Według ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, w przypadku sprzedaży nieruchomości rolnej, prawo pierwokupu przysługuje z mocy ustawy jej dzierżawcy, jeżeli:
- umowa dzierżawy została zawarta w formie pisemnej i ma datę pewną oraz była wykonywana co najmniej przez 3 lata, licząc od tej daty, oraz
- nabywana nieruchomość rolna wchodzi w skład gospodarstwa rodzinnego dzierżawcy.
O treści umowy sprzedaży nieruchomości rolnej zawiadamia się dzierżawcę tej nieruchomości, jeżeli umowa dzierżawy trwała co najmniej 3 lata od dnia jej zawarcia. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do nabycia gospodarstwa rolnego (art. 4a) z tym, że prawo pierwokupu, przysługuje wyłącznie dzierżawcy całego gospodarstwa rolnego. Aby Pana Tata mógł skorzystać z prawa pierwokupu musi posiadać status rolnika indywidualnego. Jest nim osoba fizyczna będącą właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha. Taki rolnik powinien posiadać kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej od 5 lat zamieszkiwać w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego. Musi także prowadzić przez ten okres osobiście to gospodarstwo.
Należy także pamiętać o obowiązkach związanych z nabyciem gruntu. W świetle art. 2b ustawy, nabywca nieruchomości rolnej jest obowiązany prowadzić gospodarstwo rolne, w skład którego weszła nabyta nieruchomość rolna, przez okres co najmniej 10 lat od dnia nabycia przez niego tej nieruchomości. W przypadku, gdy jest osobą fizyczną, musi prowadzić to gospodarstwo osobiście. W okresie powyższym nabyta nieruchomość nie może być zbyta ani oddana w posiadanie innym podmiotom, chyba, że zgodzi się na to sąd.
dr hab. Aneta Suchoń
dr hab. Aneta Suchoń