Rolnicy muszą przestrzegać norm dobrej kultury GAEC, by otrzymać dopłaty bezpośrednie. Część z tych wymogów jest trudna do spełnienia i budzi wśród gospodarzy spore kontrowersje. Tak jest w przypadku normy GAEC 6, która zakłada, że na co najmniej 80 proc. gruntów ornych wchodzących w skład gospodarstwa utrzymuje się okrywę ochronną gleby w okresie od 1 listopada do 15 lutego. To oznacza, że orka zimowa i pozostawienie ziemi bez okrywy może być zastosowane na co najwyżej 20 proc. areału.
Lubelska Izba Rolnicza chce włączenia TUZ-ów i pastwisk do okrywy gleby
Organizacje rolnicze alarmują jednak, że jest to wymóg trudny do spełnienia i stoi w sprzeczności z metodyką uprawy kukurydzy w Integrowanej Produkcji, która nakazuje wykonanie orki na jesieni. Rolnicy są więc zdezorientowani, tym bardziej, że jeśli nie będą przestrzegać norm GAEC, grożą im poważne konsekwencje finansowe, włącznie w utratą całości dopłat bezpośrednich.
W związku z tym Lubelska Izba Rolnicza wnioskuje o zmianę w zakresie powierzchni pod okrywą i proponuje, aby do tej powierzchni zaliczać również TUZ-y i pastwiska, ponieważ te grunty w naturalny sposób stanowią okrywę ochronną dla gruntów.
"Rolnicy zostają narażeni na brak dopłat bezpośrednich"
LIR uważa też, że nie jest możliwe, aby rolnicy z woj. lubelskiego spełnili normę GAEC 6 w obecnym okresie jesienno-zimowym.
- Zostają narażeni na dotkliwe kary, a nawet brak otrzymania dopłat bezpośrednich – alarmuje Izba.
Ministerstwo rolnictwa obiecało uproszczenia GAEC 6, ale wciąz nie ma zgody KE
LIR apeluje także, by jak najszybciej wprowadzić w życie zaproponowane kilka miesięcy temu przez ministerstwo rolnictwa wprowadzenie drugiego terminu utrzymania okrywy ochronnej w okresie letnio-jesiennym. Miałoby to być od 1 czerwca lub od dnia zbioru plonu głównego do 15 października danego roku. Przy czym w przypadku utrzymania okrywy ochronnej gleby od dnia zbioru plonu głównego do 15 października danego roku nie wolno byłoby wykonywać orki. KE wciąż jednak nie dała zgody na to uproszczenie.
Na zgodę KE czeka także wyłączenie z normy GAEC 6 upraw późno zbieranych, po których nie ma możliwości zastosowania działań ochronnych. Chodzi o:
- grupę roślin okopowych (m.in. ziemniak, burak cukrowy, burak pastewny, marchew, rzepa ścierniskowa, rzodkiew oleista, brukiew),
- grupę warzyw i ziół (m.in. kapusta, kalafior, brokuł, seler, por, kozłek lekarski),
- uprawy na gruntach ornych pod osłonami.
- Wnioskujemy, aby zaproponowane zmiany w normie GAEC 6 obowiązywały już od 2023r./2024r. Jeśli nie ma szansy, aby te propozycje weszły - wnioskujemy o jak najszybsze ich procedowanie – domaga się LIR.
Jakie kary nałoży ARiMR na rolnika za braki w utrzymywaniu okrywy na glebach?
Od 1 listopada ARiMR może już kontrolować, czy rolnik realizuję tę praktykę na swoim polu. Jeśli tego nie zrobi, dostanie karę. Ponieważ ten rok jest pierwszym, gdy rolnicy otrzymują dopłaty bezpośrednie na nowych zasadach, ministerstwo rolnictwa złagodziło sankcje.
Kary za braki w utrzymywaniu okrywy na glebach:
- gdy okrywa ochronna gleby nie jest utrzymywana w wymaganym terminie na co najmniej 80 % powierzchni gruntów ornych wchodzących w skład gospodarstwa. W tym przypadku:
- gdy rolnik utrzymuje okrywę ochronną gleby na powierzchni powyżej 50% i poniżej 80% gruntów ornych otrzyma 1 pkt karny,
- gdy rolnik utrzymuje okrywę ochronną gleby na powierzchni od 30% do 50% gruntów ornych otrzyma 3 punkty karne,
- gdy rolnik utrzymuje okrywę ochronną gleby na powierzchni poniżej 30% powierzchni gruntów ornych otrzyma 5 punktów karnych.
- gdy nie jest utrzymywana okrywa ochronna gleby w wymaganym terminie w międzyrzędziach na plantacjach drzew owocowych. W tym przypadku:
- gdy rolnik utrzymuje okrywę ochronną gleby w międzyrzędziach na powierzchni powyżej 50% i poniżej 100% plantacji drzew owocowych otrzyma 1 punkt karny.
- gdy rolnik utrzymuje okrywę ochronną gleby w międzyrzędziach na powierzchni od 30% do 50% plantacji drzew owocowych otrzyma 3 punkty karne.
- gdy rolnik utrzymuje okrywę ochronną gleby w międzyrzędziach na powierzchni poniżej 30% plantacji drzew owocowych otrzyma 5 punktów karnych.
Więcej o karach, jakie grożą rolnikom za nieprzestrzeganie norm GAEC i według jakich kryteriów (zasięg, dotkliwość i trwałość) ARiMR nalicza sankcje przeczytasz TUTAJ.
Kamila Szałaj
