1 przypadek zalegania poporodowego, to 8–10 innych krów można podejrzewać o subkliniczną hipokalcemię – poinformował prof. Zygmunt M. KowalskiBeata Dąbrowska
StoryEditorChoroby krów

Dlaczego krowy kładą się po porodzie?

06.03.2025., 16:00h

Utrzymujemy coraz bardziej wydajne stada. To cieszy, ale utrzymanie wysoko produkcyjnych zwierząt w dobrym zdrowiu to już „wyższa szkoła jazdy”, w której umiejętności nieustannie trzeba doskonalić.

Ruszył cykl konferencji w ramach Ogólnopolskiej Konferencji Dla Hodowców Bydła i Producentów Mleka

Wiadomo przecież, że bez zdrowych krów mleka nie będzie. I właśnie zdrowie krów mlecznych jest głównym tematem tegorocznych konferencji organizowanych przez firmę Blattin.

Nie bez przyczyny piszę w czasie teraźniejszym, bowiem ostatni tydzień lutego to czas, w którym każdego dnia, ale w innym zakątku kraju odbywają się spotkania z hodowcami w ramach XXII Ogólnopolskiej Konferencji Dla Hodowców Bydła i Producentów Mleka organizowanych przez Blattin Polska.

Opolskie, lubelskie, podlaskie, kujawsko-pomorskie, wielkopolskie i świętokrzyskie to województwa, z których hodowcy mogą pogłębić swoją wiedzę w wielu dziedzinach szeroko pojętej hodowli bydła. Jako patron medialny wydarzenia, 18 lutego br. uczestniczyliśmy w pierwszym z cyklu spotkań, w miejscowości Lubachowy, w woj. świętokrzyskim, w którym swój wkład miała również Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska Włoszczowa, której dostawcy stanowili znakomitą większość wśród uczestników i która ufundowała nagrody – oczywiście w postaci tego co robi najlepiej – wyśmienitych serów.

image
Od 22 już lat konferencje organizowane przez Blattin Polska nieustannie gromadzą liczne grono hodowców chcących pogłębić swoją wiedzę
FOTO: Beata Dąbrowska

Z całą pewnością, od samego początku organizowania konferencji, czyli już od ponad 22 lat firma Blattin przyzwyczaiła hodowców do wysokiego, merytorycznego ich poziomu. I tak też jest w tym roku, gdzie tradycyjnie zaprosiła wybitnego eksperta prof. Zygmunta Macieja Kowalskiego z UR w Krakowie oraz gości z zagranicy, którzy z polskimi hodowcami dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem.

W tym roku są to: dr Damien P. Preveraud – autor licznych publikacji naukowych z firmy Adisseo oraz Hauke Timmreck – z firmy Agravis, specjalizujący się m.in. w odchowie cieląt. A jakie aktualne rozwiązania oferuje firma Blattin hodowcom w zakresie ich żywienia i odchowu? Te prezentował Wojciech Suchodolski – kierownik działu ds. żywienia bydła.

Dlaczego krowy kładą się po porodzie?

Jak zawsze, w sposób jasny i przystępny, prof. Kowalski omówił problem niezwykle złożony, a zawierający się w jednym, na pozór prostym pytaniu: dlaczego krowy kładą się po porodzie?

Dzieje się tak z powodu błędów w żywieniu mineralno-witaminowym popełnianych w okresie okołoporodowym, których konsekwencją jest hipokalcemia subkliniczna, ale również parenchymatyczny obrzęk wymienia oraz będące chorobą układu odpornościowego – zatrzymanie łożyska.

Profesor skupił się jednak na subklinicznej (czyli niewidocznej) hipokalcemii w okresie przejściowym, czynnikach ją powodujących oraz działaniach prewencyjnych, jakie możemy podjąć, by ograniczyć ryzyko jej występowania.

W okresie przejściowym krowy często się kładą (zwykle w 1–3 dniu po porodzie). Zaleganie jest już jednak klinicznym objawem hipokalcemii, wynikającym ze zbyt małej koncentracji we krwi wapnia, potasu i magnezu – składników niezbędnych dla funkcjonowania układu nerwowego i mięśni. Jednak zaleganie występuje już znacznie rzadziej niż w przeszłości, gdyż większa jest wiedza hodowców na temat przygotowania krów do porodu, powszechniejsze stosowanie soli anionowych oraz użytkowanie młodszych krów, bo większe jest brakowanie starszych, u których prawdopodobieństwo schorzenia jest większe.

Niemniej, zaleganie dotyczy zwykle od 6 do 8% krów w stadzie. Bardziej niebezpieczna jest jednak hipokalcemia subkliniczna, podczas której łagodniejsze są co prawda niedobory wapnia we krwi, ale konsekwencje schorzenia są bardzo poważne. Należą do nich: zmniejszenie pobrania paszy, zmniejszenie motoryki żwacza i jelit, spadek wydajności, większa zapadalność na choroby metaboliczne i infekcyjne oraz pogorszenie płodności – wyjaśniał prof. Kowalski, podkreślając jednocześnie, iż hipokalcemia, szczególnie subkliniczna to najpoważniejsze, bo często pierwsze zaburzenie metaboliczne, od którego zaczynają się następne.

image
– Gdy w stadzie zostanie zdiagnozowany 1 przypadek zalegania poporodowego, to 8–10 innych krów można podejrzewać o subkliniczną hipokalcemię – poinformował prof. Zygmunt M. Kowalski
FOTO: Beata Dąbrowska

Subkliniczna hipokalcemia występuje wówczas, gdy zawartość Ca w surowicy krwi jest mniejsza niż 2,0 mmol/l. Jak przestrzegał profesor, gdy w stadzie zdiagnozuje się jeden przypadek zalegania poporodowego to 8–10 innych krów można podejrzewać o hipokalcemię subkliniczną.

Do zwiększonego ryzyka wystąpienia hipokalcemii i zalegania poporodowego przyczynia się również hipomagnezemia, wywołana zbyt małym stężeniem magnezu we krwi oraz hipofosfatemia spowodowana za niskim poziomem fosforu. Oczywiście do tematu chorób i zaleceń przedstawionych przez profesora Kowalskiego (jak również innych, niezwykle ciekawych zagadnień tegorocznych konferencji) wracać będziemy w kolejnych numerach naszego tygodnika.

image
W opinii Hauke Timmrecka, nie ma alternatywy dla suchego TMR-u dla cieląt. Posiada on nie tylko stałą wartość pH, ale optymalizuje rozwój błony śluzowej żwacza i jest higienicznym podejściem w żywieniu w porównaniu do wilgotnego TMR-u
FOTO: Beata Dąbrowska

Odchów cieląt to koszt czy inwestycja w przyszłość?

Kolejnym prelegentem konferencji w Lubachowach był gość z Niemiec – Hauke Timmreck, którego wykład był odpowiedzią na pytanie: czy odchów cieląt to koszt czy inwestycja w przyszłość? I chociaż odpowiedź wydaje się prosta, jednak aby uzyskać maksymalny efekt hodowlany w odchowie cieląt, należy spełnić szereg wymagań uwzględniających – obok powszechnie znanych – programowanie metaboliczne oraz wdrożenie intensywnego odchowu cieląt.

Czym jest programowanie metaboliczne? To programowanie organizmu poprzez odpowiednio wysoką podaż składników pokarmowych w późnej fazie płodowej i pierwszych tygodniach życia (co przyczynia się do dużej szybkości podziału komórek), przez co cielęta produkują więcej mleka już od pierwszej laktacji oraz wyrastają zdrowe, silne i odporne na choroby.

image
Po wykładzie, gość z Niemiec odpowiadał na pytania hodowców zainteresowanych różnicami w zasadach odchowu cieląt w Niemczech i w Polsce. Okazuje się, że takowych nie ma, a i problemy w cielętnikach są te same
FOTO: Beata Dąbrowska

Przyszła laktacja zaczyna się już w cielętniku

Ostatnia prelekcja konferencji należała do Wojciecha Suchodolskiego – kierownika działu ds. żywienia bydła w firmie Blattin, który na początku podzielił się z uczestnikami swoim spostrzeżeniem, iż odwiedzając wiele mlecznych gospodarstw w kraju obserwuje coraz lepsze warunki ich utrzymania oraz znaczną poprawę w zarządzaniu siarą.

image
– Jeżeli w odchowie cieląt uzyskamy o 250 g przyrostu dziennego więcej (od 650 g) to możemy spodziewać się o 1000 l mleka więcej w pierwszej laktacji. Pod warunkiem, że odchów jałówek będzie prawidłowy – przekonywał Wojciech Suchodolski
FOTO: Beata Dąbrowska

Cielęta nie są już pomijaną grupą bydła, a wprost przeciwnie – hodowcy skupiają na nich coraz większą uwagę, a nasza firma stara się skutecznie im w tym pomagać. Bo w cielętniku zaczyna się przecież przyszła laktacja, ale… Nawet najlepsze warunki odchowu przy skarmianiu słabej jakości produktów na nic się zdadzą i odwrotnie. Nawet najlepszy preparat na rynku nie sprawdzi się, jeśli nie zapewnimy najwyższych warunków odchowu cieląt.

Kierownik Suchodolski poinformował, iż do bogatej gamy preparatów mlekozastępczych Blattina Basic, Blattina Zero, Exellent Sour, Blatina Lac 1,2,3 dołączył kolejny. Otóż, nowością w ofercie jest preparat Blattina EliteCalf 60, przeznaczony dla cieląt od 2. do 60. dnia życia. Czym się wyróżnia? Zawiera 60% mleka w proszku najwyższej jakości oraz ponad 80% białek mleka, a jego rekomendowana dawka to 130 g na litr pójła. Dla swoich klientów Blattin przygotował specjalną promocję. Przy zamówieniu 250 kg preparatu Blattina EliteCalf 60, hodowca otrzyma gratisowo 25 kg wysokiej jakości mieszanki startowej w formie musli – Kalber Starter Musli. Oczywiście preparaty mlekozastępcze, to nie jedyne produkty oferowane hodowcom z myślą o jak najefektywniejszym odchowie cieląt. W ofercie Blattin posiada również pełną gamę pasz stałych, od granulatów, po musli oraz tak promowany i coraz powszechniej stosowany suchy TMR.

image
Tradycją kończącą każdą konferencję jest losowanie cennych nagród
FOTO: Beata Dąbrowska

Beata Dąbrowska

Warszawa
14°C
Zachmurzenie duże
wi_00
pon.
wi_00
21°C
10°C
wt.
wi_00
18°C
11°C
śr.
wi_00
25°C
11°C
czw.
wi_00
25°C
13°C
pt.
wi_00
22°C
11°C
14. kwiecień 2025 09:17