Krajowa Rada Izb Rolniczych wnioskowała do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi z prośbą o podjęcie działań mających na celu zmniejszenie w ramach Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej 2023-2027 obsady zwierząt do 0,2 DJP/ha. Prośba ta dotyczyła głównie zadań podejmowanych w ramach realizacji wsparcia dla Rolnictwa Ekologicznego i spotkała się ze sprzeciwem resortu.
Jakie były pierwotne założenia Interwencji – Rolnictwo ekologiczne PS WPR 2023 -2027?
MRiRW, odpowiadając na zadane przez KRIR pytanie, przypomniało, że jednym z głównych warunków decydujących o przyznaniu płatności ekologicznych do upraw paszowych lub do trwałych użytków zielonych w ramach interwencji „Rolnictwo ekologiczne PS WPR 2023-2027” było zapewnienie minimalnej obsady zwierząt na poziomie 0,5 DJP/ha. A i tak było inaczej.
Okazuje się, że do złagodzenia tego warunku doszło już we wrześniu 2023 r. podczas nowelizacji rozporządzenia ekologicznego, która nastąpiła w związku z licznymi prośbami:
- rolników ekologicznych,
- organizacji rolniczych,
- doradców rolnośrodowiskowych.
Wówczas warunek zapewnienia minimalnej obsady zwierząt na poziomie 0,5 DJP został obniżony o 40% do poziomu 0,3 DJP/ha. Wnioskujący o zmianę argumentowali zasadność jej wprowadzenia trudnościami z pozyskiwaniem paszy z powodu suszy występującej w poprzednich latach.
Na jakich zasadach rolnikowi są przyznawane płatności ekologiczne do upraw paszowych i TUZ?
Płatności ekologiczne do upraw paszowych i TUZ realizowane w ramach „Interwencji – Rolnictwo ekologiczne" PS WPR 2023-2027 są przyznawane rolnikowi do takiej powierzchni, do jakiej „starczy” mu zwierząt.
Rolnik jest zobowiązany do właściwego przeliczenia swoich zwierząt na DJP. Otrzymaną liczbę powinien podzielić przez współczynnik 0,3. Dzięki temu obliczeniu ustalona zostanie maksymalna powierzchnia, do której rolnik może otrzymać płatności ekologiczne do upraw paszowych i TUZ.
Jak wyjaśnia MRiRW na przykładzie:
„jeżeli wyliczona dla rolnika liczba DJP wynosi 6, to rolnik ten może otrzymać płatności ekologiczne do powierzchni nie większej niż 20 ha. Ta sama liczba DJP ustalona dla rolnika jest osobno uwzględniana przy wyliczaniu płatności do powierzchni upraw paszowych i osobno przy wyliczaniu płatności do TUZ. Jeżeli rolnik ten zadeklarował we wniosku o przyznanie płatności 20 ha upraw paszowych oraz 20 ha TUZ, to dostanie on płatności ekologiczne do całej wnioskowanej powierzchni”.
Co więcej, dzięki powyższemu rozwiązaniu szanse na otrzymanie płatności ekologicznych do powierzchni upraw paszowych i TUZ mają również rolnicy, którzy dysponują liczbą zwierząt mniejszą niż 0,3 DJP.
Jak objaśnia MRiRW:
„jeżeli w opisanej powyżej sytuacji wyliczona dla rolnika liczba DJP wynosiłaby 5, to rolnik ten mógłby otrzymać płatności ekologiczne do powierzchni nie większej niż 16,67 ha. Po uwzględnieniu złożonego wniosku oznaczałoby to, że realizuje zobowiązanie ekologiczne w ramach upraw paszowych na powierzchni 20 ha, lecz dostaje płatności do 16,67 ha oraz realizuje zobowiązanie ekologiczne w ramach TUZ na powierzchni 20 ha, lecz dostaje płatności do 16,67 ha”.
Jakie są zasady przyznawania premii za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą?
W przypadku realizowania interwencji „zrównoważona produkcja roślinno-zwierzęca” pieniądze są wypłacane, jeśli rolnik zapewni obsadę zwierząt na poziomie od 0,3 DJP/ha do 1,5 DJP/ha dla wszystkich użytków rolnych w gospodarstwie, włącznie z tymi, do których nie ubiega się o przyznanie płatności ekologicznych.
Ogólne zasady stosowania ekologicznych metod produkcji dopuszczają sytuacje, w których gospodarstwa ekologiczne w większości zajmują się uprawą roślin, co jednak jest zaprzeczeniem modelowej produkcji ekologicznej, a ta powinna być zrównoważona, łącząc produkcję roślinną i zwierzęcą.
Dlaczego MRiRW nie chce zmniejszenia obsady do 0,2 DJP?
Jak wyjaśnia MRiRW, ponowne obniżenie wskaźnika DJP w przypadku realizacji płatności ekologicznych, nie przełoży się na poprawę sytuacji paszowej w gospodarstwach ekologicznych. Zdaniem resortu, byłoby to jedynie złagodzenie warunków skutkujące w przyszłości odchodzeniem od zrównoważonej produkcji roślinno-zwierzęcej i zwiększaniem dostępności płatności ekologicznych gospodarstwom hodującym jeszcze mniej zwierząt niż teraz.
Natomiast w przypadku pozostałych interwencji PS WPR 2023-2027 realizacja postulatu KRIR stworzyłaby przestrzeń do zmniejszenia stawek płatności dla każdego rolnika poprzez zwiększenie powierzchni, do której przysługiwałyby płatności.
Zdaniem MRiRW, rolnicy są w stanie spełniać stawiane im dotychczas warunki i zaspokajać występujące problemy paszowe hodowanym przez siebie zwierzętom.
Oprac. Justyna Czupryniak-Paluszkiewicz
Źródłó: KRIR
