Czy grunty nabyte przez męża są też własnością żony?

Jeżeli nieruchomość rolna została przez męża nabyta na podstawie Ustawy z dnia 26 października 1971r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych i w dniu wejścia w życie tej ustawy (co nastąpiło 4 listopada 1971 r.) pozostawali Państwo we wspólności majątkowej małżeńskiej, to nieruchomość ta wchodzi w skład majątku wspólnego. Jest więc także własnością Pani.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy, nieruchomości wchodzące w skład gospodarstw rolnych i znajdujące się w dniu wejścia w życie ustawy w samoistnym posiadaniu rolników stają się z mocy samego prawa własnością tych rolników, jeżeli oni sami lub ich poprzednicy objęli te nieruchomości w posiadanie na podstawie zawartej bez przewidzianej prawem formy umowy sprzedaży, zamiany, darowizny, umowy o dożywocie lub innej umowy o przeniesienie własności, o zniesienie współwłasności albo umowy o dział spadku.

Kwestia tego, czy te nieruchomości wchodzą do majątku wspólnego, została jednoznacznie rozstrzygnięta w orzecznictwie Sądu Najwyższego. M.in. w postanowieniu z 21 kwietnia 2004 r. sygn. akt: III CK 475/02 SN stwierdził, że nabycie własności nieruchomości na podstawie art. 1 ust. 1 ww. ustawy, ma charakter nabycia pierwotnego.

Według Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w brzmieniu obowiązującym na dzień 4 listopada 1971 r., a w szczególności jego art. 31, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa małżeńska obejmująca ich dorobek, chyba że ustrój ten zostanie umownie wyłączony przez zainteresowane strony. Wspólny majątek małżonków stanowią przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Dorobek w rozumieniu art. 31 k.r.o. obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej, jeżeli tylko nie stanowią one odrębnego majątku jednego z małżonków z mocy przepisu art. 33 k.r.o.

W myśl tych zasad każda nieruchomość rolna nabyta na podstawie przepisów Ustawy z 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych powinna być zaliczona do majątku wspólnego małżonków, gdy w dniu 4 listopada 1971 r. istniała między nimi wspólność ustawowa.

Alicja Moroz
prawnik redakcyjny