Budżet państwa 2020 – ile pieniędzy trafi do rolnictwa?

Duża część budżetu na rolnictwo trafi do KRUS na emerytury i renty rolnicze

Lwią część pieniędzy przewidzianych na rolnictwo pochłania KRUS. Od kilku lat jest to kwota na poziomie ponad 17 mld zł. W 2020 r. do Funduszu Emerytalno-Rentowego zaplanowano dotację w wysokości 17,95 mld zł, tj. o 550 tys. zł więcej niż przed rokiem. 

Ponad 17,6 mld zł jest zarezerwowanych na Fundusz Emerytalno-Rentowy, z którego są wypłacane emerytury i renty rolnicze. Na ich wypłatę przewidziano: 

• na emerytury rolnicze – 12,4 mld złotych, 
• na renty rolnicze– 3,2 mld złotych.

Zasiłki macierzyńskie dla rolników to wydatek około 210 mln zł, podobnie jak zasiłki pogrzebowe.
Zakłada się, że w bieżącym roku przeciętna miesięczna emerytura i renta rolnicza wzrośnie o 4,1% – to o 0,6% mniej niż planowany wzrost porównywalnych świadczeń z pozarolniczego system ubezpieczeń społecznych. Stanie się tak, pomimo że liczba emerytów i rencistów będących wcześniej rolnikami spadnie o 2,6%, a emerytów i rencistów z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych przybędzie o 1,2%. 

Mniejsze pieniądze na ubezpieczenia rolnicze  

Ubiegły rok, podobnie zresztą jak 2018 r., pokazał, że produkcja rolnicza obarczona jest coraz większym ryzykiem związanym z pogodą. Rolnicy ponoszą straty głównie z tytułu suszy, ale także nawałnic.
W 2020 roku z rezerw celowych na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych przewidziano 1,32 mld zł. 

Na dopłaty do ubezpieczeń upraw i zwierząt gospodarskich z puli na rolnictwo przeznaczono 100 mln zł, natomiast z rezerw celowych – 550 mln zł. 

Łącznie więc przewidziano na ten cel 650 mln zł, czyli o ok. 200 mln zł mniej niż przed rokiem. 

Biorąc pod uwagę stosunkowo małe zainteresowanie rolników ubezpieczeniami, jest to kwota wysoka, aczkolwiek resort rolnictwa planuje w tym roku zmienić zasady ubezpieczenia upraw, tak aby zachęcić większe grono rolników do wykupu polis. 

Z projektu ustawy budżetowej wynika, iż dzięki tej dotacji powinno być ubezpieczonych ponad 36,2% gruntów ornych w Polsce.

• W tegorocznym budżecie zarezerwowano 1,32 mld zł na przeciwdziałanie klęskom żywiołowym i usuwanie ich skutków (fot. Magdalena Szymańska)

Jakie będą dotacje dla spółek wodnych?

A co ze spółkami wodnymi? W rezerwach celowych na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizacji zadań związanych z utrzymaniem wód i urządzeń wodnych zaplanowano 40 mln zł, czyli tyle samo co przed rokiem. W budżetach wojewodów natomiast zaledwie 4,7 mln zł, czyli też bez zmian. 

Ministerstwo Finansów upoważniło Wody Polskie do finansowania zadań związanych z realizacją „Projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu rzeki Odry” i „Projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły” do 783 mln zł włącznie.

Pieniądze na zwrot akcyzy za paliwo rolnicze nie zmieni się 

W stosunku do ubiegłorocznego budżetu w tym nie zmieniła się też kwota zaplanowana na dopłaty do paliwa rolniczego. Podobnie jak przed rokiem, na zwrot akcyzy zawartej w cenie paliwa rolniczego przewidziano 1,180 mld zł.

Mniej będzie pieniędzy na zwalczanie chorób zwierząt – pomimo ASF i ptasiej grypy

Na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt w rezerwach celowych zaplanowano 312 mln zł, natomiast w budżetach wojewodów – 25,97 mln zł. Łącznie więc na ten cel przewidziano około 338 mln zł, tj. o 120 mln zł mniej niż przed rokiem.
To dziwne, ponieważ w sytuacji gdy walczymy z ASF oraz sezonowo z ptasią grypą, potrzeby w tym obszarze są ogromne. 

Z projektu budżetu wynika, iż zadania na rzecz rolnictwa będą wsparte dotacją przedmiotową w kwocie 107 mln zł. Z tego ponad 95 mln zł ma być przeznaczone na postęp biologiczny w produkcji roślinnej i zwierzęcej. 

Ile wyniosą dopłaty do materiału siewnego, a ile dotacje na kredyty preferencyjne 

Największa agencja płatnicza, jaką jest ARiMR, otrzyma w formie dotacji i subwencji z budżetu państwa na ten rok 1,8 mld zł.
Pieniądze mają być przeznaczone m.in. na:

• dopłaty krajowe do materiału siewnego – 125 mln zł,
• dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych i częściową spłatę kapitału kredytów – 162 mln zł,
• dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na sfinansowanie kosztów wznowienia produkcji oraz odtworzenia środków trwałych w przypadku wystąpienia szkód – 82,4 mln zł,
• finansowanie lub dofinansowanie ponoszonych przez producentów rolnych kosztów zbioru, transportu i unieszkodliwiania padłych zwierząt gospodarskich z gatunku bydło, owce, kozy, świnie lub konie – 133,8 mln zł.

Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa zostanie zasilony kwotą w wysokości 156,5 mln zł.

W projekcie ustawy budżetowej na rok 2020 zapewniono środki na finansowanie programów „Rodzina 500+” i „Dobry start”. Z programów tych korzystają także rodziny rolników. Pierwszy z nich pochłonie 39,2 mld zł (o 17,2 mld zł więcej niż przed rokiem – głównie ze względu na objęcie wsparciem również pierwszego dziecka w rodzinie), drugi – około 71 mln zł.   

Dochody równe wydatkom

Projekt budżetu na 2020 r. zakłada, że tegoroczne dochody państwa wyniosą, podobnie jak wydatki, 435,34 mld zł. Tym samym zakłada się, że wydatki budżetu państwa zostaną w całości zbilansowane dochodami, co oznacza, że w roku 2020 nie wystąpi deficyt budżetu państwa. Prognozowany wzrost dochodów budżetu państwa w 2020 r. z jednej strony będzie generowany przez wzrost gospodarczy przy jednoczesnym powrocie umiarkowanej inflacji, a z drugiej strony będzie efektem wdrożonych już i aktualnie przygotowywanych zmian systemowych. W uzasadnieniu do ustawy bud­żetowej napisano, iż rozwój sytuacji gospodarczej zdeterminowany jest przede wszystkim szacunkiem następujących czynników makroekonomicznych: wzrostem PKB (3,7% w ujęciu realnym), średniorocznym wzrostem cen towarów i usług konsumpcyjnych (2,5%), nominalnym wzrostem wynagrodzeń w gospodarce narodowej (6,3%) oraz wzrostem spożycia prywatnego (w ujęciu nominalnym o 6,4%). 

Ustawodawcy założyli, iż prognozowane przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej wyniesie 5227 zł. 

Z projektu budżetu wynika, iż udział wydatków budżetu państwa w PKB w ostatnich latach spada. W 2017 r. wyniósł on 19,3%, w 2018 r. – 18,8%, w 2019 r. 18,6%. W 2020 r. wyniesie natomiast 18,3%.

dr Magdalena Szymańska
Fot. Pixabay