Od 15 marca 2025 roku rolników, którzy chcą otrzymać dopłaty bezpośrednie, będzie obowiązywać nowa norma - GAEC 2. Ma ona na celu ochronę gleb bogatych w węgiel (torfowisk) oraz terenów podmokłych. Na razie wiadomo o niej tyle, że na wyznaczonych obszarach w przypadku gruntów ornych oraz trwałych użytków zielonych rolnicy będą objęci zakazem wydobywania torfu i budowy nowych rowów i instalacji drenujących do odwadniania/odprowadzania wody z terenu.
Poza tym na gruntach ornych nie będzie wolno wykonywać orki, a trwałych użytków zielonych ani przekształcać, ani zaorywać, chyba że będzie to zabieg renowacji z zastosowaniem płytkiej uprawy gleby i podsiewu wykonywany nie częściej niż raz na 4 lata.
Jakie grunty i TUZ-y będą objęte normą GAEC2?
Z najnowszego projektu rozporządzenia ministra rolnictwa, który ukazał się 25 lutego, wynika też, że do torfowisk i obszarów podmokłych objętych normą GAEC 2, zalicza się grunty orne i trwałe użytki zielone o zawartości materii organicznej wynoszącej co najmniej 40 proc. suchej masy gleby w warstwie o miąższości wynoszącej co najmniej 40 cm.
- Obszary te zostały wyznaczone w oparciu o wyniki badań przeprowadzonych przez Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowy Instytut Badawczy (IUNG-PIB), które potwierdziły, że gleba spełnia przyjęte kryterium miąższości, jeśli w co najmniej 40- centymetrowej warstwie występuje odpowiednia zawartość materii organicznej (co najmniej 40 proc. suchej masy gleby), niezależnie na jakiej głębokości jest położona ta warstwa – tłumaczy resort rolnictwa.
Skąd rolnik będzie wiedział, czy obowiązuje go norma GAEC?
No i teraz powstaje pytanie, skąd rolnik będzie wiedział, czy jego ziemia podlega normie GAEC 2 czy też nie. Otóż ma to być widoczne w aplikacji eWniosek Plus.
- Warstwa ta, co do zasady zostanie powiązana z danymi systemów ARiMR oraz zaimportowana do aplikacji eWniosek Plus - tłumaczyło ministerstwo rolnictwa.
GAEC2: miało być 146 tys. ha, będzie 400 tys. ha
Rolnicy są zaniepokojeni tymi zmianami po pierwsze dlatego, że za chwilę rusza kampania składania wniosków o dopłaty bezpośrednie, a nadal nie wiadomo, gdzie dokładnie norma ma obowiązywać. Po drugie zapewniano ich, że obszary objęte normą GAEC 2 zostaną wyznaczone w miejscach nieużytkowanych rolniczo. A tymczasem okazuje się, że obejmą tereny rolnicze. Mało tego. W uchwale Komitetu Monitorującego PS WPR z 30 października jest informacja, że powierzchnia terenów objętych normą GAEC 2 wyniesie ok. 146 tys. ha. Tymczasem w najnowszym projekcie rozporządzenia ministerstwa rolnictwa napisano, że powierzchnia wyznaczonych obszarów do objęcia normą GAEC 2 na terenach użytkowanych rolniczo wynosi ok. 399,9 tys. ha.
Zwróciliśmy się do ministerstwa rolnictwa z zapytaniem, czemu powierzchnia wzrosła 2,5 krotnie.
Kamila Szałaj
