15 marca weszła w życie norma GAEC 2, mająca na celu ochronę torfowisk i terenów podmokłych. Wprowadziła zakaz orki na 400 tys. ha gruntów rolnych. Rolnicy nie mogą też wydobywać torfu i budować nowych instalacji drenujących do odwadniania/odprowadzania wody z terenu. Część przepisów, zwłaszcza dotycząca melioracji na terenach GAEC 2 jest niejasna, o czym alarmowali rolnicy podczas protestu pod biurem poselskim wiceministra rolnictwa Stefana Krajewskiego.
Resort rolnictwa w specjalnym komunikacie wyjaśnia rolnikom, że na obszarach objętych normą GAEC 2 możliwe są działania związane z konserwacją rowów i instalacji drenujących do odwadniania lub odprowadzania wody z terenu.
Norma GAEC 2: jakie działania są dopuszczone?
Ministerstwo rolnictwa wyjaśnia, że dopuszczone są konserwacje:
- bieżące, tj. koszenie skarp, dna rowów i usuwanie przetamowań oraz
- gruntowne (okresowe, np. nie częściej niż raz na trzy lata): odmulanie rowów, wylotów drenarskich, wycinanie zakrzaczenia z dna rowów, udrażnianie rurociągów drenarskich.
Resort przypomina też, że norma GAEC 2 nie dotyczy rowów i instalacji do nawodnień (podsiąkowych czy zalewowych). W tym przypadku istniejące rowy i zbieracze drenarskie powinny być w pełni funkcjonalne.
GAEC 2: jak rolnik może się odwołać?
Jeżeli rolnik nie zgadza się z wyznaczonymi obszarami objętymi normą GAEC 2, może zgłosić rozbieżności do ARiMR lub IUNG. Opis procedury zgłaszania rozbieżności można pobrać TUTAJ.
Ministerstwo o normie GAEC 2: małe gospodarstwa nie podlegają kontroli
Wcześniej ministerstwo wyjaśniało, że gospodarstwa o wielkości do 10 ha użytków rolnych (czyli 73 proc. gospodarstw kraju) nie podlegają kontroli i sankcjom związanym z realizacji warunkowości (zwolnienie z kontroli wprowadzono w 2024 roku jako uproszczenie Zielonego Ładu).
Ministerstwo podkreśliło też, że znaczna część obszarów objętych normą GAEC 2 pokrywa się z obszarami chronionymi w ramach NATURA 2000, co oznacza, że już obecnie podlegają one ochronie.
Norma GAEC 2: jakie zakazy? Jakie tereny obejmie? [MAPA]
Do torfowisk i obszarów podmokłych objętych normą GAEC 2 zalicza się grunty orne i trwałe użytki zielone o zawartości materii organicznej wynoszącej co najmniej 40 proc. suchej masy gleby w warstwie o miąższości wynoszącej co najmniej 40 cm.
Na obszarze GAEC 2 w przypadku gruntów ornych rolnicy:
- nie mogą ich przekształcać i zaorywać, z wyłączeniem możliwości wykonania zabiegu renowacji z zastosowaniem płytkiej uprawy gleby i podsiewu nie częściej niż raz na 4 lata
- nie mogą wydobywać z nich torfu
- nie mogą budować na nich i nie mogą odnawiać rowów i instalacji drenujących do odwadniania lub odprowadzania wody z terenu
Na obszarze GAEC 2 w przypadku TUZ:
- nie zaoruje się ich, z wyłączeniem możliwości płytkiej uprawy gleby do głębokości 15 cm
- nie wydobywa się z nich torfu
- nie buduje się na nich i nie odnawia rowów i instalacji drenujących do odwadniania lub odprowadzania wody z terenu.
Rolnik może sprawdzić, czy obowiązuje go norma GAEC na stronie https://gaec2.iung.pl/
Kamila Szałaj
