Nowe wymogi dla rolników wchodzą w życie
Od 15 marca 2025 roku rolników, którzy chcą otrzymać dopłaty bezpośrednie, będzie obowiązywać nowa norma - GAEC 2. Ma ona na celu ochronę gleb bogatych w węgiel (torfowisk) oraz terenów podmokłych. Dziś rozporządzenie w tej sprawie podpisał minister rolnictwa Czesław Siekierski.
Do torfowisk i obszarów podmokłych objętych normą GAEC 2 zalicza się grunty orne i trwałe użytki zielone o zawartości materii organicznej wynoszącej co najmniej 40 proc. suchej masy gleby w warstwie o miąższości wynoszącej co najmniej 40 cm.
Na obszarze GAEC 2 w przypadku gruntów ornych rolnicy:
- nie mogą ich przekształcać i zaorywać, z wyłączeniem możliwości wykonania zabiegu renowacji z zastosowaniem płytkiej uprawy gleby i podsiewu nie częściej niż raz na 4 lata
- nie mogą wydobywać z nich torfu
- nie mogą budować na nich i nie mogą odnawiać rowów i instalacji drenujących do odwadniania lub odprowadzania wody z terenu
Na obszarze GAEC 2 w przypadku TUZ:
- nie zaoruje się ich, z wyłączeniem możliwości płytkiej uprawy gleby do głębokości 15 cm
- nie wydobywa się z nich torfu
- nie buduje się na nich i nie odnawia rowów i instalacji drenujących do odwadniania lub odprowadzania wody z terenu.
Rolnik może sprawdzić, czy obowiązuje go norma GAEC
Po wielu apelach środowiska rolniczego o udostępnienie map z terenami objetymi norma GAEC2, ministesrto rolnictwa udostępniło dziś wizualizację obszarów GAEC 2. Rolnik może sprawdzić, czy obowiązuje go norma GAEC na stronie: https://gaec2.iung.pl/
Wynika z niej, że najwięcej terenów objętych zakazami jest na Podlasiu. Łączna powierzchnia obszarów do objęcia normą GAEC 2 na terenach użytkowanych rolniczo wynosi ok. 399,9 tys. ha.
Nowa norma obejmie prawie 3 razy tyle gruntów
Rolnikom nie podobają się jednak nowe wymogi. Przypominają, że podczas spotkania z samorządem rolniczym w ramach Komitetu Monitorującego zapewniano rolników, że obszary objęte normą GAEC 2 zostaną wyznaczone w miejscach nieużytkowanych rolniczo oraz że norma obejmie około 146 tys. hektarów w całej Polsce.
- Tymczasem okazuje się, że norma GAEC 2 obejmie tereny rolnicze, a powierzchnia wyznaczonych obszarów do objęcia normą GAEC 2 na terenach użytkowanych rolniczo wynosi około 399,9 tys. ha, na co samorząd rolniczy zdecydowanie nie wyraża zgody – tłumaczy Wiktor Szmulewicz, szef Krajowej Rady Izb Rolniczych.
Część gospodarstw pozbawiona ziemi, pasz i miejsca na zastosowanie obornika
Według Izb jednym z efektów wprowadzenia przepisów będzie pozbawienie wielu gospodarstw gruntów ornych, możliwości uprawy paszy dla zwierząt oraz miejsca na zastosowanie obornika, który jak wiadomo wymaga przyorania.
- Dlatego stanowczo sprzeciwiamy się zakazowi orki gruntów, które są użytkowane rolniczo, w szczególności przez gospodarstwa prowadzące hodowlę zwierząt – zaznacza szef KRIR.
Rolnicy będą mieć problem z wjazdem na pole
Dodatkowo zdaniem Izby, zakaz budowy, odnawiania rowów i instalacji drenujących do odwadniania lub odprowadzania wody z terenu będzie powodować zalewanie terenów objętych normą.
- Taki zapis godzi w interesy rolników użytkujących te grunty, ponieważ ograniczać będzie okres, w jakim będzie można wjechać na pola maszynami, z uwagi na fakt, że gleba bez odpowiedniego odwodnienia nie będzie nadawać się do przeprowadzania zabiegów agrotechnicznych we właściwych terminach. Powinna być możliwość naprawy systemów melioracyjnych wraz z przepompowniami nawadniającymi w okresach suszy, tak jak zostały one zaprojektowane – tłumaczy Szmulewicz.
Izby apelują więc o rekompensaty dla rolników, którzy zostaną dotknięci nowymi restrykcjami.
Kamila Szałaj
