Renta przyznana jest na stałe
Nie ma przeszkód, aby rozpoczął Pan prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, pobierając rentę z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie przyznaną na stałe. Przez wiele lat takiej możliwości pozbawieni byli renciści z KRUS uprawnieni do rent okresowych, którzy w przypadku założenia firmy tracili prawo do swoich świadczeń. Jednak od 1 stycznia 2013 r. na mocy Ustawy z dnia 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, również oni mogą bez przeszkód dorabiać do renty.
Kiedy renta może być zawieszona lub zmniejszona?
Należy pamiętać, że osiąganie przez rencistę przychodów z tytułu wykonywania działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego może spowodować zawieszenie rolniczych świadczeń emerytalno-rentowych lub ich zmniejszenie. Zgodnie z art. 34 Ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, prawo do emerytury lub renty rolniczej (a także emerytury) ulega zawieszeniu na zasadach określonych w przepisach emerytalnych. W takim przypadku nie zawiesza się wypłaty części składkowej emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy. Część uzupełniająca może być zmniejszona lub zawieszona w razie osiągania przychodów przekraczających 70% (od 1 grudnia 2017 r. jest to kwota 2979 zł) lub 130% (5532 zł 30 gr).
Jeśli osiągane przez emeryta lub rencistę przychody nie przekraczają 70% kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, świadczenie jest wypłacane w pełnej wysokości. Natomiast przychody przekraczające 2979 zł do kwoty 5532 zł 30 gr spowodują zmniejszenie części uzupełniającej o kwotę przekroczenia. Maksymalna kwota zmniejszenia wynosi 565,53 zł. W razie osiągnięcia przychodu przekraczającego kwotę 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia część uzupełniająca świadczenia ulegnie zawieszeniu w całości.
Przy stosowaniu zawieszenia prawa do emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia nie bierze się pod uwagę dochodów z działalności rolniczej.
Zawieszenie nie dotyczy emerytów, którzy ukończyli 60 lat (w przypadku kobiet) lub 65 lat (w przypadku mężczyzn).
Składki na ubezpieczenie społeczne dobrowolne, a na zdrowotne obowiązkowe
Jeśli chodzi o składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, to w Pana przypadku są one dobrowolne. Wynika to z art. 9 ust. 4c i ust. 5 Ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z pierwszym z ww. przepisów, osoby prowadzące pozarolniczą działalność, mające ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym do czasu ustalenia prawa do emerytury. Jednak, jak stwierdził m.in. Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 19 kwietnia 2017 r. (sygn. akt: III AUa 989/16), pojęcie renty z tytułu niezdolności do pracy użyte w art. 9 ust. 4c u.s.u.s. to rodzaj świadczenia przysługującego ubezpieczonemu na podstawie ustawy z 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Pojęcia renty z tytułu niezdolności do pracy nie można rozszerzać na rentę rolniczą.
Tak więc w Pana przypadku ma zastosowanie art. 9 ust. 5 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przewiduje on, że osoby podejmujące działalność gospodarczą, a mające ustalone prawo do emerytury lub innej renty, np. rolniczej, podlegają dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Obowiązkowo będzie Pan musiał natomiast płacić składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
Alicja Moroz
prawnik redakcyjny
Alicja Moroz
prawnik redakcyjny
