Ceny skupu znów wzrosły. Ale czy rolnikowi zostaje więcej?

Z wyliczeń GUS wynika, że we wrześniu w skupie ceny wszystkich podstawowych produktów rolnych, poza żywcem wieprzowym, były o kilkanaście procent wyższe niż rok temu. 

Dużo wyższe ceny skupu niż przed rokiem

- Ceny skupu podstawowych produktów rolnych wzrosły we wrześniu 2021 r. zarówno w stosunku do miesiąca poprzedniego (o 0,8 proc.), jak i w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku (o 15,3 proc.). – poinformował GUS. 

Tak więc wrzesień to kolejny z rzędu miesiąc z dużo wyższymi niż rok temu cenami skupu i na targowiskach. Zdaniem ekspertów ten trend wzrostowy się utrzyma – w kolejnych miesiącach ceny w skupie i na targowiskach nadal będą rosnąć w porównaniu do zeszłego roku, głównie ze względu na rosnące koszty produkcji.

O ile zdrożały ceny produktów rolnych?

We wrześniu 2021 r. największy skok zanotowała pszenica i żyto. Ceny pszenicy w skupie wyniosły średni 97,74 zł za dt. Wzrosły zarówno w stosunku do miesiąca poprzedniego (o 11,0 proc.), jak i w skali roku (o 36,9 proc.). Na targowiskach za 1 dt pszenicy płacono 108,19 zł, czyli o 3,9 proc. więcej niż w sierpniu br. i o 27,5 proc. więcej niż przed rokiem. 

Również o 36,9 proc. w skali roku zdrożało żyto. Cena w skupie wyniosła 76,97 zł za dt i była wyższa w porównaniu z poprzednim miesiącem o 10,7 proc. W obrocie targowiskowym cena żyta 81,96 zł za dt wzrosła o 8,9 proc. w stosunku do sierpnia br. i o 23,7 proc. w porównaniu do roku poprzedniego.

Droższe o 8,4 proc. były także ziemniaki, choć w stosunku do sierpnia 2021 r. zaliczyły mocny, bo ponad 35. procentowy spadek. Tu warto zauważyć, że wysokie ceny ziemniaki uzyskiwały na targowiskach - nawet o 31,4  proc. więcej niż w sierpniu 2021. Ale z naszych informacji wynika, że trend ten się niestety odwraca, bo już pojawiają się ziemniaki importowane z Belgii i np. na Rynku Hurtowym w Broniszach cena polskiego ziemniaka spadła do 55 gr/kg.

- Import ziemniaka o tej porze roku jest zjawiskiem bardzo rzadkim. Obecnie ziemniaki z Belgii sprzedawane są na rynku po ok. 1 zł/kg - ocenia Maciej Kmera, ekspert Rynku Hurtowego Bronisze.

Więcej niż rok temu płacono także za żywiec wołowy - o 26,6 proc. w skupie i o 7,8 proc. na targowiskach. Był on też droższy niż w sierpniu 2021 r. Staniały natomiast świnie zarówno w stosunku do roku poprzedniego, jak i w porównaniu z sierpniem 2021. Stawki wynosiły ok. 4,53 zł za kg. Natomiast na targowiskach za 1 kg żywca wieprzowego płacono 6,25 zł, czyli o 5,3 proc. mniej niż sierpniu br. i o 12,6 proc. więcej niż przed rokiem. 

W porównaniu z poprzednim rokiem podskoczyła także cena skupu drobiu rzeźnego - o prawie 23 proc. do kwoty 4,31 zł za kg. Ale jednocześnie była niższa niż w sierpniu 2021 o 3,3 proc. Tu warto zaznaczyć, że analitycy Credit Agricole oceniają jednak, że przeciętna cena skupu drobiu w Polsce w pierwszej połowie 2022 roku będzie wyższa o 3-5 proc. r/r.

Z kolei ceny mleka wzrosły o 12,7 proc. – do 155,71 zł/hl. Zdaniem ekspertów w 2022 przeciętna cena skupu w Polsce średnio wzrośnie o 1-5 proc. r/r.

Wyższe ceny skupu nie przekładają się na wzrost dochodów rolnika

Niestety, wysokie ceny skupu produktów nie przekładają się na wyższe dochody rolnika. Drastyczny wzrost kosztów produkcji, który obserwujemy od kilku tygodni (prąd, paliwo, nawozy, pasze) skutecznie drenuje rolnicze kieszenie. I mimo, że gospodarze za swoje płody uzyskują więcej niż przed rokiem, w portfelach tego nie odczuwają. Bo co z tego, że pszenica zdrożała o 37 proc., skoro cena mocznika skoczyła o 300 proc.?

- Ostatnie lata były związane z ciągłym spadkiem naszych dochodów z produkcji roślinnej, ale przeprowadzona w miesiącu październiku bieżącego roku ocena, biorąca pod uwagę obowiązujące obecnie ceny nawozów, wskazuje, że ich zrównoważenie z przychodami ze sprzedaży płodów rolnych będzie po prostu niemożliwe - ocenia Stanisław Kacperczyk, Prezes Polskiego Związku Producentów Roślin Zbożowych.

Koszty produkcji rolniczej poszły drastycznie w górę

Wzrost cen środków produkcji zauważyło nawet samo ministerstwo rolnictwa, które przyznaje, że od początku roku środki produkcji rolniczej podrożały, i to znacznie.

– Obserwujemy wzrost podwyżek cen paliw ropopochodnych, kosztów zatrudnienia, cen produkcji sprzedanej przemysłu. Obserwujemy oczywiście w takiej sytuacji panikę na rynku nawozów oraz tendencję do manipulacji - mówił w Sejmie kilka dni temu wiceminister rolnictwa Ryszard Bartosik.

Poza nawozami, zaczynają drożeć także środki ochrony roślin. Zdaniem rolników stoją za tym interesy wielkich firm, które wykorzystują sytuację i windują ceny nie współmiernie do skali podwyżek surowców.

- Działania związane z gwałtownymi zmianami cen środków produkcji nie są uzasadnione i mają charakter działań wynikających ze zmowy cenowej, a wskazują na to także tworzące się, niespotykane wcześnie w takiej skali braki wymienionych środków produkcji na rynku - wyjaśnia Stanisław Kacperczak.