Wyrok o umorzeniu śledztwa w sprawie PFHBiPM nie jest prawomocny

Na triumf zdecydowanie za wcześnie. Bogdan Święczkowski, prokurator krajowy, w piśmie z 18 maja 2020 r. pisze, że postanowienie „nie uzyskało jeszcze waloru prawomocności i jego ocena w pierwszej kolejności  należy do właściwego sądu”, a następnie, „że po ewentualnym  się uprawomocnieniu tej decyzji, zostanie ona poddana ocenie przez Departament do Spraw Przestępczości Gospodarczej Prokuratury Krajowej”.

Warto pamiętać, że opinia biegłego nie jest  bynajmniej żadną świętością, a jednym z wielu dowodów, które podlegają ocenie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze lub sądu. Taki dowód nie jest ważniejszy od innych. Wynika to z treści art. 7 Kodeksu postępowania karnego ustanawiającego zasadę swobodnej oceny dowodów. W myśl tego przepisu, organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego. Znajduje też to potwierdzenie w orzecznictwie., m.in. w wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 21 listopada 2018 r., sygn. akt: II AKa 332/18, w którym sąd uznał, że opinia biegłego jest podstawą do wyciągnięcia pewnych wniosków w sprawie przez organ orzekający, nie jest jednak decydująca. Podlega też, tak jak każdy inny dowód, swobodnej ocenie sądu.

Art.  193 §  1 k.p.k. przewiduje zasięgnięcie opinii biegłego albo biegłych, jeżeli stwierdzenie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z 19 grudnia 2018 r., sygn. akt: II KK 479/18, owe wiadomości specjalne muszą pozostawać w związku z realiami faktycznymi sprawy, co oznacza, że opinia musi mieć zakotwiczenie w zgromadzonym materiale dowodowym. Opinia biegłego musi być oparta na specjalistycznej wiedzy, musi być w pełni samodzielna i wykonana rzetelnie, zgodnie ze stanem nauki w danej dziedzinie oraz z uwzględnieniem reguł logiki.

Jeśli ujawnią się powody osłabiające zaufanie do wiedzy lub bezstronności biegłego albo inne ważne powody, powołuje się innego biegłego (art. 196 § 3 k.p.k). Zgodnie zaś z art. 201 Kodeksu postępowania karnego, jeżeli opinia jest niepełna, niejasna albo gdy zachodzi sprzeczność w samej opinii lub między różnymi opiniami biegłych w tej samej sprawie, można wezwać ponownie tych samych biegłych lub powołać innych.

Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 9 października 2019 r., sygn. akt: II AKa 148/19 wskazał, że opinia jest niepełna, jeżeli nie udziela odpowiedzi na wszystkie postawione biegłemu pytania, na które zgodnie z zakresem posiadanych wiadomości specjalnych i udostępnionych materiałów dowodowych, może oraz powinien udzielić odpowiedzi lub jeżeli nie uwzględnia wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia konkretnej kwestii okoliczności, albo też nie zawiera uzasadnienia wyrażonych w niej ocen oraz poglądów. Opinia jest niejasna, jeżeli jej sformułowanie nie pozwala na zrozumienie wyrażonych w niej ocen i poglądów, a także sposobu dochodzenia do nich albo jeżeli zawiera wewnętrzne sprzeczności, posługuje się nielogicznymi argumentami. Sprzeczność w samej opinii zachodzi wówczas, gdy co do tych samych, istotnych okoliczności, dokonane zostały odmienne ustalenia, odmienne oceny albo też z przeprowadzonych takich samych czynności sformułowane zostały odmienne wnioski.

Tak więc dopiero po rozpoznaniu przez sąd zażalenia na postanowienie o umorzeniu śledztwa ostatecznie okaże się, czy opinia biegłego nie jest dotknięta wadą powodującą konieczność jej uzupełnienia lub też powołania nowych biegłych.

Alicja Moroz
Zdjęcie: Pixabay