Dopłaty bezpośrednie 2024: 2 tys. rolników już złożyło wnioski do ARIMR. Co się zmieniło we wnioskach?

2 tysiące rolników już złożyło wnioski o dopłaty bezpośrednie

15 marca ruszył nabór wniosków o dopłaty bezpośrednie. Pierwszego dnia wnioski złożyło 2 tysiące rolników. 

O wsparcie po raz kolejny można się ubiegać wyłącznie za pomocą internetowej aplikacji eWniosekPlus, dostępnej na Platformie Usług Elektronicznych. Rolnicy, którzy nie mają komputerów, mogą liczyć na techniczne wsparcie ze strony pracowników ARiMR. Wszelkie wątpliwości można konsultować również za pośrednictwem infolinii. Także w tym roku bezpłatną pomocą służą eksperci z Ośrodków Doradztwa Rolniczego.

​Terminy składania wniosków i załączników 

Rolnicy mają czas na złożenie wniosku do 15 maja 2024 r. Wniosek o przyznanie płatności może być także złożony w terminie 25 dni kalendarzowych po terminie składania wniosków, czyli do dnia 10 czerwca 2024 r. (9 czerwca 2024 r. przypada w niedzielę).

Za każdy dzień roboczy opóźnienia stosowane będzie jednak zmniejszenie płatności w wysokości 1% należnej kwoty płatności. Jak podkreśla ARiMR, wniosek złożony po dniu 10 czerwca 2024 r. nie jest rozpatrywany.

Warto pamiętać, że datą złożenia wniosku jest data wysłania wniosku w aplikacji eWniosekPlus. Natomiast załączniki do wniosku należy składać w terminie wyznaczonym dla składania wniosków lub w toku postępowania w terminach określonych w przepisach prawa.

Zmiany do wniosku o przyznanie płatności dokonywane z inicjatywy rolnika można składać do dnia 31 maja 2024 r. 

Będą zmiany i uproszczenia w zakresie dopłat bezpośrednich od kampanii 2024

W kampanii 2024 r. resort rolnictwa nie przewiduje wprowadzania większych zmian, w porównaniu z kampanią 2023 r. Niemniej jednak trwają prace nad zmianą rozporządzeń, dotyczących przyznawania corocznych płatności dla rolników, ze skutkiem od kampanii 2024 r.

- Celem zmian jest uproszczenie procesu wnioskowania o niektóre rodzaje płatności bezpośrednich oraz ograniczenie obciążeń administracyjnych dla beneficjentów - informuje nas ministerstwo rolnictwa.

Dopłaty bezpośrednie 2024: zmiany w płatnościach dla młodych rolników i do zwierząt

Zmiany w zakresie płatności dla młodych rolników:

• odstąpienie od wymogu posiadania przez rolnika ubiegającego się o przyznanie płatności dokumentu potwierdzającego, że podlegał ubezpieczeniu w KRUS;
• ograniczenie wymogu składania oświadczenia w celu ustalenia daty rozpoczęcia działalności rolniczej - tylko w przypadku nieposiadania przez małżonka rolnika numeru PESEL.

Zmiana w zakresie płatności związanych z produkcją do zwierząt:

• ograniczenie zakresu informacji koniecznych do weryfikacji zgłoszenia dokonanego w systemie IRZ w celu kwalifikacji zwierzęcia do płatności do danych wynikających z przepisów unijnych.

Zmiana dla spółdzielni ubiegających się o płatność redystrybucyjną lub płatność do roślin pastewnych:

• wprowadzenie możliwość złożenia przez spółdzielnię oświadczenia o poddaniu się badaniu lustracyjnemu.

Dopłaty bezpośrednie 2024: co się zmieniło w ekoschematach?

Jak wyjaśnia ministerstwo rolnictwa w ramach ekoschematu Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi dokonano następujących zmian.

Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji oraz Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo w szczególności:

• utrzymano możliwość weryfikacji realizacji praktyk poprzez składanie oświadczenia, w sytuacji gdy rolnik nie będzie mógł wykonać zdjęcia geotagowanego oraz zrezygnowano z obowiązku prowadzenia rejestru;
• wprowadzono obowiązek wzywania przez ARiMR rolników, którzy nie złożyli oświadczenia na potrzeby realizacji tych praktyk;

Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe:

• doprecyzowano, że na potrzeby realizacji międzyplonów forma roślin tworzących mieszankę międzyplonu ozimego może być jara lub ozima;
• w przypadku wsiewki śródplonowej – (i) zrezygnowano z obowiązku składania do ARiMR oświadczenia o dacie zbioru uprawy w plonie głównym, w terminie 7 dni od dnia zbioru tej uprawy, na rzecz prowadzenia rejestru zabiegów agrotechnicznych oraz (ii) dopuszczono uznanie innej dokumentacji – zawierającej te same dane, które mają być w rejestrze – potwierdzającej realizację wymogów;

Ekstensywne użytkowanie TUZ z obsadą zwierząt:

• wprowadzono obowiązek wzywania rolników w przypadku, jeżeli nie złożyli oświadczenia na potrzeby realizacji tej praktyki;

Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia:

• w wariancie dotyczącym wapnowania zrezygnowano z obowiązku składania oświadczenia, że rolnik nie otrzymał decyzji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w sprawie przyznania dofinansowania na zakup nawozu wapniowego;

W ramach ekoschematu „Dobrostan zwierząt”:

• wprowadzono płatność dobrostanową dla rolników uczestniczących w krajowych systemach jakości (QMP dla bydła rzeźnego i QAFP dla świń, kurcząt brojlerów i indyków rzeźnych), w związku z realizowanymi przez nich działaniami na rzecz ograniczenia stosowania antybiotyków. Wdrożenie tej nowej formy płatności dobrostanowej zależne jest od decyzji  Komisji Europejskiej, w sprawie zatwierdzenia zmiany PS WPR 2023–2027 w tym zakresie;
• wprowadzono obowiązek odbycia, przez rolników ubiegających się o przyznanie płatności dobrostanowej, jednorazowego szkolenia z zakresu metod ograniczających stosowanie antybiotyków u zwierząt;
• dopuszczono – w ramach wariantu Dobrostan koni w systemie otwartym – utrzymywanie ogierów w pomieszczeniach/budynkach i otrzymywanie do nich wsparcia według stawki dla wariantu Dobrostan koni utrzymywanych w pomieszczeniach lub budynkach;
• ujednolicono – w ramach płatności ekologicznych, rolno-środowiskowo-klimatycznych i dobrostanowych – termin dokonywania określonych czynności przez rolników ubiegających się o tego rodzaju płatności (np. złożenie planu poprawy dobrostanu zwierząt), do 31 lipca roku, w którym rolnicy ci złożyli wnioski o przyznanie płatności;

W ramach rolnictwa ekologicznego (dotyczy działania PROW 2014-2020 oraz Interwencji PS WPR 2023-2027):

• zmieniono dotychczasowy warunek „wejściowy” do przyznania płatności ekologicznych z tytułu premii za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą – poziom obsady zwierząt, jaki jest wymagany przy ubieganiu się o tę premię, obniżono z 0,5 DJP/ha do 0,3 DJP/ha minimalny;
• wprowadzono większą elastyczność w realizacji przez rolników zobowiązań ekologicznych. Rolnicy będą mogli zastępować dotychczas realizowane rodzaje zobowiązań innymi zobowiązaniami:

• zobowiązanie obejmujące uprawy sadownicze można zastąpić zobowiązaniem obejmującym uprawy na gruntach ornych (dotyczy działania PROW 2014-2020 oraz Interwencji PS WPR 2023-2027);
• zobowiązanie obejmujące uprawy na gruntach ornych można zastąpić zobowiązaniem obejmującym uprawy sadownicze (dotyczy Interwencji PS WPR 2023-2027);
• zobowiązanie obejmujące TUZ można zastąpić zobowiązaniem obejmującym uprawy na gruntach ornych (dotyczy Interwencji PS WPR 2023-2027);
• zobowiązanie obejmujące TUZ można zastąpić zobowiązaniem obejmującym uprawy sadownicze (dotyczy Interwencji PS WPR 2023-2027);
• w ramach zobowiązania obejmującego uprawy sadownicze, dotychczas uprawiane rośliny można zastapić innymi roślinami sadowniczymi (dotyczy Interwencji PS WPR 2023-2027);

W ramach interwencji rolno-środowiskowo-klimatycznych:

• złagodzono warunki i wymogi w ramach Interwencji 7. Bioróżnorodność na gruntach ornych (w ramach wariantu 7.1. Wieloletnie pasy kwietne oraz 7.2. Ogródki bioróżnorodności);
• rozszerzono listę roślin wspieranych w ramach Interwencji 5. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie, wariantu 7.1. Wieloletnie pasy kwietne oraz wariantu 7.2. Ogródki bioróżnorodności;
• umożliwiono wykorzystanie warstw cyfrowych, opracowanych przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska, do wdrażania Interwencji przyrodniczych na obszarach Natura 2000;
• przy użytkowaniu pastwiskowym i kośno-pastwiskowym obniżono dolną granicę wymaganego poziomu obsady zwierząt z 0,5 na 0,3 DJP/ha w wybranych wariantach Interwencji 1. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000 i Interwencji 2. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000 oraz w Interwencji 3. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk na obszarach Natura 2000;
• uproszczono sposób ustalania kwoty refundacji kosztów transakcyjnych – w ramach Interwencji 1. i 2. – poprzez zniesienie regulacji dotyczącej ograniczenia wysokości tej refundacji do 20% płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej;
• złagodzono kary stosowane w przypadku nieterminowego sporządzenia planu działalności rolno-środowiskowej oraz w przypadku braku dokumentacji przyrodniczej;
• ujednolicono i wydłużono – do 31 lipca – terminy dotyczące sporządzania i składania do ARiMR dokumentów związanych z realizacją zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych;
• doprecyzowano termin, w jakim należy przesłać kopię sporządzonej dokumentacji przyrodniczej do Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego – PIB, oraz  potwierdzenie przesłania kopii do ARiMR (do 30 listopada);
• wydłużono termin na złożenie do ARiMR zaświadczenia wydanego przez Instytut Zootechniki – PIB, w przypadku ubiegania się o dodatkową płatność rolno-środowiskowo-klimatyczną do buhaja;

W ramach płatności ONW:

• zwiększono stawki płatności ONW do maksymalnego poziomu 100% stawek obliczonych przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarski Żywnościowej:

• na obszarach strefy II ONW typ specyficzny tzw. podgórskiej ze zwierzętami, ze stawki 550 zł/ha do 676 zł/ha;
• na obszarach ONW typ górski, z 750 zł/ha do 829 zł/ha.

• zmniejszono wymóg minimalnej obsady zwierząt trawożernych uprawniającej do ubiegania się o wyższe płatności ONW z 0,5 DJP do 0,3 DJP.

W ramach interwencji leśnych lub zadrzewieniowych:

• wprowadzono uproszczenia w przypadku ubiegania się o przyznanie pomocy do gruntów zalesionych w wyniku sukcesji naturalnej – zrezygnowano z załącznika do wniosku jakim była mapa geodety;
• rozszerzono listę gatunków drzew i krzewów, które mogą być wykorzystywane w interwencjach leśno-zadrzewieniowych (dodano maliny);
• doprecyzowano przepisy w zakresie dokumentów planistycznych z gminy, które stanowią załącznik do wniosku o sporządzenie planu zalesienia (dostosowano je do zmienionych przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym –studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy zastąpiono planem ogólnym gminy).

Czy normy GAEC będą złagodzone?

Warunkowość, czyli normy GAEC to podstawowy, obowiązkowy element płatności bezpośrednich, który wynika z przepisów unijnych i państwo członkowskie nie może od niego odstąpić. W związku z tym, w 2024 r. rolników obowiązywać będą wszystkie normy GAEC (z wyjątkiem normy GAEC 2, która obowiązywać będzie od 2025 r.). Jak informuje nas ministerstwo rolnictwa obecnie trwają prace nad złagodzeniem wymogów i zmniejszeniem obciążeń administracyjnych dla rolników.

W przypadku normy GAEC 8, w 2024 roku rozporządzeniem KE zostało wprowadzone czasowe odstępstwo od stosowania tej normy, w zakresie wymogu przeznaczenia 4% powierzchni gruntów ornych na obszary lub obiekty nieprodukcyjne (ugorowanie).

W ramach odstępstwa możliwe jest przeznaczenie 4% gruntów ornych na:

• obszary lub elementy nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane;
• lub rośliny bobowate;
• lub międzyplony.

Międzyplony i rośliny bobowate mają być uprawiane bez stosowania środków ochrony roślin.

Ponadto Polska przedłożyła do Komisji Europejskiej wniosek o zatwierdzenie zmian do Planu Strategicznego WPR na lata 2023-2027, m.in. w zakresie poniższych norm warunkowości:

• norma GAEC 6 (minimalna pokrywa glebowa) – wprowadzenie drugiego terminu utrzymania okrywy glebowej, tj. dla upraw wcześnie zbieranych z pola tj. zbóż, rzepaku i rzepiku - od zbiorów do 15 października oraz wprowadzenie katalogu wyłączeń w przypadku upraw późno zbieranych z pola, czyli roślin okopowych, warzyw i kukurydzy na ziarno;
• norma GAEC 7 (zmianowanie) – odstąpienie od wymogu dywersyfikacji upraw (wymogu określającego, że uprawa główna nie powinna stanowić więcej niż 65% w strukturze zasiewów, a dwie uprawy główne więcej niż 90%) oraz wyłączenia kukurydzy spod obowiązku zmianowania.

Zmiany te w dużej mierze odpowiadają na potrzeby rolników wyrażane podczas protestów, ponieważ dotyczą wymagań, które mogą wpłynąć na ograniczenie produkcji.

Polskie propozycje zmiany PS WPR 2023-2027 nie wymagają zmiany rozporządzeń bazowych lub wykonawczych. Zmiany te nadal czekają na akceptację Komisji Europejskiej.

Ponadto minister rolnictwa podpisał rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie norm. W przypadku norm GAEC 7 (zmianowanie) i GAEC 8 (obszary nieprodukcyjne) dodano przepis o prowadzeniu rejestru zabiegów agrotechnicznych w przypadku wysiewania:

• wsiewki śródplonowej – w związku z rezygnacją z obowiązku składania oświadczenia o dacie zbioru uprawy w plonie głównym w terminie 7 dni od dnia zbioru tej uprawy;
• międzyplonu ścierniskowego - w związku z rezygnacją z obowiązku składania oświadczenia o dacie wysiewu tego międzyplonu w terminie 7 dni od dnia jego wysiewu.