Pieniądze dla rolnika

150 tysięcy złotych dla młodego rolnika

Już w maju, według harmonogramu PROW, ma ruszyć wsparcie dla młodych rolników. Chętnych będzie zapewne wielu, ponieważ do wzięcia jest 150 tys. zł. Należy jednak pamiętać, iż: po pierwsze pieniądze nie będą od ręki, a po drugie, wsparcie wiąże młodego rolnika na kilka lat – nawet wtedy, gdy przewidziane w biznesplanie założenia nie do końca mu już będą pasować.

O premię może starać się osoba, która w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy jest pełnoletnia i ma nie więcej niż 40 lat. Na dzień składania wniosku nie musi być ubezpieczona w pełnym zakresie w KRUS. Wymaga się, aby przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy, lecz nie wcześniej niż 24 miesiące przed, rozpoczęła prowadzenie działalności rolniczej w gospodarstwie.

Hektar i po premię?

Gospodarstwo musi mieć powierzchnię minimum 1 ha, przy czym nowe przepisy zakładają, iż nie mogą być to grunty, które wchodziły w skład gospodarstwa osoby, której przyznano premię dla młodego rolnika z PROW 2007–2013 lub pierwszą ratę premii z obecnego PROW. Grunty te mają stanowić przedmiot własności lub posiadania, to znaczy, że dopuszczone są wszystkie formy prawne, które przenoszą prawo własności nieruchomości lub prawo jej posiadania na rzecz młodego rolnika.

Teoretycznie więc wystarczy wydzierżawić od sąsiada hektar ziemi i startować po premię. Warto jednak pamiętać, iż najpóźniej w terminie 9 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy rolnik musi rozpocząć prowadzenie gospodarstwa o powierzchni użytków rolnych równej co najmniej średniej powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w kraju. Natomiast w województwach o niższej średniej – co najmniej średniej powierzchni gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym w województwie oraz nie większej niż 300 ha.

Tak więc w tym okresie trzeba albo przejąć gospodarstwo o wymaganej powierzchni od rodziców, albo dokupić bądź wydzierżawić więcej gruntów. Przy czym, jeśli grunty będą dzierżawione z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (od KOWR, dawnej ANR) lub od jednostek samorządu terytorialnego, umowa musi być zawarta na czas nieoznaczony lub na co najmniej 5 lat. Jeśli natomiast jest to inna dzierżawa, np. sąsiedzka, umowa dzierżawy musi być zawarta w formie aktu notarialnego albo z datą pewną (urzędowo potwierdzoną) i na okres co najmniej 10 lat.

Warto mieć na uwadze, że powierzchnia użytków rolnych będących własnością beneficjenta, użytkowania wieczystego lub dzierżawy od państwa lub od jednostek samorządu terytorialnego powinna stanowić przynajmniej 70% minimalnej wymaganej powierzchni. Wynika z tego, że tylko 30% wymaganego areału rolnik może wydzierżawić np. od sąsiada. W stosunku do tych gruntów obowiązują te same zasady, jak do gruntów wyjściowych, czyli nie mogły one wchodzić w skład gospodarstw osoby, która otrzymała na nie premię dla młodego rolnika ze starego lub pierwszą ratę premii z obecnego PROW.

Trzeba być świadomym, iż rolnik, który wystartuje po wsparcie z małą powierzchnią gruntów, będzie miał małe szanse na jego uzyskanie, jeśli o premię złożonych zostanie dużo wniosków. O kolejności przyznawania premii będą decydowały uzyskane punkty. Za powierzchnię gospodarstwa można otrzymać maksymalnie 7 punktów na 32 możliwe do zdobycia (zestawienie "Za co punkty" przypominamy w dalszej części artykułu). W pierwszej kolejności pomoc przysługuje wnioskodawcom, którzy uzyskali największą liczbę punktów, przy czym pomoc jest przyznawana, jeżeli wnioskodawca uzyskał co najmniej 8 punktów.

Rok w rolniczej Kasie

Młody rolnik ma też maksymalnie 9 miesięcy na rozpoczęcie prowadzenia gospodarstwa o wielkości ekonomicznej równej minimum 13 tys. euro i nie większej niż 150 tys. euro. Wielkość ekonomiczna będzie liczona tylko na gruntach, które można wliczać do minimalnej wymaganej powierzchni gospodarstwa.

Dziewięć miesięcy to również czas, po upływie którego młody rolnik musi być już ubezpieczony na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników z mocy ustawy w pełnym zakresie jako rolnik. W KRUS musi pozostać przez 12 miesięcy od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy. Młodzi rolnicy, którzy pracują zawodowo, muszą na ten czas rozwiązać umowy o pracę, które związane są z obowiązkiem ubezpieczenia w ZUS. Jeśli charakter pracy, jaki wykonują, pozwala na zawarcie umowy o dzieło, jest to dobre wyjście na ten okres. Taka umowa nie wymaga bowiem objęcia powszechnym ubezpieczeniem społecznym.

Od kandydatów na młodego rolnika wymaga się też posiadania kwalifikacji zawodowych lub deklaracji o ich uzupełnieniu w trakcie 36 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy. Ten warunek uważa się za spełniony, jeżeli rolnik posiada udokumentowane wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe. Liczy sie też tytuł wykwalifikowanego robotnika, tytuł mistrza, tytuł zawodowy, tytuł zawodowy mistrza w zawodach wymienionych w załączniku 1 do rozporządzenia, uzyskany poza szkołą wraz z co najmniej trzyletnim stażem pracy w rolnictwie.

Biznesplan to podstawa

Jednym z podstawowych warunków uzyskania premii jest złożenie biznesplanu dotyczącego rozwoju gospodarstwa. Warto dobrze przemyśleć, na co chce się przeznaczyć wsparcie. Trzeba pamiętać, iż biorąc premię, rolnik zobowiązuje się do zwiększenia wielkości ekonomicznej gospodarstwa o co najmniej 10%. Premia w całości musi zostać przeznaczona na działalność rolniczą lub przygotowanie do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie. Przyjęte w biznesplanie zadania należy zrealizować nie później niż do dnia, kiedy upływa 3 lata od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy.

Beneficjenci „Premii dla młodych rolników” muszą przez 5 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy prowadzić rachunkowość oraz działania, z tytułu których przyznano im punkty. W przypadku małżonków premię przyznaje się wyłącznie jednemu z nich, co do którego współmałżonek wyraził pisemną zgodę – niezależnie od tego, czy posiadają wspólne, czy odrębne gospodarstwa rolne.

O tym, w jakich sytuacjach rolnicy, którzy złożyli wnioski o premię jeszcze na starych zasadach, mogą wnioskować o wyższe wsparcie, pisaliśmy w nr 14 TPR na str. 16.

Za co punkty?

Kolejność przysługiwania pomocy zależy od sumy punktów, które przyznawane są w następujących kategoriach:

powierzchnia użytków rolnych (do 7 pkt);
kwalifikacje zawodowe (od 2 do 5 pkt);
inwestycja budowlana związana z produkcją rolniczą (3 pkt);
udział w zorganizowanych formach współpracy producentów rolnych (1 pkt);
przygotowywanie do sprzedaży produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie (1 pkt);
przetwarzanie produktów rolnych wytworzonych w gospodarstwie (1 pkt);
przygotowywanie i stosowanie planu nawozowego (2 pkt);
inwestycje w zakresie ochrony środowiska i klimatu (do 5 pkt);
różnica wieku pomiędzy przekazującym gospodarstwo lub największą część użytków rolnych wchodzących w skład gospodarstwa młodego rolnika a młodym rolnikiem:

– powyżej 15 do 25 lat (2 pkt),
– powyżej 25 lat (4 pkt);