Dopłaty bezpośrednie 2025: będą zmiany w dopłatach bezpośrednich
Od 2025 roku rolników czeka wiele zmian w zasadach ubiegania się o dopłaty bezpośrednie. Dlatego poniżej przedstawiamy listę najważniejszych zmian i uproszczeń w zakresie dopłat bezpośrednich i płatności obszarowych, które przesłało nam ministerstwo rolnictwa. Resort zamierza je wdrożyć od kampanii dopłat 2025 r. Zmiany te wymagają formalnej akceptacji Komisji Europejskiej.
1. Nowa norma GAEC od 1 stycznia 2025 roku
Od 1 stycznia 2025 roku rolników ubiegających się o dopłaty bezpośrednie ma obowiązywać nowa norma GAEC 2 „Ochrona terenów podmokłych i torfowisk”. Zostanie nią objętych 146 tys. ha gruntów. Określi je minister rolnictwa, w drodze rozporządzenia. Rolnik zobaczy też w aplikacji eWniosek Plus, czy jego obszary podlegają normie. Na wyznaczonych obszarach w przypadku gruntów ornych oraz trwałych użytków zielonych rolnicy zostaną objęci zakazem wydobywania torfu i budowy nowych rowów i instalacji drenujących do odwadniania/odprowadzania wody z terenu. Ponadto na gruntach ornych nie będzie im wolno wykonywać orki ani przekształcać lub zaorywać trwałych użytków zielonych, chyba że będzie to zabieg renowacji z zastosowaniem płytkiej uprawy gleby i podsiewu wykonywany nie częściej niż raz na 4 lata.
2. Rolnicy muszą przestrzegać BHP, inaczej nie dostaną dopłat
Od 2025 r. nowym elementem w płatnościach bezpośrednich będzie mechanizm warunkowości społecznej. Mechanizm ten polega na uzależnieniu wysokości wsparcia od przestrzegania wybranych krajowych przepisów z zakresu prawa pracy oraz zasad BHP, i jest obligatoryjnym elementem systemu płatności we wszystkich państwach UE od roku 2025 r.
3. Dopłaty do ugorowania rozszerzone
Od 2025 roku mają być rozszerzone przepisy ekoschematu Grunty wyłączone z produkcji o możliwość ubiegania się przez rolników o wsparcie nie tylko do gruntów ugorowanych, ale także do gruntów ugorowanych, na których położone są nowo utworzone elementy krajobrazu (żywopłoty, pasy gruntów zadrzewionych, zadrzewienia liniowe, pojedyncze drzewa, zagajniki śródpolne, rowy, oczka wodne, miedze śródpolne lub strefy buforowe)
4. Dopłaty do obszarów GAEC 2
Ekoschemat Retencjonowanie wody na TUZ rozstanie rozszerzony o obszary objęte nową normą GAEC 2. Rolnicy mający gospodarstwa na tych obszarach będą mogli otrzymać dopłaty w ramach tego ekoschematu.
5. Nowe stawki w „Integrowanej Produkcji Roślin”
W ekoschemacie Integrowana Produkcja Roślin stawki zostaną zróżnicowane w zależności od uprawy. I wyniosą dla upraw:
- sadowniczych ok. 342,70 euro/ha
- jagodowych ok. 309,21 euro/ha
- rolniczych ok. 146,07 euro/ha
- warzyw ok. 309,21 euro/ha
6. Punkty za najpopularniejsze ekoschematy obcięte
Będzie obniżenie punktacji za najpopularniejsze ekoschematy. W związku z dużym zainteresowaniem i w obliczu ograniczonych środków finansowych, w praktyce Uproszczone systemy uprawy liczby punktów zostanie zmniejszona z 4 do 3. Natomiast w praktyce Wymieszanie słomy z glebą liczba punktów z spadnie z 2 do 1. Tym samym stawki na 2025 rok będą niższe.
7. Dopłaty do bionawozów
W zakresie ekoschematu Biologiczna ochrona upraw zostaną wprowadzone dopłaty do stosowania nawozowych produktów mikrobiologicznych w wysokości 22,47 euro/ha (ok. 96 zł).
8. Nowy ekoschemat „Materiał siewny kategorii”
Resort rolnictwa wprowadza nowy ekoschemat: dopłaty do materiału siewnego. Płatność będzie przyznawana do powierzchni gruntów ornych obsianych lub obsadzonych materiałem siewnym elitarnym lub kwalifikowanym. Stawki są różne, w zależności od uprawy i wynoszą:
- dla zbóż i ich mieszanek – 26,74 euro/ha
- dla roślin strączkowych – 43,37 euro/ha
- dla ziemniaków – 112,13 euro/ha
9. Ekoschematy tylko do 300 ha
Resort rolnictwa wprowadza limit powierzchniowy na poziomie gospodarstwa. Płatność będzie przyznawana do łącznej powierzchni zgłaszanej do płatności w ramach wszystkich ekoschematów obszarowych lub praktyk lub wariantów, ale nie większej niż 300 ha użytków rolnych, z wyjątkiem ekoschematu retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych.
10. Ekoschemat Dobrostan zwierząt
W ekoschemacie „Dobrostan zwierząt” zmienią się warunki dopłat do dobrostanu tuczników. Zwiększona zostanie z 50 km do 100 km odległość siedziby stada loch, od których mogą pochodzić tuczniki kwalifikujące się do płatności dobrostanowej. Nastąpi też zmiana przelicznika DJP dla tuczników z 0,3 na 0,1.
11. Inwestycje i premie leśno-zadrzewieniowe
Będą też zmiany w Interwencji 10.12 Tworzenie zadrzewień śródpolnych oraz Interwencji 10.13 Zakładanie systemów rolno-leśnych. Zostanie rozszerzona lista drzew, którymi mogą być prowadzone nasadzenia, o drzewa wspierane w ramach interwencji I 8.4. - Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych. Dzięki tej zmianie lista drzew i krzewów, którymi mogą być prowadzone nasadzenia w ramach interwencji zadrzewieniowych powiększy się pięciokrotnie.
Natomiast w ramach interwencji I 10.11. Zalesianie gruntów rolnych, I 10.12. Tworzenie zadrzewień śródpolnych oraz I 10.13. Zakładanie systemów rolno-leśnych zostanie dodane nowe kryterium wyboru operacji. Preferowane będą zalesienia, zadrzewienia i systemy rolno-leśne wykonane przy użyciu co najmniej 4 różnych gatunków lub rodzajów drzew lub krzewów, co przyczyni się do zwiększenia bioróżnorodności. Zmiana ta umożliwi również zainteresowanym tymi inwestycjami wypełnienie warunku minimalnej liczby punktów, warunkujących przystąpienie do interwencji.
12. Nowa definicja TUZ
Nastąpi zmiana definicji TUZ, tak aby obowiązek przekształcania gruntów ornych w trwały użytek zielony po 5 latach deklaracji traw lub innych zielnych roślin pastewnych nie dotyczył traw w siewie czystym.
Kamila Szałaj
