Nie w każdym przypadku zbywania gruntów rolnych Agencja Nieruchomości Rolnych ma prawo pierwokupu. Zgodnie z Ustawą z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, nie przysługuje ono ANR, m.in. jeśli nabywcą nieruchomości jest rolnik indywidualny, a w wyniku nabycia następuje powiększenie jego gospodarstwa rodzinnego do powierzchni nieprzekraczającej 300 ha użytków rolnych.
Gospodarstwem rodzinnym w rozumieniu ustawy jest gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni użytków rolnych (własność i dzierżawa) do 300 ha, prowadzone przez rolnika indywidualnego.
Za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną będącą właścicielem (użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą) nieruchomości rolnych, w których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha. Powinna ona posiadać kwalifikacje rolnicze. Musi też co najmniej od 5 lat zamieszkiwać w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego i prowadzić gospodarstwo przez ten okres osobiście.
Według wskazanej ustawy rolnik spełnia wymóg dotyczący kwalifikacji rolniczych, jeżeli posiada:
wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie albo wyższe lub
tytuł kwalifikacyjny, lub tytuł zawodowy, lub tytuł zawodowy mistrza w zawodzie przydatnym do prowadzenia działalności rolniczej i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie albo wykształcenie wyższe inne niż rolnicze i ukończone studia podyplomowe w zakresie związanym z rolnictwem albo wykształcenie średnie inne niż rolnicze i co najmniej 3-letni staż pracy w rolnictwie, lub
wykształcenie podstawowe, gimnazjalne lub zasadnicze zawodowe inne niż rolnicze i co najmniej 5-letni staż pracy w rolnictwie.
Jeżeli spełnia Pan powyższe warunki, ANR nie ma prawa pierwokupu.